معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست خبر داد؛
تخلیه ۵ میلیون لیتر سوخت در آب‌های کشور بوسیله قاچاقچیان
مخالفت سازمان حفاظت محیط زیست با ساخت و ساز در جزیره هندورابی / تهیه پیش نویس دستورالعمل استفاده از آب شیرین کن‌ها / لزوم ایجاد پایش آنلاین آلودگی‌های دریایی به صورت ملی و جامع / ارسال ۳ تذکر از سوی ابتکار برای وزارت نیرو
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بر اساس اعلام نیروی دریایی کشور در عملیات تعقیب و گریز قاچاقچیان سوخت ۵ میلیون لیتر سوخت در آب‌های کشور رها شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، پروین فرشچی امروز در نشست خبری که در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، ضمن تاکید بر افزایش حجم چالش‌های محیط زیستی خلیج فارس و دریای عمان در ۲ سال اخیر، گفت: یکی از مهم‌ترین معضلات زیست محیطی این اکوسیستم آبی، قاچاق سوخت و آلودگی‌های ناشی از آن است. به گونه‌ای طبق آمار نیروی دریایی ایران تنها در یک مورد تعقیب و گریز قایق حامل سوخت قاچاق در این محدوده، قاچاقچیان اقدام به تخلیه ۵ میلیون لیتر سوخت در آب‌ها کردند که حجم وسیعی از آلودگی‌ها را به همراه دارد.
وی ادامه داد: بی‌شک برخورد با این نوع آلودگی‌ها، نیازمند هماهنگی و تعامل میان دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و اجرایی بسیار و ایجاد عزمی ملی برای رفع موضوع است که یکی از برنامه‌های در دست اقدام معاونت دریایی سازمان است که در همین راستا در سال ۹۳ کمیته ملی متشکل از نیروی انتظامی، سازمان‌های دریایی، استانداری، سازمان حفاظت محیط زیست و دیگر نهادهای مربوطه برای این هدف تشکیل شد. ریشه یابی دقیق و درست معضلات، مهم‌ترین اقدام برای تنظیم فعالیت‌های موثر به منظور پیشگیری، کنترل و مبارزه است.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با یادآوری اهمیت ژئوپولتیک منطقه خلیج فارس و دریای عمان به دلیل اکتشاف و استخراج نفت در این منطقه توسط کشورهای منطقه، تصریح کرد: آلودگی نفتی نیز در ردیف مهم‌ترین آلودگی‌ها و معضلات اکوسیستم آبی خلیج فارس و دریای عمان است که باید در قالب همکاری‌های ملی و منطقه‌ای پیگیری شود.
این مقام مسئول با اشاره به عدم عضویت کشورهای منطقه در کنوانسیون کنترل و مدیریت آب توازن کشتی‌ها، ورود گونه‌های آبزی غیر بومی از طریق آب توازن کشتی‌ها را یکی از دیگر معضلات منطقه اعلام کرد و گفت: ایران تنها کشور عضو کنوانسیون کنترل و مدیریت آب توازن کشتی‌ها در منطقه است و سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان مرجع این کنوانسیون در ایران در تلاش است با جلب همکاری سایر کشورهای منطقه و تشویق و ترغیب آن‌ها برای پیوستن به کنوانسیون و عمل به تعهدات بین المللی در رفع این مشکل به سازمان حفاظت محیط زیست یاری رساند.
برنامه‌های امداد و نجات پستانداران دریایی
فرشچی ضمن اشاره به مرگ و میر دلفین‌ها و پستانداران دریایی منطقه، تصریح کرد: برنامه ریزی به منظور حفاظت از این گونه‌ها، همچنین پایش لاک پشت‌ها، مرجان‌ها و سایر گونه‌های دارای اهمیت اقتصادی و غیراقتصادی از جمله برنامه‌های آینده معاونت محیط زیست دریایی سازمان برای رفع چالش‌های زیست محیطی آب‌های خلیج فارس و دریای عمان است.
کشند قرمز و ایجاد برنامه عملیاتی و زمان بندی شده برای مقابله با رشد بی‌رویه آن در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان از دیگر برنامه‌های حفاظتی اعلام شده توسط معاون سازمان حفاظت محیط زیست در لاین نشست بود.
عواقب زیست محیطی خروج رافائل از آب
معاون سازمان حفاظت محیط زیست با یادآوری اینکه کشتی رافائل ۳۰ سال است در آب‌های بوشهر جای دارد و اکنون به زیستگاهی مصنوعی در این آب‌ها بدل شده است که در بسیاری از نقاط دنیا چنین زیستگاه‌های مصنوعی به عمد با غرق کردن کشتی‌ها و قطار‌ها در آب ایجاد می‌شود، گفت: همچنین خروج رافائل از آب، علاوه بر اهمیت فرهنگی و اجتماعی که برای مردم منطقه پیدا کرده است، با ایجاد کدورت در آب و از بین رفتن زیستگاه ایجاد شده، ایجاد تشنج و تخریب در منطقه، آسیبی جدی برای آبزیان منطقه دارد و به همین دلیل عواقب زیست محیطی خروج رافائل از آب بیش از عواقب ماندن آن در آب است.
وی افزود: به همین دلیل سازمان حفاظت محیط زیست از نیروی دریایی خواست علی رغم اینکه بازیافت مواد مصروفه در این کشتی می‌تواند صرفه‌های اقتصادی به همراه داشته باشد، کلیه فعالیت‌های تحقیقاتی و غواصی خود در این زمینه را متوقف نماید. همان طور که برای خروج بسیاری از کشتی‌های مغروق شده در این آب‌ها که حاوی نفت یا ادوات جنگی بودند به دلیل عواقب زیست محیطی گسترده اقدامی صورت نمی‌گیرد.
صادرات خاک جزیره هرمز
معاون سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه خاک هرمز به دلیل سرشار بودن از مواد معدنی غنی توسط شرکت‌ها و نهادهای خصوصی و بدون دخالت نهادهای دولتی برداشت و به کشورهای همسایه فروخته می‌شود، گفت: یکی از چالش‌هایی که در منطقه خلیج فارس با آن مواجهیم همین برداشت خاک از جزیره هرمز است.
وی با تاکید بر اهمیت آغاز مطالعات وسیع و جامع در مورد خاک هرمز و ارزشگذاری آن، ادامه داد: سازمان به عنوان نهاد نظارتی به تنهایی توان جلوگیری از این اقدام را ندارد و مسئولیت استانداران برای جلوگیری و نظارت بر این اقدام سنگین‌تر است.
مخالفت با ساخت و ساز در جزیره هندورابی
فرشچی در مورد الحاق جزیره هندورابی به کیش به عنوان منطقه آزاد تجاری و ساخت و ساز بدون ارزیابی زیست محیطی در این جزیره به عنوان عامل تهدید کننده زندگی آبزیان و مرجان‌های این جزیره، گفت: سازمان با این ساخت و ساز‌ها و اقدامات بدون ارزیابی مخالف است و این نتیجه دوگانگی مسئولیت‌ها میان مناطق آزاد و سازمان حفاظت محیط زیست و عدم مدیریت یکپارچه در این مناطق است که مقرر شده در جلسه‌ای که به زودی میان سازمان و مدیریت مناطق آزاد تشکیل می‌شود، برای رفع آن تصمیماتی اتخاذ شود.
از اساس با انتقال آب خزر به فلات مرکزی مخالف‌ایم
این مقام مسئول همچنین در مورد انتقال آب خزر به فلات مرکزی با بیان اینکه از نظر شخصی به دلیل تبعات بسیار زیاد این موضوع بر اکوسیتم خزر در مبداء، همچنین تاثیرات منفی در مقصد به شدت با این انتقال مخالف هستم، گفت: ضمانتی برای پایدار ماندن آب انتقالی در مقصد وجود ندارد، ضمن آنکه این موضوع می‌تواند به دلیل عدم تطابق با تعهدات بین المللی، تبعاتی در این حوزه نیز به وجود آورد.
وی ادامه داد: اگرچه ممکن است سایر کشورهای حاشیه خزر نیز در فکر چنین اقداماتی باشند ولی اگر ما به تعهدمان پایبند نباشیم، در آینده نیز نمی‌توانیم در مقابل اقدامات سایر کشور‌ها واکنشی نشان دهیم، مضاف بر اینکه برای این طرح هیچ مجوز و تعاملی با سازمان وجود ندارد و سازمان حفاظت محیط زیست از اساس با این انتقال آب مخالف است.
قاچاق مهم‌ترین عامل انقراض ماهیان خاویاری
فرشچی با یادآوری این موضوع که مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از خطر انقراض گونه‌های آبزی، شناسایی علل موضوع است، تصریح کرد: صید قاچاق، سدسازی و آلودگی دریای خزر مهم‌ترین عوامل ایجاد خطر انقراض ماهیان خاویاری است.
این مقام مسئول خاطرنشان ساخت: ساخت سد‌ها مانع جابه‌جایی ماهیان خاویاری و در نهایت تخم ریزی آن‌ها برای تولید مثل می‌شود، ضمن آنکه قاچاق ماهیان خاویاری به دلیل ارزش اقتصادی بالای این نوع ماهی در کشورهای تازه استقلال یافته شوروی سابق بر ایجاد خطر انقراض این گونه آبزی تاثیری بسیار داشته است.
وی اعلام کرد: در دهه ۹۰، سالانه ۳۰۰۰ تن خاویار از خزر برداشت می‌شد که این میزان در سال ۲۰۱۱ علی رغم اینکه سایتیس(کنوانسیون بین المللی نظارت بر تجارت گونه‌های جانوری و گیاهی در خطر انقراض) که مسئولیت حفاظت ماهی خاویاری را با کمک کشورهای حاشیه خزر بر عهده گرفت اجازه برداشت ۲۵۰ تن ماهی خاویار توسط مجموع ۵ کشور حاشیه را صادر کرد، این میزان برداشت ممکن نشد.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اعلام پیشنهاد ترکمنستان برای استحصال ۵ ساله خاویار و ماهی خاویاری توسط کشورهای حاشیه خزر و استقبال ایران از این موضوع، گفت: مقرر شده بود این پیشنهاد در جلسه مدیران شیلات منطقه خزر مورد بحثو بررسی قرار گیرد که هنوز نتایج آن اعلام نشده است.
به گفته فرشچی در حال حاضر هر ۵ گونه ماهی خاویار ایران در لیست قرمز قرار دارند.
تهیه پیش نویس دستورالعمل استفاده از آب شیرین کن‌ها
فرشچی گفت: برای نظارت و کنترل اثرات مخرب زیست محیطی آب شیرین کن‌ها از سازمان حفاظت محیط زیست خواسته شد دستورالعملی برای این منظور تهیه کند که اکنون این پیش نویس آماده است تا به تصویب دولت برسد و تا زمانی که به تصویب نرسد، ضمانت اجرایی برای آن وجود ندارد.
وی ادامه داد: علی رغم استفاده وسیع عربستان و امارات از آب شیرین کن‌ها، ایران از طریق کنوانسیون کویت، تعاملات مناسبی با کشورهای منطقه در خصوص مدیریت آب شیرین کن‌ها دارد.
این مقام مسئول با اعلام اینکه دستورالعملی نیز در زمینه اوراق کردن(اسکراپ) کشتی‌های مستعمل توسط سازمان حفاظت محیط زیست در حال تهیه است، افزود این دستورالعمل نیز به منظور ایجاد ضمانت اجرایی نیاز به تصویب دولت دارد.
امضای ۲ پروتکل دریایی در ۲ ماه آینده
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به آغاز برنامه همکاری‌های منطقه‌ای خزر در سال ۱۹۹۸ و همکاری گسترده ایران با این برنامه‌ها، اعلام کرد: بزرگ‌ترین دستاورد این همکاری ایجاد کنوانسیون تهران است که به مسایل زیست محیطی دریای خزر می‌پردازد.
فرشچی اضافه کرد: در همین زمینه ۴ پروتکل شکل گرفته که ۲ پروتکل با موضوع آلودگی‌های نفتی و آلودگی‌های ناشی از فعالیت‌ها در خشکی به امضا رسیده است و ۲ پروتکل دیگر شامل تنوع زیستی و اثرات زیست محیطی با ماهیت فرامرزی نیز طی ۲ ماه آینده در ترکمنستان به امضا خواهد رسید.
لزوم ایجاد پایش آنلاین آلودگی‌های دریایی به صورت ملی و جامع
این مقام مسئول با تاکید بر اینکه اکوسیستم آبی ایران با معضلات عدیده زیست محیطی و عوامل مختلف آلودگی مواجه است، گفت: یکی از مهم‌ترین نیازهای حال حاضر ایجاد پایش آنلاین آلودگی‌های دریایی به صورت ملی و جامع است که با تجمیع اطلاعات و امکانات پایش، همچنین شناسایی انواع آلودگی‌ها صورت می‌پذیرد و در دستور کار آینده معاونت قرار دارد.
ارسال ۳ تذکر از سوی ابتکار برای وزارت نیرو
فرشچی با اذعان به عدم اجرای تعهد وزارت نیرو برای ایجاد سیستم تصفیه فاضلاب در شهرهایی با جمعیت بالای ۳۰ هزار نفر، تصریح کرد: معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست چندی پیش با ارسال سومین نامه تذکر به واز‌تر نیرو در این زمینه، خواستار مسئولیت پذیری بیشتر وزارت نیرو در این زمینه شد.
