خبرگزاری کار ایران

حامد ملک در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد:

انعکاس شوریدگی یک نقاش در موسیقی فیلم "فراتر از رنگ"/ در جستجوی درنمایه‌های نو

ملک گفت: موسیقی فیلم مستند داستانی فراتر از رنگ برگرفته از آثار نقاشی حبیبه بدایت و سیر زندگی اوست که در نواختن سازها و همچنین قالب هارمونی، سعی بر این بود که همسان با شوریدگی و رنج خالق نقاشی‌ها، کمی فراتر از قالب‌های مرسوم ریتم و هارمونی، تالیفی انجام شود

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ حامد ملک؛ نوازنده فلوت و از آهنگسازان خوش‌قریحه‌ی این روزهاست. او در ارکسترهای متعددی ازجمله ارکستر موسیقی فولکلور شهرداری شهر کایسری ترکیه و ارکستر موسیقی سنتی تلویزیون ترکیه نوازندگی کرده است.

ملک تاکنون برای سیامک عباسی و علیرضا سعیدی نیز قطعاتی تالیف کرده و همچنین برای چند فیلم کوتاه موسیقی نوشته. که ازجمله آن‌های می‌توان به موسیقی فیلم مستند فراتر از رنگ اشاره کرد. این فیلم که در چند جشنواره‌ی بین‌المللی با استقبال مواجه شده است؛ چندی پیش نیز در جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر به نمایش درآمد. نمایش این فیلم و اعلام این خبر که تا چندی دیگر آلبومی از حامد ملک منتشر خواهد شد؛ بهانه‌ای شد تا با این آهنگساز و نوازنده گفت‌وگویی کنیم.

ویژگی‌های موسیقی فیلم فراتر از رنگ چیست؟

موسیقی فیلم مستند داستانی فراتر از رنگ برگرفته از آثار نقاشی خانم حبیبه بدایت و سیر زندگی اوست. زنی که زندگی سخت و پرفراز و نشیبش، درونش را سفت و از میان رنج‌هایش هنری آزاده و بی‌مرز به‌صورت نقاشی زاده شد. آثارش به گونه‌ای بی‌واسطه با ادراکات پیچیده‌ی درون هر مخاطبی سخن می‌گوید و آنچه من شنیدم به موسیقیی بدل شد که با استفاده از سازبندی بسیار ساده و تعامل هریک از آلات موسیقی با هرکدام از شخصیت‌های فیلم، با رویکردی منطبق بر محتوای آثار نقاشی خانم حبیبه بدایت و نیز در خدمت روایت حقیقی زندگی این خانم با قالب مدرن تالیف شد.

موسیقی و ریتم فیلم چه پیوندی با یکدیگر داشتند و بر این اساس روند تدوین چگونه پیگیری شد؟

برخلاف روال معمول تالیف موسیقی فیلم که تدوین فیلم براساس ریتم موسیقی و فرازها و فرودهای آن انجام می‌شود، من براساس ریتم اصلی داستان و تدوین خلاقانه و بی‌باک آقای آرش زاهدی، به ساختن چارچوب ریتمیک و بستر هارمونیک موسیقی این فیلم پرداختم و در نواختن سازهای این اثر، از نقاشی‌ها و مویه ینهان نقاش در آثارش و درعین حال شخصیت زن اصلی داستان الهام گرفتم. در ارائه‌ی تکنیک‌های به‌کار گرفته شده در نواختن سازها و همچنین قالب هارمونی، سعی بر این بود که همسان با شوریدگی و رنج خالق نقاشی‌ها، کمی فراتر از قالب‌های مرسوم ریتم و هارمونی، تالیفی انجام شود که در خدمت شیوه روایت و قاب‌بندی‌های بدیع کارگردان باشد و در نهایت بافت همسان و متناسبی در فیلم ایجاد نماید.

همچنین ساز فلوت و امکانات گسترده‌اش در بیان متفاوت با استفاده از صدای نفس، همخوانی و ایجاد نتهای هارمونیک، بسیار مرا در این امر یاری نمود. موسیقی فیلم فراتر از رنگ با حسن استقبال هیات داوران فستیوال فیلم میلواکی و چندی بعد داوران خانه سینمای ایران مواجه شد و کاندید دریافت جایزه‌ی بهترین موسیقی فیلم مستند شد. چندی بعد نیز فیلم در جشنواره استونی بروک نیویورک به نمایش درآمد و بردن جایزه "دستاورد فیلمسازی" از این جشنواره موجب دلگرمی و تلاش بیشتر من در این زمینه شد.

موسیقی آثار مستند را در این روزگار چگونه ارزیابی می‌کنید؟

تا چندی پیش، عمدتا به دلیل بودجه‌ی ناچیز کارهای مستند و نیز عدم توجه مناسب به محتوا و ارزش این سینما، موسیقیِ عمدتا انتخابی این کارها نمی‌توانست پا به پای محتوا به روایت و درک این آثار کمک کند. ولی خوشبختانه با همت مستندسازها و نیز بالا رفتن درک مخاطب از ارزش این سینما، ساخت موسیقی برای این ژانر آغاز شده و در دو سال اخیر آثار قابل توجهی ارائه شده‌اند که مایه‌ی امید و پشت‌گرمی برای فعالان موسیقی در این زمینه شده است.

جایگاه ساز فلوت در فرهنگ موسیقی ما چگونه است؟

قدمت سازهای بادی در موسیقی به عنوان اولین سازها بر کسی پوشیده نیست. اما توسعه این سازها در فرهنگ‌های مختلف مسیر‌های گوناگونی را طی نموده است. در ایران ساز نی همواره یکی از ارکان اصلی موسیقی در فرهنگ ایرانی بوده است. ساز فلوت کلید دار یا فلوت کلاسیک (سوپرانو) همزمان با حضور ارکستر نظامی در ایران وارد موسیقی این سرزمین شد و چه به‌صورت تکنوازی در صفحه‌های قدیمی (اکبر خان فلوتی)  و چه به‌صورت همنوازی در ارکسترهای مختلف اعم از سنتی نظامی و فرنگی به خدمت گرفته شد.

همچنین در موسیقی پاپ ایرانی و با تاثیرپذیری از موسیقی‌های پاپ غربی جایگاه این ساز به عنوان یکی از عمیق‌ترین بیانگرهای ملودیک تثبیت شد و در زمان نسبتا کوتاهی به هویت بومی خود در بیان ملودی‌های ایرانی رسید. این روزها این ساز اکسپرسیو (بیانگر) در ژانرهای مختلف نقش سبکبال و عمیق خود را به خوبی ایفا می‌کند.

وضعیت نوازندگی سازهای بادی غربی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

با وجودی که این دسته از سازها در غرب و با عادات و معیارهای ملودی پردازی غربی بسیار پیش رفته‌اند، تا چندی پیش در ایران و با سلیقه گوش ایرانی،به آنها کمتر توجه می شد و نوازنده‌های معدودی (غالبا در ژانر کلاسیک) به استادی در نواختن این سازها اهتمام می‌ورزیدند. اما در دهه‌های اخیر و با توجه به گستردگی انتشار سبک‌های متنوع موسیقی در دنیا و ایران و نیز با توجه به رشد آموزش آکادمیک نوازندگی در کشورمان، توجه به نواختن این سازها با استانداردهای جهانی بیشتر و بیشتر شده و شاهد ظهور نوازنده‌های چیره‌دست این سازها در سبک‌های مختلف هستیم. امیدوارم که این روند به سیر صعودی خود ادامه دهد و شاهد موفقیت‌های بیشتر نوازندگان ایرانی سازهای بادی در ایران و جهان باشیم.

از پروژه‌ی در دست تولید خودتان و گرایش‌هایتان در موسیقی بگویید؟

من در تلاش هستم تا با یافتن درون‌مایه‌های نو از موسیقی مدرن و تلفیق متناسب آن با ملودی‌های غنی ایرانی، مسیری هرچند باریک در کنار حرکت اصلی آن در موسیقی ایران بگشایم و بیانی شخصی از این موسیقی را در ایران ارائه کنم. در این راه توجه خود را به ادبیات پیشروی ایرانی و سمت و سوی پیشروان تلفیق این ادبیات با موسیقی وزین این مرز و بوم، معطوف نموده‌ام. امیدوارم بتوانم قدمی هرچند کوچک برای پیشبرد این هدف والا بردارم. در همین راستا با جمعی از نوازندگان همفکر بصورت گروه نیز همراه هستم و درحال تالیف و اجرای قطعاتی هستیم که به زودی به صورت آلبوم به علاقمندان این سبک عرضه خواهد شد.

کد خبر : ۳۵۲۷۴۲