عربستان، قطر را برای میانجیگری با ایران امین نمی‌داند/ افت و خیز ملایم مناسبات تهران و دوحه
سفیر اسبق ایران در اردن و لبنان تاکید کرد: تبدیل شدن به یک کشور قدرتمند توسعه‌یافته، موجب می‌شود قطر سیاست معتدلانه و به دور از تشنجی را دنبال کند و در همین راستا، نگاه ویژه‌ای به ایران دارد.
احمد دستمالچیان در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، با اشاره به تماس تلفنی امیر قطر با رییس جمهور کشورمان تاکید کرد: نکته نخستی که باید به آن اشاره کنم، این است که قطر عضو مهمی از شورای همکاری خلیج فارس است ولی این کشور به همراه کویت و عمان سعی کرده‌اند تا روابط متفاوت‌تری را نسبت طیف تندرو شورای همکاری خلیج فارس یعنی عربستان و بحرین با ایران داشته باشند.
افت و خیزهای ملایم مناسبات تهران و دوحه
او با بیان اینکه قطری‌ها سعی کرده‌اند مستقلانه و به دور از هیجانات سیاسی با ایران رابطه داشته باشند، اظهار داشت: روابط تهران و دوحه هرچند از افت و خیزهایی برخودار بوده است اما این افت و خیزها ملایم بوده و به گونه‌ای نبوده است که مناسبات میان دو کشور به وخامت بینجامد.
نگاه ویژه قطر برای توسعه مناسبات با ایران
سفیر اسبق ایران در اردن و لبنان با بیان اینکه قطر درصدد است دوحه را به قطب اقتصادی – توریستی مانند دوبی تبدیل کند و حتی آن را به فراتر از دوبی برساند، تصریح کرد: تبدیل شدن به یک کشور قدرتمند توسعه‌یافته، موجب می‌شود تا قطر سیاست معتدلانه و به دور از تشنجی را دنبال کند و به همین راستا، نگاه ویژه‌ای به ایران دارد.
عربستان، قطر را برای میانجیگری با ایران امین نمی‌داند
دستمالچیان ادامه داد: قطر با توجه به برنامه‌های توسعه‌ای خود علاقه‌مند است با ایران روابط سیاسی و اقتصادی خوبی داشته باشد و به توسعه آن اقدام کند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا قطر توان میانجیگری و وساطت میان ایران و عربستان را دارد؟ خاطرنشان کرد: با توجه به افت و خیزهای شدید میان دوحه و ریاض و اختلافات این دو کشور با یکدیگر، بعید است که قطر تمایلی به میانجیگری میان ایران و عربستان را داشته باشد یا آنکه از توان لازم برخودار باشد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه یادآور شد: از سوی دیگر در این ماجرا، عربستان قطر را کشور امینی نمی‌داند و اگر قطر هم این کار را بکند، ریاض میانجیگری دوحه را نمی‌پذیرد.
اعضای شورای همکاری هیچ وقت همدل و یکدست نبوده است
دستمالچیان در پاسخ به این سوال که گسترش مناسبات تهران و دوحه تا چه اندازه می‌تواند سیاست‌های شورای همکاری خلیج فارس را علیه ایران کم‌اثرتر کند؟ ابراز داشت: شورای همکاری خلیج فارس از ابتدای تشکیل به دلیل رقابت‌های درونی میان اعضا و همچنین اختلافات مرزی، سیاسی و اقتصادی هیچ وقت همدل و یکدست نبوده است.
وی افزود: این شورا از زمان تاسیس تاکنون طرح‌هایی مانند شنگن و پول واحد را دنبال کرده است ولی هیچ گاه موفق نبوده است.
عدم موفقیت ریاض در همراهی اعضای شورای همکاری علیه تهران
این دیپلمات عالی‌رتبه سابق کشورمان با یادآوری اینکه آنچه در شورای همکاری خلیج فارس صورت می‌گیرد، به خاطر هزینه‌های بالای عربستان است، بیان کرد: دبیرخانه شورای همکاری خلیج فارس در ریاض قرار دارد. از سویی، دبیرکل کنونی این شورا سعودی است. از سویی، عربستان نسبت به کشورهای دیگر عضو شورا نسبتا قدرتمندتر است و به همین خاطر، طبیعی است اعمال نفوذ کنند و خواست خود را به دیگر اعضا تحمیل کند.
دستمالچیان تاکید کرد: با وجود هزینه‌های هنگفت سعودی علیه ایران، باز مشاهده می‌کنیم ریاض در دستیابی به خواست خود ناموفق است و کشورهایی مانند کویت، قطر و عمان او را همراهی نمی‌کنند.
قطر در سوریه اشتباه محاسباتی استراتژیک کرد
وی در پاسخ به این سوال که ایران و قطر درخصوص سوریه با یکدیگر اختلاف دیدگاه دارند. تا چه اندازه این مسئله می‌تواند بر مناسبات دو کشور موثر باشد؟ عنوان کرد: قطر به دلیل موفقیتی که در لیبی به دست آورد، احساس کرد می‌تواند همان الگو را در سوریه اجرا کرده و دولت بشار اسد را سرنگون کند. آنها با این خطای محاسباتی استراتژیک وارد سوریه شدند اما در اواسط این بحران متوجه اشتباه خود شدند و به همین خاطر تلاش کردند تا از آن اشتباه فاصله بگیرند.
این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی اضافه کرد: امروز دیگر برای همگان مشخص شده است که رژیم خبیث آل سعود معرکه‌گردان بحران‌های کنونی در کشورهای اسلامی است اما با این وجود آنها چه در سوریه و چه در عراق و یمن شکست فاحشی را خورده‌اند. ترکیه نیز هم‌اکنون با مصیبت‌های بزرگی روبه‌رو شده و همین موجب شده است تا قطر بخواهد سیاست معقولانه‌تری را در پیش بگیرد.
ایران پذیرای قطر خواهد بود اگر...
دستمالچیان با بیان اینکه اگر قطر از سیاست اشتباه خود فاصله بگیرد و سیاست واقع‌بینانه‌تری را در خصوص سوریه اختصاص دهد، ایران پذیرای قطر خواهد بود تا او را در آغوش بگیرد، گفت: ایران برای گسترش مناسبات با تمامی کشورها از جمله قطر آمادگی دارد اما این مسئله بستگی به نوع رویکرد قطری‌ها دارد.
او یادآور شد: فاصله‌گیری قطر از سیاست‌های قبلی خود در سوریه می‌تواند موجب اتفاقات خوبی شود چراکه قطر بر بخشی از معارضه سوریه نفوذ دارد و می‌توان آن تحولی استراتژیک قلمداد کرد.