سلامت شهروندان هیچ خط قرمزی نمی‌شناسد؛
مناظره‌ای برای بررسی معضل آلودگی هوا یا میزگردی دوستانه
جای خالی اساتید متخصص امر آلودگی هوا در برنامه مناظره عصر دیروز به شدت احساس می‌شد تا مسئولان حاضر در جلسه را به چالش بکشند و نشان دهند که بزرگ‌ترین عاملی که تاکنون مانع حل مشکل آلودگی هوا بوده ضعف بدنه کار‌شناسی و مدیریتی دستگاه‌های اجرایی و متولی این امر بوده است.
ایلنا: عصر جمعه‌ای بارانی باز هم مناظره‌ای دیگر از شبکه یک سیمای رسانه ملی پخش گردید برنامه‌ای که حضور آن در رسانه تصویری تلویزیون جای خالی‌اش سال‌ها احساس می‌شد. اتفاقی که بعد از حماسه سیاسی مردمی در ۲۴ خرداد مسئولان امر را به کارکردهای مثبت و تأثیرگذار چنین برنامه‌هایی بیشتر آشنا کرد.
قطعاً نقد چنین برنامه‌هایی در سایر رسانه‌ها هدفی است که مسئولان رسانه و تهیه‌کنندگان این برنامه باید به دنبال آن باشند. بزرگ‌ترین مشکل برنامه دیروز پخش آن بود چرا که پخش نکردن یک برنامه ناقص از نظر حضور مهمانان و با مباحثتکراری بهتر از پخش آن، گرفتن وقت مردم، عدم نتیجه‌گیری مناسب در پایان و نهایتاً ایجاد یاس و ناامیدی در مردم برای حل معضل آلودگی هوا در شهر‌ها بود.
معرفی دیرهنگام رسانه‌ای افراد حاضر در جلسه مناظره نشان‌دهنده این بود که افرادی که مورد نظر تهیه‌کنندگان برنامه بودند یا حاضر به حضور در مناظره نشدند یا تیم مشاورین برنامه اصولاً چنین دعوتی انجام نداده است. ترکیب افراد شرکت‌کننده در این مناظره نیز در همان ابتدا نشان از عدم توفیق این برنامه می‌داد. مناظره‌ای که جای یک نماینده مجلس به عنوان نماینده قوه مقننه در آن خالی بود که پاسخ دهند آیا قوانین در این زمینه کافی اثرگذار و اجرایی است و گزارش دهند اگر چنین قوانینی با ضمانت‌های اجرایی وجود دارد پس مجلس در جایگاه نظارتی تا کنون چه کارهایی انجام داده است.
همچنین خلأ حضور یک نماینده از قوه قضائیه به وضوح احساس می‌شد که در این برنامه گزارشی از برخوردهای قضایی که تاکنون با عوامل اجرایی دخیل در آلودگی هوای شهر‌ها مطابق قوانین جاری انجام‌شده ارائه دهند و از کار‌ها و برنامه‌های دردست اقدامشان بگویند و مهم‌تر از همه جای خالی اساتید متخصص امر آلودگی هوا که مسئولان حاضر در جلسه را به چالش بکشند و نشان دهند که بزرگ‌ترین عاملی که تاکنون مانع حل مشکل آلودگی هوا بوده ضعف بدنه کار‌شناسی و مدیریتی دستگاه‌های اجرایی و متولی این امر بوده است. البته شاید تنها حسن این برنامه این بود که نشان داد امروز کسانی می‌خواهند مشکل آلودگی هوا را حل کنند که به نقل یکی از حاضرین در برنامه با بدیهی‌ترین اصول علمی در این زمینه آشنایی ندارند.
برنامه‌ای که قرار بود موضوع آلودگی هوای شهر‌ها را بررسی کند تبدیل به میزگردی دوستانه شده بود که در مواقعی با تشویق حاضرین نیز همراه می‌شد. مناظره دو نفره آخر برنامه هم که نشان می‌داد خروجی تأثیرگذار برنامه در چه حدی بوده است.
ضعف این برنامه حتی در سؤال پیامکی آن مشهود بود آنچنان که سؤالی برای این قسمت طرح شده بود که حتی کم اطلاع‌ترین افراد هم نتیجه آنرا می‌توانستند پیش‌بینی کنند. طرح سؤال اختصاص خیابان به حمل‌ونقل عمومی را که مدت‌هاست شهروندان با استفاده بیش از حد ظرفیت سامانه‌های حمل‌ونقل به آن پاسخ داده‌اند. پس چرا بجای آن سؤال، مدیران برنامه به دنبال سؤال‌های اساسی از عوامل دخیل در این امر نبوده‌اند.
حال پرسش اساسی این است که ضعف در این برنامه حاصل تصمیم‌گیری مدیران بوده یا ضعف مشاورین تهیه‌کنندگان این برنامه و شاید هم ورود به بعضی حوزه‌های مرتبط با آلودگی هوا و صحبت درباره آن‌ها را باید ممنوع دانست.
اما لازم به یادآوری است که سلامت شهروندان هیچ خط قرمزی نمی‌شناسد و ورود به این مسئله طبق اصل پنجاه قانون اساسی وظیفه همگان است. امید آن می‌رود که با تجدیدنظر در تهیه و تولید این برنامه از فرصت پیش‌آمده در رسانه ملی به واسطه تشکیل این برنامه در جهت حل مشکلات اساسی کشور بهتر استفاده را ببریم.
یادداشت: روح‌الله باقری کار‌شناس محیط‌زیست
