شعر نباید یک‌بار مصرف باشد
محمد آزرم (شاعر و یکی از کارشناسان پروژه کتاب‌های بامداد) هدف اصلی این پروژه را حمایت از شعر مستعد و مستقل شاعران خلاق دانست.
به گزارش خبرنگار ایلنا، انتشارات سرزمین اهورایی درنظر دارد به منظور حمایت از شاعران مستقل و شناسایی جریان‌های شعری پویا و قابل اعتنا و خلاق در شعر امروز ایران، مجموعه کتاب‌هایی از شاعران فعال در عرصه‌ی شعر امروز فارسی را برای اولین بار با بررسی گروه کارشناسان شعر خود از طریق این فراخوان جمع‌آوری کرده و آثار تائید شده را در فروست «کتاب‌های شعر بامداد» این انتشارات منتشر کند.
با محمد آزرم، یکی از کارشناسان این پروژه درباره‌ی وضعیت و اهداف پروژه گفتگوی کوتاهی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
هدف‌های اصلی برگزاری این پروژه شعر کدام‌ها هستند؟
از فراخوان ناشر این‌طور استنباط می‌کنم که هدف اول انتشارات سرزمین اهورایی از اجرای پروژه کتاب‌های شعر بامداد؛ حمایت از شعر مستعد و مستقل شاعرانی است که هوش و خلاقیت شعری دارند اما هنوز شناخته شده نیستند. هدف دیگر ارائه راهکاری به شاعران جوان برای چاپ کتاب شعرشان بدون دریافت هزینه از آنان در قبال کارشناسی شعرشان است. در نهایت، اجرای درست این پروژه می‌تواند به بهبود اوضاع نابسامان شعر در بازار کتاب کمک کند؛ یا دست‌کم الگویی برای دیگر ناشران کتاب‌های ادبی باشد؛ هرچند در بلندمدت باید مساله سازهای فرهنگی- اجتماعی و رخدادهای عصر تکنولوژی را درنظر گرفت و متناسب با آن چاره‌اندیشی کرد.
فکر می‌کنید اگر موضوع مشخصی برای اشعار اعلام می‌شد، بر بالا رفتن کیفیت آثار تأثیر مثبت نداشت؟
این پروژه، مسابقه یا جشنواره‌ای نیست که با موضوع خاصی برگزار شود و به برندگان آن جایزه بدهند. اتفاقاً موضوع هر شعر خلاق، خلاقیت‌های فرمی آن است یعنی آنچه متمایزکننده‌ی شعر از ساده‌نویسی و بنجل‌نویسی‌های رایج است. نکته‌ی دیگر این که هریک از کارشناسان این پروژه درباره کتاب شعری که از طرف ناشر به آنان ارجاع شده، نظر می‌دهند نه درباره یک قطعه شعر و این کتاب است که برآیندی از کلیت و کیفیت شاعری شخص در یک دوره زمانی را به ما نشان می‌دهد.
باتوجه به اینکه شاعران نباید کتابی منتشر کرده باشند یا دست‌کم کتاب اولی باشند، فکر می‌کنید این پروژه می‌تواند به شعر، جانی تازه ببخشد؟
چون این پروژه برای معرفی شاعران جوان و چاپ کتاب آنان است، ناشر این الزامات را درنظر گرفته اما برای نتیجه کار تا پایان پروژه باید صبر کرد؛ با این حال یک مساله کاملا روشن است؛ پذیرفته شدن کتاب هر شاعر جوان در این پروژه نوعی دریافت گواهینامه حرفه‌ای شعر با تایید سه نفر از شاعران سختگیر زمانه‌شان است.
آیا برنامه‌ای برای آموزش برگزیدگان درنظر گرفته شده است؟
یاد گرفتن و تجربه کردن امری مداوم است و شاعران بزرگ باهوش‌ترین آموزندگان از هنر شعر هستند اما در این پروژه هیچ آموزش مستقیمی انجام نمی‌شود.
آیا برای داوری آثار، آیین‌نامه‌ی خاصی وجود دارد؟
طبق آنچه در فراخوان اعلام شده کسب دو رای از سه رای کارشناسان شرط چاپ کتاب است و بدیهی است که هرکدام از کارشناسان ضمن رعایت معیارهای کلی، درباره شعر دیدگاهی شخصی اما فنی دارند که در رای آنان تاثیرگذار است؛ منتهی باید به این نکته توجه داشته باشیم که شعر، هنری خلاق است و پیش از مواجهه و خواندن آن نمی‌توان درباره‌اش قضاوت کرد؛ چه بسا بین کتاب‌های ارسالی شاهد نوآوری‌‌هایی باشیم که معیارهای قضاوت و خوانش خود را همراه داشته باشند.
آنچه بیش از هر چیز در اشعار، برای داوران حائز اهمیت است چیست؟
برای من فرم دادن به خلاقیت و نوآوری برای قضاوت درباره کتاب‌های شعر اهمیت دارد و تاکید می‌کنم که با معیار ثابت و از پیش اندیشیده نه می‌توان شعر نوشت و نه می‌توان شعر خلاق را خوانش کرد.
فکر می‌کنید چقدر می‌توان به استمرار این پروژه امیدوار بود؟
این مساله به وضعیت بازار کتاب و اقتصاد نشر بستگی دارد ولی امیدوارم با بهبود اوضاع اقتصادی، شاهد استمرار این پروژه در انتشارات سرزمین اهورایی و الگوبرداری از آن در نشرهای ادبی دیگر باشیم تا فضای شعر از نوشته‌های یک‌بار مصرف، به مرور زمان تهی شود.