نگاهی بر انتخاب پارلمانی رئیس‌جمهور
همگانی شدن فضای انتخابات است که به باز شدن فضا و سالم شدن رقابت‌های سیاسی می‌انجامد و هم باعث می‌شود تا همگان در انتخابات شرکت فعال داشته باشند و هم باعث می‌شود تا آسیب‌های موجود در انتخاب مستقیم توسط مردم به حداقل برسد.
نگاهی بر انتخاب پارلمانی رئیس‌جمهور عنوان یادداشت سیدمحمد هاشمی است كه در آن می‌خوانید:
به طور کلی نظام ریاستی پارلمانی، نظامی است دموکراتیک که در آن پارلمان تعیینکننده راهکار سیاسی است و از همین روی پارلمان است که دولت را تعیین می‌کند.
در کشور‌هایی که نظامی پارلمانی دارند، فرد یا نهادی بالاتر از پارلمان موجود نیست و اگر هم وجود داشته باشد مقامی تشریفاتی است مانند چیزی که در کشور انگلستان مشاهده می‌کنیم.
البته قانون اساسی ما هم بر اصل ریاستی پارلمانی تاکید دارد ولی طبق اصل 114 قانون اساسی رئیس‌جمهور هر چهار سال یک بار با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شود و رئیس‌جمهور نماینده مستقیم مردم است و وجهه پارلمانی قانون اساسی آن جایی است که رئیس‌جمهور پس از انتخاب شدن توسط رای مستقیم مردم، درخصوص تعیین دولت باید برای اعضای کابینه خود از مجلس رای اعتماد بگیرد و در واقع پارلمان نقش تاییدکننده‌ای را دارد و نه نقش تعیینکننده.
البته قانون اساسی قابل تغییر است ولی بازنگری قانون اساسی بی‌شک ملاحظات مخصوص به خود را دارد و این تغییر قانون اساسی باید به‌گونه‌ای باشد که وجهه جمهوریت نظام از بین نرود.
این امر صحیح است که نظام پارلمانی هم نظامی است دموکراتیک اما باید دید که آیت‌ا... سبحانی از بیان تغییر قانون اساسی برای انتخاب پارلمانی رئیس‌جمهور چه هدفی را دنبال می‌کند.
در واقع در نظام پارلمانی، پارلمان باید به طور کامل ابتکار عمل را در دست داشته باشد و به همین دلیل هیچ مقامی بالاتر از پارلمان نباید وجود داشته باشد و طبق قانون اساسی فعلی رهبری از جایگاهی بالاتر از پارلمان و مجلس برخوردار است و می‌تواند با اندیشیدن تدابیری در مواقع ضروری با حکم خود در تصمیمات مجلس یا پارلمان تغییر ایجاد کند.
در صورت پارلمانی کردن انتخابات ریاست‌جمهوری با استمرار جایگاه فعلی مجلس، رئیس‌جمهور یک فرد مطیع خواهد بود و نخواهد توانست جایگاه یک رئیس‌جمهور واقعی را داشته باشد.
البته آیت‌ا... سبحانی به عنوان یک روحانی نظر خود را گفته که در این نظر، ایشان ملاحظات اجتماعی را مدنظر قرار نداده است.
انتخابات وقتی منصفانه و رقابتی است که احزاب بتوانند با آزادی کامل در صحنه حضور داشته باشند و در صورت فعالیت آزادانه احزاب است که مردم به رشد و کمال سیاسی می‌رسند و در واقع همگانی شدن فضای انتخابات است که به باز شدن فضا و سالم شدن رقابت‌های سیاسی می‌انجامد و هم باعث می‌شود تا همگان در انتخابات شرکت فعال داشته باشند و هم باعث می‌شود تا آسیب‌های موجود در انتخاب مستقیم توسط مردم به حداقل برسد.
به هر حال طبق قانون اساسی اداره کشور با اتکا به آرای عمومی امکان‌پذیر است.
در همین قانون اساسی اصل 57 قانون اساسی موجود است که این اصل ریشه در قرآن و آیه 25 سوره حدید دارد و به خوبی بیان می‌دارد که حکومت بر دیگران از آنِ خداست و هیچ کس حق حکومت بر دیگری را ندارد و این خود مردم هستند که باید بر سرنوشت خود حاکمیت کنند.
بی‌شک این دیدگاه دیدگاهی حکومتی است و این دیدگاه با گرایش به مدنیت مردم منطبق نیست.
طبق آیات قرآن این خود مردم هستند که باید بر سرنوشت خود حکومت کنند و به همین دلیل است که اسلام دینی تماما مردمی است و بر همین اساس باید با دیدی وسیع‌تر به موضوع نگریست.
*حقوقدان
