خبرگزاری کار ایران

قادر باستانی در گفت‌وگو با ایلنا:

جوانان و نوجوانان از صداوسیما عبور کرده‏‌اند

باستانی می‌گوید: در حوزه ادبیات داستانی، کدامیک از نویسندگان بزرگ معاصر، امثال محمود دولت آبادی در برنامه‏‌های رسانه ملی شرکت دارند. چرا شاعران و نویسندگان بزرگ ما راهی به تلویزیون پیدا نکرده‌اند؟

به گزارش خبرنگار ایلنا، در میان دستگاه‏‌های فرهنگی، بیشترین بودجه نصیب سازمان صداوسیمای جمهور اسلامی می‌‏شود. در بودجه سال گذشته کل کشور، سهم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی اصلی فرهنگ در کشور، از ۶۰۰۰ میلیارد تومان بودجه فرهنگی در سال گذشته، کمتر از۱۳ درصد بود و ۸۷ درصد مابقی، در اختیار نهادها، سازمان‏ها، بنیادها و ارگان‏ها قرار گرفت. سهم سازمان صداوسیما هزار میلیارد تومان بود که در بودجه سال جاری، با 35 درصد افزایش، به 1335 میلیارد تومان بالغ شد. بخشی از انتقاد اخیر رهبر معظم انقلاب از عدم اهتمام در بخش فرهنگ و تولید محتوا، می‌‏تواند متوجه این دستگاه عظیم فرهنگی شود که تولید فرهنگی آن به لحاظ بودجه‏‌ای، باید قاعدتاً بیشتر از دستگاه‏‌های مسئول دیگر باشد.

قادر باستانی (نویسنده و مدرس علوم ارتباطات اجتماعی) در این‌باره گفت: سازمان صداوسیما به جهت امکانات وسیع و نیروی انسانی بسیار زیاد، امکانات خوبی برای تولید فرهنگی در اختیار دارد، اما نگاه تنگ نظرانه موجود در این سازمان باعث شده است، محتوای تولید شده، تناسب چندانی با توان و ظرفیت بزرگ آن نداشته باشد.

وی افزود: تولیدات نازل فرهنگی و کم‏توجهی رسانه ملی به مقوله‏‌های مهم ملی و البته تحولات متعدد در فناوری‌‏های ارتباطات، باعث شده است که جوانان و نوجوانان، اغلب از رادیو و تلویزیون عبور کرده‌‏اند و اوقات خودشان را در فضای مجازی با رسانه‏‌های آنلاین سپری می‏‌کنند. در واقع برنامه‏‌های تولیدی صداوسیما، جذابیت کمی برای نسل جدید دارد و اغلب برنامه‏‌ها، حالت دافعه برایشان ایجاد می‏‌کند.

باستانی تصریح کرد: در دنیا، رسانه با مخاطب خود شناخته می‏‌شود. رسانه‏‌ای که نتواند مخاطب خود را ارضا و اقناع کند، ناگزیر به ترک صحنه است، چون ارتزاق شبکه‏‌های رادیویی و تلویزیونی از پول آگهی‏‌هاست و کسی به رسانه کم‏‌مخاطب آگهی نمی‏‌دهد. در کشور ما، رسانه ملی به برکت وجود بودجه هزار میلیاردی از خزانه عمومی و عدم وابستگی به حجم مخاطب، این موضوع را فعلاً جدی تلقی نمی‏‌کند. اما تا چند سال آینده گردانندگان سازمان صداوسیما، با ریزش مضاعف مخاطبان جوان، متوجه این خبط عظیم خواهند شد.

این استاد دانشگاه تأکیدکرد: تولید فاخر فرهنگی  در صداوسیما، با توجه به غنای فرهنگی کشور ما، ساده‏‌تر است، اما  می‏‌بینیم که بزرگان فرهنگ و هنر کشور، جایی در تولیدات رسانه ملی ندارند. مثلاً در حوزه ادبیات داستانی، کدامیک  از نویسندگان بزرگ معاصر، امثال محمود دولت آبادی در برنامه‏‌های رسانه ملی شرکت دارند. چرا شاعران و نویسندگان بزرگ ما راهی به تلویزیون پیدا نکرده‌اند؟ چرا تا به حال برای ساخت فیلم‌ها و سریال‌ها، به سراغ اقتباس از آثار ادبی بزرگ،‌ مثل کلیدر یا آثار نویسندگان ارزشمندی مانند سیمین دانشور و امثال ایشان نرفته‌اند؟ 

وی با اشاره با انتقادها و هشدارهایی که هر ساله از سوی منتقدان و حتی مقامات عالی‌رتبه نظام اظهار می‌شود، گفت: چرا با وجود این همه انتقاد، کسی به سراغ حل مشکل نمی‌رود؟ آیا تاکنون ضرورت اعمال این انتقادات در صداوسیما حس شده؟ یا شورای نظارت بر صداوسیما، قدرت اعمال نظر در این سازمان را داشته ‌است؟ متاسفانه خیر، زیرا صداوسیما یک سازمان فعالِ‌ مایشاء بوده است.

باستانی خاطرنشان کرد: اگر نگاهی به تلویزیون‌های همین کشورهای همسایه خودمان، مثل جمهوری آذربایجان،‌ پاکستان، ترکیه و هند بیندازیم،‌ می‌بینیم که بیشتر برنامه‌ها با حضور هنرمندان و شخصیت‌های مهم فرهنگی آن کشورها تولید و پخش می‌شود. در حالی که در تلویزیون ما جای بسیاری از چهره‌های فرهنگی و شخصیت‌های مهم خالی است. برای تولید فرهنگی فاخر، باید بزرگان عرصه فرهنگ ملی را بر صدر نشاند و به آنها اهمیت داد. مقابله در برابر فرهنگ‌های مهاجم، نیاز دارد که به داشته‌های فرهنگی خودمان تکیه کنیم و حذف بزرگان فرهنگ، تنها باعث ضعف فرهنگی و آسیب‌پذیری دربرابر تهاجم‌ها شده است.

باستانی اضافه کرد: تولید محتوای غنی فرهنگی، نیازمند فضایی است که نگاه‌‏های تنگ‌نظرانه جای خود را به واقع‌بینی بدهد. چرا تلویزیون، بیشترین مخاطب را در برنامه‏‌های فوتبالی دارد؛ چون از بهترین‏‌های موجود در این ورزش استفاده می‏کند. بخش فرهنگ هم همین است؛ اگر از بهترین‏‌ها استفاده شود، برنامه فاخر تولید می‏‌شود و مخاطب فراوان پیدا می‏‌کند. الان تلویزیون بخش بزرگی از تایم خود را صرف تولید و پخش برنامه‏‌های مذهبی می‏کند. اما این برنامه‏‌ها اثرگذاری کافی ندارد، چون مخاطب کافی ندارد و توان جذب نسل جدید را ندارد. درحالیکه وقتی تولید و پخش برنامه‏‌ها، حالت منطقی و عادلانه و پاسخگویی به نیازهای مخاطبان را به خود گرفت، آن برنامه‌‏ها هم اثرگذار خواهند شد.

وی در پایان ابراز امیدواری کرد، تیم جدید مدیریتی در صداوسیما، مسیر گذشته سازمان را اصلاح کند و با مخاطب‏‌محوری و پرهیز از تنگ‏‌نظری، به سمت رشد تولیدات فرهنگی تأثیرگذار و ارزشمند در رسانه ملی حرکت کند.

کد خبر : ۳۷۸۳۵۲