خبرگزاری کار ایران

کارگردان نمایش «گمشده در یانکرز»:

باید از گذشته برید/شباهت تبعات جنگ جهانی دوم و جنگ هشت ساله ایران

سارا داروفروش می‌گوید: مفهوم مهاجرت، چسبیدن به گذشته، تبعات مخرب جنگ و معضلات خانوادگی؛ اثر نیل سایمون آمریکایی را قابل تعمیم به جامعه ایرانی کرده است.

به گزارش خبرنگار ایلنا، «گمشده در یانکرز» نمایشنامه برنده جایزه پولیتزر اثر نیل سایمون است که این روزها با کارگردانی سارا داروفروش در مرکز آفرینش منشور هنر (سالن استاد فنی‌زاده) روی صحنه رفته است.

سارا داروفروش در گفتگو با خبرنگار ایلنا، یکی از دلایلی که سَمتِ این نمایش مطرح «نیل سایمون» رفته است را علاوه بر جذابیت‌های تنوع و رنگ‌آمیزی شخصیت و کاراکتری، تعمیم‌پذیری قصه‌اش خواند و گفت: «گمشده در یانکرز» کاری اجتماعی- خانوادگی است و قصه دو پسربچه را روایت می‌کند که در دهه 40 و با وقوع جنگ جهانی دوم از آلمان به آمریکا مهاجرت می‌کنند و توسط پدرشان به مادربزرگ سپرده می‌شوند.

او ادامه داد: این خانواده مهاجر در منطقه یانکرز نیویورک و در خانه مادربزرگ اقامت می‌کنند. مواجهه این دو بچه بعد از سپرده شدن به مادربزرگ، با عمه‌ها، عمو و خانواده پدری‌شان در این نمایش تصویر می‌شود و تعامل و تقابلی که با این افراد خانواده و نوع رفتارها و تاثیری که در این خانه می‌گذارند. درواقع این نمایشنامه به دلیل برخورداری از مضمونی خانوادگی و برخورد و تقابل دو نسل، برایم جذابیت داشت. «گمشده در یانکرز» دقیقا تقابل دو نسل کهنه و گذشته با نسل جدیدی را نشان می‌دهد که پندارها و عقاید خودش را دارد.

داروفروش با اشاره به تقابل دو جامعه، یعنی جامعه آلمانی سرد و صنعتی با آمریکایی که دارد رویای جهان می‌شود، گفت: آن کسی که در یانکرز گم‌شده، مادربزرگ است. از آلمان به آمریکا آمده و فرهنگ سرد و سخت آلمانی و فرهنگ منضبط و فاشیستی آلمانی و تقابل آن با فرهنگ راحت و به‌روز آمریکایی را با خود دارد. این در دیالوگ‌های پدر که وقتی می‌آید بچه‌ها را بگذارد هم مشهود است؛ که به مادربزرگ گوشزد می‌کند که گذشته‌ها گذشته و دیگر اینجا یانکرز است و لازم نیست آن‌همه استبداد و خشونت آلمانی را داشته باشی.

این کارگردان ادامه داد: مادربزرگ این فرهنگ را همیشه با خودش حمل می‌کند و حتی به فرزندان خودش هم تزریق کرده با اینکه فرزندان از کودکی مهاجرت کرده‌اند اما نگذاشته که با فرهنگ جدید تعامل داشته باشند. و قصد داشته جوری آنها را تربیت کند که می‌خواسته؛ البته بچه‌ها هم از این تربیت سر باز زده‌اند و آنها هم دارند یک‌جورهایی فرهنگ خودشان را به افراد فامیل و خانواده تزریق می‌کنند. این تقابل صحنه‌هایی را به وجود می‌آورد که جذاب است و نیل سایمون هم به خوبی آن را نوشته است. من سعی کردم تا جای ممکن به متن وفادار باشم.

داروفروش ژانر این نمایش را ملودرام خانوادگی خواند و با اشاره به طنزآمیزی آثار نیل سایمون، گفت: در طول نمایش لحظاتی را داریم که خیلی اوضاع جدی می‌شود و دیالوگ‌های عمیقی رد و بدل می‌شود اما درکنارش لحظاتی هم هست که شاد است و تماشاگر می‌خندد. فضایی را ایجاد کردم که تماشاگر هم از شادی کار لذت ببرد و بخندد و هم جاهایی تعمق کند و این همذات‌پنداری به وجود بیاید و ما نقبی بزنیم و به فرهنگ خودمان و تعمیمش دهیم و روابطی که در جامعه و خانواده خودمان وجود دارد را روایت کنیم.

کارگردان نمایش «گمشده در یانکرز» با بیان اینکه همین فرهنگ مهاجرت می‌تواند در ایران خودمان هم باشد، گفت: در این نمایش، بیشتر مدنظرم این بود که نباید به گذشته بچسبیم. این در گذشته ماندن ما را از بهتر زیستن در زمان حال بازمی‌دارد. یک‌جورهایی به نظرم جنگ هشت ساله خودمان را یادآور می‌شد که تا سال‌ها عواقب و اثرات مخربی روی روان جامعه ایرانی گذاشت.

داروفروش ادامه داد: این نمایشنامه می‌خواهد بگوید نباید به گذشته چسبید؛ باید به‌روز شویم و از پوسته خودمان بیرون بزنیم و غم‌ها را هرچند سنگین، برجای خودش بگذاریم. سعی کنیم رشد و ترقی کنیم و روح خود را به تعالی برسانیم. به‌جای اینکه آن غم‌ها را به صورت عقده در روحیه نسل بعد خودمان فشار دهیم.

او با بیان اینکه «گمشده در یانکرز» خیلی خوب این مفاهیم را بازگو می‌کند، گفت: این مسائل تعمیم‌پذیری به جامعه ایرانی دارد چون ما اغلب عادت داریم به گذشته و به غم‌هایمان بچسبیم. درصورتی‌که اگر غم‌ها و گذشته را کنار بگذاریم با سرعت بیشتری می‌توانیم پیشرفت کنیم و جامعه شادی باشیم و به‌نوعی روح مریض جامعه التیام پیدا کند.

نمایشِ اضمحلال خانواده برای تلنگر به تماشاگر ایرانی

این کارگردان تئاتر، معضلات درون خانواده به عنوان یک جامعه کوچک را دیگر مساله موردنظر این نمایش خواند و گفت: ما امروز معضلاتی در جامعه داریم که عبارت از عدم تعامل و عدم درک بین والدین و فرزندان است. تهی بودن از مهر و محبت مساله‌ای است که هر روز بیشتر می‌شود و محبت و انسجام خانواده رو به اضمحلال می‌رود. این روابط را سعی کردم طوری در کارم سازماندهی کنم که تلنگری به تماشاچی خودم هم باشد که ما هم با این مشکلات درگیریم.

داروفروش با اشاره به اینکه در ایران امروز هم خانواده‌های زیادی هستند که نمی‌توانند ارتباط درستی با فرزندانشان داشته باشند، گفت: متاسفانه جامعه هر روز بیشتر رو به خودخواهی می‌رود؛ مادربزرگ در این نمایش نماد خودخواهی است و نقشش کاملا محرز است.

او تصریح کرد: این نمایش خیلی نقاط پررنگی داشت؛ نکات اجتماعی، فرهنگی، تعمیم پذیر بودن به جنگ و تبعات روحی و روانی آن و مسائل خانوادگی و احساسی. نمایشنامه بسیار مضامین و محتوای پررنگی داشت و برای همین به سمتش رفتم و سعی کردم این نقاط را پررنگ جلوه دهم.

این فعال تئاتری درباره شیوه اجرایی «گمشده در یانکرز» گفت: شیوه کار سلیقه کارگردان است؛ شاید همین کار را بعضی‌ها به‌صورت فانتزی یا فرم هم اجرا کنند اما من فکر کردم اگر بخواهم حرف‌هایی که قصه می‌خواهد بزند را انتقال دهم و برای مخاطب راحت‌تر و شفاف‌تر باشد بهتر است رئالیستی به آن نگاه کنم. سعی کردم با امکانات محدودی که داشتم خانه‌ای را برای مخاطب ترسیم کنم که همه‌چیزش قابل تجسم باشد. در این نمایش بازی‌ها و روابط هم کاملا رئال است.

مهدی علی‌نژاد، کامبیز نیک‌آمیز، مرجان بهرامی، آیدا سرشار و الهه موچانی بازیگران نمایش «گمشده در یانکرز» هستند که براساس نمایشنامه مطرح «نیل سایمون» به کارگردانی سارا داروفروش از 21 شهریور در مرکز آفرینش منشور هنر (سالن استاد فنی زاده) روی صحنه رفته و تا 31 شهریور اجرا می‌شود.

کد خبر : ۴۱۰۸۴۵