اعتراض اهالی فرهنگ خراسان به تخریب نخستین مهدیه کشور

به گزارش خبرنگار ایلنا، تخریب بنای نخستین مهدیه کشور در حالی پنجشنبه گذشته از سوی متولیان آغاز شد که پرونده این بنا برای ثبت در آثار ملی کشور مراحل اداری خود را طی می‌کند.

رضا سلیمان نوری، فعال فرهنگی و خراسان پژوه حاضر در این جمع به خبرنگار ما گفت: از چندی پیش زمزمه‌هایی مبنی بر امکان تخریب این بنای تاریخی در سطح شهر مشهد و در بین اهالی فرهنگ این سامان شنیده می‌شد اما با توجه به قرار گرفتن در آستانه سال ۲۰۱۷ میلادی که مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام خواهد بود، هیچ کس نصور نمی‌کرد این بنا از سوی مجموعه‌ای که تلاش برای گسترش اسلام و تشییع راستین دارد، تخریب شود.

وی ادامه داد: با این وجود جمعی از فعالان فرهنگی مشهد ایجاد کمپین «نه به تخریب نخستین مهدیه ایران» تلاش کردند تا به نحوی این شایعات را مدیریت کرده و اذهان را نسبت به جامعه المصطفی به عنوان تشکلی که در حال حاضر مدیریت مهدیه و سایر بناهای باقی مانده از مرحوم عابدزاده را در اختیار دارد، پاک کنند ولی این اقدام به ظاهر از سوی مدیران مجموعه فوق دخالت در امور داخلی محسوب شده و در میان بهت و ناباوری اهالی فرهنگ خراسان تیشه تخریب را بر جان این بنای تاریخی وارد کردند.

سلیمان نوری افزود: بنای مهدیه حاجی عابدزاده حداقل در دوران معاصر پس از حرم مطهر شاهد برگزاری پرشکوه‌ترین جشن‌های مذهبی در مشهد بوده است، نابودی کامل این مکان به هر دلیل و بهانه‌ای ضربه‌ای جبران ناپذیر به هویت دینی مشهد خواهد زد. این حرکت با توجه به قرار داشتن در آستانه سال ۲۰۱۷ یعنی سال پایتخت فرهنگی شدن مشهد در جهان اسلام را می‌توان حرکتی خلاف منافع ملی ایران اسلامی تفسیر کرد.

این خراسان پژوه ادامه داد: بنای مذهبی مهدیه نخستین مهدیه کشور است و با توجه به آغاز تخریب این بنا، باید نهادهای متولی فرهنگی وارد عمل شده و نسبت به حفظ این بخش بزرگ از هویت تاریخی فرهنگی مشهد اقدام کنند.

مسعود نبی دوست دیگر فعال فرهنگی حاضر در این اجتماع نیز گفت: هرچند تاریخ دقیق ساخت مهدیه مشخص نیست اما به طور قطع تاریخ ساخت آن به قبل از سال ۱۳۲۵خورشیدی باز می‌گردد، زیرا در آن سال مراسم‌های مختلف مذهبی با نام مهدیه در آن برپا شده است.

وی ادامه داد: بنای مذهبی مهدیه نه تنها نخستین مهدیه کشور بلکه نخستین بنا از مجموعه بناهای ۱۲ گانه‌ای است که از سوی مرحوم عابدزاده یا با سرمایه شخصی و یا با کمک خیرین برای ترویج دین اسلام ساخته شده است

نبی دوست گفت: فعالان شرکت کننده در این حرکت ضمن اعتراض به این عمل از یک سو خواستار ثبت ملی بنای مهدیه عابدزاده به عنوان نخستین مهدیه کشور بوده و از دیگر سو می‌خواهند تا شاگردان سابق این مجموعه که بسیاری از آنان دارای مقامات برجسته کشوری هستند، به احیای آن همت گماشته و باردیگر آن را به یکی از قطب‌های فرهنگی مذهبی مشهد تبدیل کنند.

بیانیه نه به تخریب اولین مهدیه کشور

در همین حال جمعی از فعلان فرهنگی مشهد با ایجاد پویش مردمی خواستار جلوگیری از وقوع این اقدامات در مشهد شدند.

در بیانیه موجودیت این گروه آمده است: «در زمانی که مشهد مقدس اندک راهی تا پوشیدن جامه «پایتخت فرهنگی جهان اسلام» فاصله دارد و هر دم از زبان مسئولان و صاحب‌نظران سخنی درباره لزوم تقویت هویت شهری شنیده می‌شود، تعجب‌آور و اسف‌بار است که هر از چندی خبر تخریب یا زمینه‌چینی تخریب بنایی هویتی از گوشه ‌و کنار شهر به گوش می‌رسد. اسف‌بار‌تر اینکه پس از تخریب بخش اعظمی از هویت تاریخی این شهر در طرح‌های ریز و درشت سال‌های اخیر، حال گویا نهادهای متولی حوزه فرهنگ که هویت‌سازی را از آن‌ها متوقعیم، کمر به از بین بردن هویت دینی این شهر بسته‌ و در راه نوسازی بی‌برنامه آن گام برمی‌دارند.

در میان بهت و افسوس فراوان، اخیرا انتشار خبر زمینه‌چینی یکی از موسسات دینی برای تخریب مهدیه مرحوم علی‌اصغر عابدزاده موجبات نگرانی بسیاری از دوست‌داران تاریخ مشهد و علاقه‌مندان به آن مرحوم را فراهم آورده و بیم آن می‌رود که این محل نیز مانند بسیاری از اماکن هویت‌بخش مشهد مقدس قربانی بی‌برنامه‌گی، بی‌توجهی و کج‌سلیقگی مسئولان شود. لذا معتقدیم که در این زمینه ارزیابی صحیح و دقیقی از سوی آن نهاد محترم صورت نگرفته و تخریب این بنا ضربه‌ای جبران‌ناپذیر بر هویت دینی این شهر مقدس است.

امیدواریم این یادآوری زمینه‌ای را فراهم کند تا مهدیه، مزار و منزل مسکونی مرحوم عابدزاده از بیم تخریب رهیده و نام نیک این خیر بزرگ همواره زیبنده این شهر باقی بماند. در پایان ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که مهدیه این مرحوم به عنوان اولین مهدیه کشور، الگوی مهدیه‌های متعدد شهرهای دیگر و منشا بسیاری از حرکت‌های اثرگذار مهدوی بوده و از این نظر می‌توان آن را سزاوار ثبت در فهرست آثار ملی دانست.

گفتنی است شرکت کنندگان در این تجمع پس از ساعتی حضور در محل و برقراری ارتباط با برخی مسئولان میراث فرهنگی استان، باتوجه به تعطیلی روند تخریب در روز جمعه محل را ترک کردند.