مترجم آخرین اثر کارلوس فوئنتس:
از ترجمه خوب به ترجمه افتضاح درحرکتیم
ممیزیها در دولت جدید منطقیتر صورت میگیرد. خوشبختانه دولت جدید به درخواست یا اعتراض نویسنده و مترجم توجه میکند و برای پاسخگویی به این گونه مسائل وقت میگذارد.
محمدعلی مهماننوازان از ترجمه آخرین اثر کارلوس فوئنتس به نام «ولاد» که توسط نشر مروارید چند روزی است وارد بازار شده است، خبر داد. وی همچنین دو کتاب «رسواخانه» و «بچه دیو در خواب است» را در دست انتشار دارد.
این نویسنده و مترجم در رابطه با کتاب «ولاد» به خبرنگار ایلنا گفت: این کتاب برخلاف دیگر اثار فوئنتس یک اثر فانتزی خونآشامی است که به گونهای تاریخچه شکلگیری دراکولای اصلی را نشان میدهد.
وی با اشاره به دو رمان تألیفی خود اظهار داشت: رمان «بچه دیو خواب است» از یک تم اجتماعی برخوردار است که در یک فضای شهری و مدرن اتفاق میافتد که دارای جابهجاییهای زمانی است و بازگشت به گذشته در رمان وجود دارد. کتاب «رسواخانه» نیز دارای یک تم اجتماعی است که خط داستانی و زمان ثابتی دارد.
مهماننوازان با اشاره به اینکه ادبیات خارجی از ما جلو زده؛ گفت: رماننویسان خارج از کشور بیش از یک دورهی ۲۰ ساله از ما جلو هستند. نویسندهها ضمن آموزش و فرهنگی که وجود دارد از اختیارات و امکانات زیادی بهره میبرند. اما من فکر میکنم در رماننویسی و داستان به سرعت به سمت پیشرفت در حرکت هستیم.
وی ادامه داد: ما در مقایسه با کشورهای دیگر از نظر تیراژ و تعداد خواننده بسیار عقب هستیم. در کشوری مثل آلمان شاهد تیراژ حداقل ۲۰هزار نسخه هستیم. این آمار در مقایسه با آمار تیراژ کشور ما که حداکثر ۱۱۰۰نسخه است، خجالتآور است.
مهماننوازان با بیان اینکه در دولت جدید ممیزیها خیلی منطقیتر صورت میپذیرند؛ گفت: اگر چیزی در کتاب برجسته میشود و از نویسنده درخواست حذف یا تغییر آن میشود، بسیار معقولتر و منطقیتر از دوره قبل است. همچنین در این دوره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پاسخگوی اعتراضهای نویسندگان و مترجمان است. خوشبختانه در دولت جدید برای نویسنده وقت میگذارند. در دوره گذشته سلیقه حرف اول و آخر را میزد اما در این دوره شاهدیم که برخوردهای سلیقهای خیلی کم شده.
این مترجم با اشاره به اینکه نبود قانون کپیرایت باعثبروز مشکلاتی میشود؛ اظهار داشت: ما قانون کپیرایت نداریم و یک مترجم بدون بازخواست و هزینه ترجمه میکند. یادم هست کتابی در حوزه روانشناسی بود که ۴۰ مترجم آن را ترجمه کرده بودند! باید دید ریشه این موضوع چیست؟ این مردم هستند که باید تشخیص دهند اثر کدام مترجم را خریداری و کدام را نخرند. برای اینکه اثر بهتری را برای خواندن برگزینیم چه بهتر است که به ناشر آن، مترجم و شکل کتاب توجه شود.
مهماننوازان با بیان اینکه از ترجمه خوب به سمت ترجمه افتضاح در حرکتیم؛ افزود: متأسفانه شاهد ورود ترجمههایی به بازار هستیم که نه تنها خوب نیستند بلکه بسیار گنگ و نامفهوم هستند. نمیدانم چرا خوانندهای که یک اثر را از یک مترجم بد خوانده چرا باز هم کتاب دیگری از او خریداری میکند؟ بسیاری از این مشکلات به دلیل عدم نظارت بر تألیف و ترجمه است. باید نهادی باشد که از لحاظ کیفی آثار را، چه ترجمه و چه تألیف را مورد ارزیابی قرار دهد.
این نویسنده با بیان اینکه خواندن کتاب روی رشد شعوری فرد تأثیر دارد؛ اظهار داشت: کتاب، خلق یک اثر ماندگار است که از لحاظ محتوایی از بالاترین ارزش آثار مکتوب برخوردار است. «کلید گنج دانایی کتاب است» اگرچه که این جمله را هزاران سال پیش گفتهاند اما همچنان کاربرد دارد.
وی در ادامه افزود: اگرچه که دنیا روز به روز از نظر تکنولوژی رشد میکند، اما این دنیای شلوغ که با سرعت هرچه تمامتر رو به تکنولوژی در حرکت است هنوز به کتاب نیازمند است. ریشه اصلی تکنلوژی، ریشهی اصلیاش در کتاب است. کسانی که در این دنیا تغییرات بزرگ و کوچک ایجاد میکنند، آدمهایی کتابخوان هستند.
مهماننوازان در پایان در رابطه با تیراژ کتابها گفت: نمیدانم چرا در حوزه نشر بیرغبتی وجود دارد؟ متأسفانه با تغییر دولت هم این بیرغبتی همچنان وجود دارد و با استقبال ازسوی ناشران روبه رو نیستیم. به اعتقاد من وزارت ارشاد باید برای این موضوع راهحلی مثل خرید کتاب از ناشران را درنظر بگیرد.