بهاءالدین خرمشاهی:
حافظ با زهد و ریا به ستیزه می‌پردازد
بخش بزرگی از دیوان حافظ را وصف عشق در برگرفته چرا که حافظ از عشق فراوان سخن گفته / حافظ در مفهوم شک سخن‌های زیادی داشته چراکه تا کسی شک نکند نمی‌تواند به ایمان برسد.
نشست درس گفتارهایی درباره حافظ عصر چهارشنبه(شانزدهم مهرماه) در مرکز فرهنگی شهر کتاب با حضور بهاء الدین خرمشاهی و علی‌اصغر محمدخانی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ خرمشاهی در این نشست درباره مضامین شعر حافظ سخن گفت. او با اشاره به اینکه حافظ به معنا زیادی داشته؛ بیان کرد: حافظ به تنوع مضامین معروف است. معنا به زندگی ربط مستقیم دارد و حافظ شخصی بوده که به معنا توجه می‌کرده پس او کسی است که حرف زیادی برای گفتن با ما دارد.
خرمشاهی اظهار داشت: حافظ در اشعار خود به قصص انبیاء اشارات فراوانی داشته. در اشاره به موسی، عیسی، یعقوب، ابراهیم و مریم ابیات زیبایی آورده. همچنین مبحثاعتقاد به آخرت و معاد در اشعار حافظ دیده می‌شود.
وی ادامه داد: کلماتی چون پیر مغان، رند، لولی و… را خود حافظ ساخته. برای مثال کسی رندی را قبل از حافظ به این شکل به کار نمی‌برده. ما در اشعار حافظ طنز را هم شاهد هستیم اگرچه نه به اندازه سعدی اما سر به سر گذاشتن با معشقوق را در شعر او می‌بینیم. از دیگر مباحثمطرح شده در دیوان حافظ اشاره به اخلاقیات و پندپذیری، امیدواری، آخرت اندیشی، رضا و تسلیم، باده ستایی باده گرایی، دوستی و مدارا، است. برخی معتقدند شعر حافظ حاشیه‌ای بر شعر خیام است با این تفاوت که خیام ناامید و حافظ امیدوار بوده. حافظ پرنشاط و روح بخش است. وقتی حالمان خوب نیست دیوان حافظ را بازمی‌کنیم. شاید به همین خاطر باشد که فال حافظ می‌گیریم چرا که شعر حافظ نشاط آور است.
خرمشاهی با اشاره به مفاهیم عشق و معشوق در شعر حافظ گفت: بخش بزرگی از دیوان حافظ را وصف عشق در برگرفته. چرا که حافظ از عشق فراوان سخن گفته. در شعر حافظ ساقی هم گاهی معشوق قرار گرفته.
وی افزود: از دیگر مباحثحافظ زهد ستیزی او بود که زاهد را ریاکار و دروغگو می‌دانست. او همچنین در اشعارش شک‌های شیرینی دارد چرا که اگر کسی شک را تجربه نکرده باشد نمی‌داند ایمان چیست. جمله زیبای مطهری به همین نکته اشاره دارد: «شک گذرگاه خوبی است اما منزلگاه خوبی نیست»
خرمشاهی در پایان اظهار داشت: فایده این تقسیم بندی آن است که با خود حافظ بیشتر روشن‌تر تماس پیدا کنیم و بتوانیم با مفاهیم فکری شعر او آشنا شویم. باید بدانیم چگونه می‌خواهیم به به دیوان حافظ نگاه کنیم، به چشم یک اثر ادبی یا اینکه به دنبال مفهوم خاصی در شعر وی می‌گردیم. پس برای آشنایی این مفاهیم باید مباحثغزلیات حافظ را تقسیم بندی کرده و بشناسیم.
در این نشست علی‌اصغر محمدخانی با اشاره به اینکه این جلسه چهلمین جلسته درس گفتارهای حافظ است؛ گفت: در این چهل جلسه استاید درباره حافظ موضوع‌های مختلفی را مطرح کردند که از جمله آن‌ها: بررسی ساختاری غزل حافظ، ظنز در شعر حافظ، بین الغزل، عهد الست، مباحثتطبیقی بین غزل حافظ و روانپزشکی، سبک‌شناسی شعر حافظ، بررسی و شرح تحلیل مفاهیی چون رندی، می، باد صبا، نفس مسیحایی، اشاره به مفوهم «آن» در شعر حافظ، مفهوم عشق و غیب است.
وی ادامه داد: همچنین به مناسبت بیستم مهر ماه روز بزرگداشت حافظ از حافظ‌شناسان خارج از ایران که روی حافظ کار کرده یا اشعار او را ترجمه کرده‌اند تجلیل خواهد شد.
