فخرالدین دانش‌آشتیانی:
آموزش را باید از چاردیواری کلاس‌ها خارج کنیم/باید حجم کتاب‌های درسی را کاهش بدهیم
وزیر آموزش و پرورش گفت: در کودکی داستان‌های صمد بهرنگی، بابا لنگ‌دراز یا قلعه‌حیوانات جورج اورول را می‌خوانده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، فخرالدین دانش‌آشتیانی(وزیر آموزش و پرورش) در مراسم اختتامیه اولین جشنواره جام باشگاه‌های کتابخوانی که عصر امروز دهم اسفندماه برگزار شد، گفت: امیدوارم راه‌اندازی باشگاه‌های کتابخوانی آغازی باشد که در مدارس هم بحث کتابخوانی و قصه‌گویی را اصل قرار بدهیم نه فرع. اعتقاد دارم در تعلیم و تربیت و حتی در موضوعات درسی استفاده از قالب داستان و به‌کارگیری بازی لذت آموختن را به کودکان می‌چشاند.
وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: اصولا در سیاست‌گذاری آموزشی دو نگاه وجود دارد؛ اول اینکه بحث کتابخوانی را به عنوان فعالیت فوق‌برنامه و فرعی در نظر بگیریم. رویکرد دوم هم لحاظ کردن کتابخوانی در داخل برنامه‌های درسی. از دید من باید کاری کرد تا کتابخوانی در روند آموزشی کودکان ما به عنوان فرع و حاشیه مطرح نشود. در این صورت خواهید دید چه رشد مثبتی در روند تحصیلی دانش‌آموزان شاهد خواهیم بود.
دانش‌آشتیانی که در این برنامه به سوال دانش‌آموزان پاسخ می‌داد در پاسخ درباره راهکار افزایش زمان مطالعه برای دانش‌آموزان اظهار داشت: باید زنگ درسی آزاد و اختیاری نیز برای دانش‌آموزان در نظر بگیریم تا آنها بتوانند از فرصت استفاده کرده و کتابخوانی در مدرسه را هم تجربه کنند. امیدوارم زمانی این امکان فراهم شود تا دانش‌آموزان با اختیار خود موضوعات درسی را انتخاب کنند. مثلا اگر اول صبح تمایل به مطالعه غیردرسی دارد اول کتابش را بخواند و بعد به سراغ ریاضی برود.
وی افزود: از طرفی باید حجم کتاب‌های درسی را هم کاهش بدهیم تا دانش‌آموزان فرصت مطالعه بیشتری برای مطالعه کتاب‌های عمومی داشته باشند.
این عضو کابینه دولت یازدهم اضافه کرد: همین که در روند راه‌اندازی باشگاه‌های کتابخوانی دانش‌آموزان به کتابفروشی‌ها سر زده‌اند و کتاب خریده‌اند هم بسیار نکته مثبتی است. باید آموزش را از داخل چاردیواری کلاس‌ها خارج کنیم و به بطن اجتماع بکشانیم. امروزه دیگر برنامه‌ریزی مدرسه محور جای خود را به برنامه‌ریزی جامعه محور داده است. اصل تعلیم و تربیت در جامعه اتفاق می‌افتد.
وزیر آموزش و پرورش تصریح کرد: یعنی همین‌که در چنین طرحی دانش‌آموزان به کتابفروشی‌ها سر زدند و برای خرید کتاب پول رد و بدل کرده‌اند خودش نوعی از تربیت اجتماعی است. فکر می‌کنیم جدول ضرب مسئله اصلی در آموزش است اما واقعیت مهم تربیت اجتماعی است.
دانش‌آشتیانی در پاسخ به سوال دانش‌آموز دیگری که از او درباره مشکلی که خود در کودکی با مدرسه داشته پرسید، بیان کرد: شخصا با مدرسه رفتن و درس خواندن مشکلی نداشتم. شاید چون ارتباط خوبی با معلمان خود برقرار می‌کردم. باید در مدارس ما روابط مکانیکی به روابط ارگانیکی تبدیل شوند. با این تغییر تمامی بچه‌ها از رفتن به مدرسه لذت می‌برند.
او در پاسخ به این پرسش که در کودکی چه کتابی خواندید که امروز وزیر شدید نیز گفت: در کودکی مطالعه غیردرسی یعنی کتاب‌های داستان و عمومی زیاد داشته‌ام. نمونه‌هایی که در حال حاضر به یاد دارم داستان‌های صمد بهرنگی، بابا لنگ دراز یا قلعه حیوانات جورج اورل است که در نوجوانی خواندم. در کتاب خواندن هدف نباید وزیر شدن باشد، اما قطعا وزیری کتابخوان مسئولیت خود را بهتر انجام می‌دهد.
وزیر آموزش و پرورش درباره لزوم توجه به تهیه کتاب برای کودکان با نیازهای ویژه نیر یادآور شد: می‌دانم تولید کتاب‌های سپید یا صوتی که ویژه روشن‌دلان عزیز است باید با همیت بیشتری دنبال شود. در حال حاضر در آموزش و پرورش مجلات رشد سپید هم منتشر می‌شود و تلاش می‌کنیم کمبودهای موجود را در حد توان برطرف کنیم تا کودکان با نیازهای ویژه به راحتی دیگر دوستان خود به مطالعه بپردازند.
او در پایان تاکید کرد: باید برای تقویت کتابخانه‌های مدارس و کتابخانه کلاس‌های درس تلاش کنیم. شاید بتوان طرحی مثل باشگاه‌های کتابخوانی را در کلاس‌های درس هم ایجاد کرد تا خود بچه‌ها متناسب با فضای کلاس و نیازهای خود کتاب با یکدیگر تبادل کنند.
همچنین علی اصغر سیدآبادی دبیر جام باشگاه‌های کتابخوانی در این مراسم گفت: باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان قبل از هر چیز تمرینی است برای کار جمعی؛ کار جمعی که محورش کتاب است. هر باشگاه کتابخوانی از دست کم ۱۲ کودک یا نوجوان تشکیل شده است که با حمایت یک هماهنگ کننده بزرگسال فعالیت می کند. اعضا در باشگاه های کتابخوانی تمرین می کنند تا کتاب هایشان را مبادله کنند و آن ها با خریدن یک کتاب از کتابفروشی، دست کم ۱۲ کتاب می توانند بخوانند. تاکید شده است که حتما از کتابفروشی کتاب بخرند و بعضی از بچه ها گفته اند که برای اولین بار رفته اند کتابفروشی و کتاب غیردرسی خریده اند.
او افزود: بچه ها درباره کتاب ها با هم گفت و گو کرده اند. پس از گفت و گو کتاب ها را داوری کرده اند. در طول گفت و گو و داوری هم شنیدن را تمرین کرده اند و هم استدلال کردن را. بعد برای نویسندگان کتاب‌ها نامه نوشته‌اند و درباره کتاب‌هایی که دوست داشته‌اند، فیلم‌های یک دقیقه‌ای ساخته‌اند.
دبیر جام باشگاه های کتابخوانی با بیان اینکه، تعداد زیادی فیلم و نامه از شهرهای مختلف رسیده بود و وقتی گروه داوری این نامه ها را می خواندند و این فیلم را می دیدند، ذوق زده بودند تصریح کرد: امسال جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان در ۱۵ شهر برگزار شد. ما دکمه ای در نیشابور پیدا کردیم و برای آن دکمه لباسی به این قشنگی دوختیم. منظور از دکمه طرح کتابخوانی گروهی در دبستان فردوسی نیشابور بود و منظور از لباس هم باشگاه های کتابخوانی و این ما که می گویم تعداد زیادی هستیم. از همکارانمان در دفتر مطالعات و برنامه ریزی فرهنگی گرفته تا نویسندگان و مروجان کتابخوانی که ما را یاری دادند و برای برگزاری کارگاه های آموزشی برای تسهیل گران و هماهنگ کننده های باشگاه های به این ۱۵ شهر سفر کردند و تا مدیران فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری شهرهای مختلف تا نهادهای غیردولتی تا معلمان و کتابداران و مربیان و همه کسانی که بی مزد و منت کنار بچه ها قرار گرفتند تا باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان تشکیل شوند.
وی ادامه داد: ما وقتی این کار را پیشنهاد می دادیم خودمان هم چنین تصوری نداشتیم. جام باشگاه های کتابخوانی مثل گلوله کوچک برفی از کوه سرازیر شد و کم کم بزرگ و بزرگ تر شد. حالا نمی گویم بهمن شد، اما انشاالله خواهد شد. یک روز آقای صالحی معاون محترم امور فرهنگی که با حمایت ایشان این کار شروع شده بود، با نگرانی پرسید حواستان هست که این کار دارد خیلی بزرگ می شود؟ ما برای دلگرمی ایشان گفتیم بله! و خدارا شکر می گوییم که امروز در جلسه ای هستیم که وزرای بزرگوار آموزش و پرورش جناب آقای دکتر دانش آشتیانی و فرهنگ و ارشاد اسلامی جناب آقای دکتر صالحی امیری و بسیاری از فرهیختگان و بزرگواران حضور دارند و انشاالله این حرکت را تایید می کنند.
سیدآبادی سپس گفت: ما اول خیال می کردیم ۵۰۰ باشگاه در این ۱۵ شهر راه اندازی خواهد شد، اما امروز که با شما حرف می زنم، بیش از ۲۰۰۰ باشگاه در این شهرها تشکیل شده و بیش از ۲۴ هزار کودک و نوجوان در این باشگاه عضویت دارند. در آماری که از شرکت تعاونی توزیع کنندگان گرفته ایم، نشان می دهد در شهرهایی که باشگاه های کودک و نوجوان راه افتاده است، فروش کتاب کودک و نوجوان تکان خورده و افزایش پیدا کرده است.
وی در پایان گفت: انشالله دومین جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان از فردا کلید خواهد خورد و با همکاری فعالانه تر وزارت آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در ۱۰۲ شهر ایران و در نیمه اول سال ۱۳۹۶ برگزار خواهد شد.
