هشدار یک باستانشناس نسبت به نابودی شهر تاریخی تیس
علی صدرایی باستانشناس پیشکسوت ضمن هشدار درباره خطر نابودی شهر تاریخی تیس خواستار تشکیل نشست اضطراری مقامهای عالیرتبه استان سیستان و بلوچستان و منطقه آزاد چابهار برای نجات این شهر تاریخی شد.
به گزارش ایلنا، سرپرست هیأت بررسی شهر تاریخی تیس گفت: مداخلات انسانی، جاده سازی، تخریبهای محیطی، تسطیح، خانه سازی، بازسازیهای غیر اصولی و... عواملی هستند که آثار تاریخی به جای مانده از دوران سلجوقی، صفوی و قاجار شهر تاریخی تیس، یکی از مهمترین بنادر تاریخی دریای عمان در دوران اسلامی را تهدید میکنند.
وی افزود: در بازدید هیأت باستانیشناسی از شهر تاریخی تیس چابهار، کل مجموعه تاریخی این منطقه شامل بندر تاریخی تیس، قلعه پرتغالیها، غارهای سه گانهبان مسیتی، محوطه شهر تاریخی و قبرستانهای شش گانه مورد بررسی کارشناسانه قرار گرفت.
به گزارش، او ازشهر تاریخی تیس به عنوان یکی از مهمترین بنادر تاریخی دریای عمان در دوران اسلامی نام برد که آثار بسیار شاخصی از دوران اواخر سلجوقی تا دوران صفوی و قاجار را در درون خود جای داده است.
این باستانشناس، نبود حفاظت و نگهداری را عمدهترین مشکل این منطقه اعلام کرد و اظهار داشت: روند تخریب آثار تاریخی موجود در شهر تاریخی تیس که اغلب آنها ثبتی نیز هستند تداوم دارد.
این باستانشناس در ادامه به بیان وضعیت برخی از این آثار پرداخت و گفت: مداخلات در بندر تاریخی تیس و بخش جنوبی منطقه که آثاری از تمدن گذشته دریانوردی ایرانیان را در خود نهفته دارد به چشم میخورد.
او با اشاره به اینکه این قسمت، بعد از قلعه تا دریا را شامل میشود تصریح کرد: در سالهای اخیر گنجینهای با ارزش دراین بخش کشف شده که البته بخشی از آن غارت و قسمتی نیز در اداره کل میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان نگهداری میشود.
صدرایی افزود: قلعه تاریخی تیس، موسوم به قلعه پرتغالیها که بعد از بندر تاریخی به سمت شرق قرار دارد از یک سو مورد بازسازیهای بسیار ناقص، غیر اصولی و غیر علمی قرار گرفته و از سوی دیگر تعریض جاده چابهار به کنارک به آن آسیب رسانده است.
او، ایجاد دکل مخابراتی در سمت دیگر قلعه، ایجاد آب نما در بخش ورودی و نبود ساماندهی را از دیگر تهدیدات مخرب این اثر ثبتی اعلام کرد.
وی وضعیت غارهای سه گانه بخش شمالی شهر تاریخی تیس که به غارهایبان مسیتی مشهورندرا بسیار بد توصیف کرد و گفت: نبود ساماندهی، تخریب محیطی و مداخلات انسانی سالهای اخیر بر نابودی این آثار سه گانه، شامل دو غار تاریخی و یک غار طبیعی سرعت بیشتری داده است.
او با اشاره به وضعیت نامناسب محوطه و قبرستانهای این شهر تاریخی اظهار داشت: این محوطه که از بافت مرکزی شهر تاریخی شروع و به سمت غرب ادامه دارد پیش از این تسطیح و خانه سازی شده است.
صدرایی با بیان اینکه که در سالهای اخیر از ۶ قبرستان ثبتی، ۴ قبرستان تسطیح و یک قبرستان نیز در حال تسطیح و تقسیم بندی برای خانه سازی است گفت: اگر بصورت اضطراری به قبرستانهای تاریخی این شهر رسیدگی نشود این روند ادامه خواهد داشت و در زمان بسیار کوتاه از آنها آثاری باقی نخواهد ماند.
این باستانشناس در ادامه اظهار داشت: از جمله آثار دیگر این خطه میتوان به آب انبارها، قلعه فیروز گت و بلوچ گت و سد تاریخی تیس اشاره کرد که خود حکایت غریبی است.
وی در پایان خواستار برگزاری جلسات اضطراری در سطوح بالای مدیریتی استان با حضور مسئولان منطقه آزاد چابهار و تصمیم گیری جدی برای نجات آثار تاریخی شهر تیس شد.