روزهای فرهنگی ترکیه در خانهٔ هنرمندان افتتاح شد

ایلنا: آئین افتتاح «روزهای فرهنگی ترکیه» عصر چهارشنبه ۲ اسفند با حضور مجید سرسنگی مدیر عامل خانهٔ هنرمندان ایران، «اُمیت یاردیم» سفیر ترکیه، «احمد یاکوب الکلیچ» رایزن فرهنگی ترکیه و هنرمندان دو کشور در تالار استاد جلیل شهناز خانهٔ هنرمندان ایران برگزار شد.

به گزارش ایلنا به نقل از شبکه خبری هنرمندان؛ در ابتدای این مراسم که با پخش سرود ملی دو کشور آغاز شد، مرتضی مجدفر گفت: ما دو کشور دوست و برادر با فرهنگ‌هایی مشترک هستیم و خوشحالم که امروز در کنار برادران ترکیه‌ای شاهد برگزاری چنین مراسم با شکوهی هستیم.

در ادامه این مراسم «اُمیت یاردیم» سفیر ترکیه در ایران با بیان ویژگی‌های مشترک فرهنگی و هنری موجود میان دو کشور خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین زمینه‌های همکاری میان دو کشور فعالیت‌های فرهنگی است و وقتی سخن از فرهنگ، ادب و هنر دو کشور به میان می‌آید، باید به تاریخ طولانی و هزار ساله فرهنگی و همچنین ارتباط عمیقی که فرا‌تر از مرزهای جغرافیایی وسیع و مشترک میان دو کشور است اشاره کرد، اما متاسفانه با وجود تمام خصیصه‌ها و مشترکاتی که میان فرهنگ و هنر دو کشور وجود دارد هنوز یکدیگر را آن طور که باید نمی‌شناسیم؛ بنابراین وقتی امروز با وجود دکتر سرسنگی مدیر خانه هنرمندان ایران، چنین برنامهٔ ارزشمند و هدفمندی پایه گذاری شده است، باید با ارج نهادن و غنیمت شمردن این قبیل برنامه‌ها، این ارتباطات را بیش از پیش تقویت کنیم.

«اُمیت یاردیم» در پایان سخنان خود با تشکر از حمایت، همراهی و مه‌مان نوازی خانهٔ هنرمندان ایران گفت: مناسب‌های فرهنگی ایران و ترکیه به سال‌های بسیار دور باز می‌گردد و معتقدم برگزاری برنامه‌های متنوع و ارزشمند فرهنگی همچون» روزهای فرهنگی ترکیه «می‌تواند به استحکام ارتباطات میان دو کشور عمق بیشتری ببخشد.

مدیر عامل خانهٔ هنرمندان ایران نیز در ادامه این مراسم با عرض تبریک به مناسبت میلاد با سعادت امام حسن عسگری (ع) و نیز تسلیت به مناسبت سالروز وفات حضرت معصومه (س) خاطر نشان کرد: مایه مباهات اینجانب و همکاران بنده در خانهٔ هنرمندان ایران است که امشب میزبان شما عالی مقامان در این جلسه ارزشمند هستیم. امروز با حضور هنرمندان خوب و مطرح ترکیه شاهد گشایش یکی دیگر از رخدادهای فرهنگی بین المللی، در خانهٔ هنرمندان ایران هستیم و این مهم از چند جهت حائز اهمیت است به این دلیل که این روز‌ها مربوط به فرهنگ و هنر کشوری است که در تمام قرن‌های متمادی، همواره به عنوان کشوری دوست، مسلمان و برادر، همسایه‌ای مطرح برای ما بوده است. در واقع روابط ارزشمند میان دو کشور به حدی است که باید گفت در حوزه فرهنگ و هنر کارهای ناکرده، بسیار است. ظرفیت بالای دو کشور در حوزه فرهنگ و هنر موجب شده تا ما در این حوزه بیش از پیش تلاش کنیم و امیدوارم با حضور سفیر محترم جمهوری ترکیه و دیدگاه‌های ارزشمندی که در حوزه فرهنگ و هنر دارند زمینه این امر محقق شود.

مدیر عامل خانهٔ هنرمندان ایران ادامه داد: بسیار خوشحالم در روزگاری که متاسفانه برخی از رسانه‌های بیگانه و بین المللی درصدد هستند چهره واقعی ملت ایران را مخدوش کنند، حوزه فرهنگ و هنر ایران همچون سالیان دور همواره مایه مباهات و افتخار ایرانیان در سراسر جهان بوده و هست.

وی افزود: همواره ارتباطات بین المللی برای ما حائز اهمیت است؛ زیرا از یکسو می‌توانیم تجارب ارزشمند هنرمندان سایر کشور‌ها را کسب کرده و از سوی دیگر بستری را فراهم کنیم تا جهان بیش از گذشته با فرهنگ و هنر غنی و ارزشمند ایران اسلامی آشنا شود.

مشاور هنری شهردار تهران در پایان سخنان خود ضمن ابراز خرسندی از ادامه مسیر فعالیت‌های فرهنگی و هنری خانهٔ هنرمندان ایران در حوزه بین الملل اظهار کرد: این مجموعه، در ادامه مسیری که در حدود دوسال پیش آغاز کرده، امشب شاهد یکی دیگر از برنامه‌های ارزشمند خود است و ما معتقدیم که برنامه «روزهای فرهنگی ترکیه» به طور یقین در حد و اندازه ظرفیت‌های بالای همکاری‌های فرهنگی و هنری دو کشور نیست بلکه صرفا حرکتی است نمادین که امیدوارم در آینده‌ای نزدیک با ارتباطات هر چه بیشتر میان هنرمندان دو کشور تبدیل به جریانی مستمر و تاثیرگذار بر دوستی هر چه بیشتر دو ملت از منظر فرهنگ و هنر باشد.

برگزاری موسیقی تک نوازی نی توسط نوازنده برجسته ترکیه صالح بیلگین، اجرای موسیقی گروهی عرفانی، همچنین افتتاح نمایشگاه‌های عکس از شهرهای ماردین، شانلی اورفا، گازیان تپ با موضوع معماری شهری در ترکیه و کشورهای جاده ابریشم با گرایش ایران و ترکیه از برنامه‌های جنبی آئین افتتاح» روزهای فرهنگی ترکیه «در خانهٔ هنرمندان ایران بود.

همچنین نشست علمی تخصصی بررسی هنر ایران و ترکیه به همت معاونت آموزشی و پژوهشی خانهٔ هنرمندان ایران به سرپرستی بهمن نامور مطلق عصر پنجشنبه ۳ اسفند با حضور صاحبنظران دو کشور در تالار استاد جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

در این سمینار تخصصی که با سخنرانی توفیق سبحانی در خصوص ویژگی‌های مشترک در فرهنگ، ادبیات، موسیقی و هنر دو کشور آغاز شد، مهدی محمدزاده تبادلات فرهنگی ایران و ترکیه از منظر نگارگری را مورد بررسی قرار داد و گفت: ۳ کشور ترکیه ایران و هندوستان از دوره گورکانی‌ها در امتداد یکدیگر هلال باروری را در جهان اسلام شکل داده‌اند که می‌توان آن را به عنوان «هلال بارور تصویر» در جهان اسلام نامید و در این میان ایران به عنوان هسته اصلی و مرکز این هلال تصویری شناخته می‌شود وتاثیرات فراوانی را بر پیرامون دو مکتب دیگر بر جا گذاشته است.

محمدزاده ادامه داد: در جستجوی این تاثیرات در حوزه نگارگری عثمانی، این جریان هنری در سه دوره «عصر آغازین نگارگری عثمانی» در قرن پانزدهم، «هصر کلاسیک نگارگری عثمانی» در قرون شانزدهم و هفدهم و در ‌‌نهایت «عصر غرب گرایی» در نقاشی عثمانی از قرن هجدهم به بعد مورد مطالعه قرار دارد.

وی افزود: آثار به جای مانده مشخصا متاثر از شیوه‌های سلجوقی و ترکمنی ایران است که در نسخ مصور «اسکندرنامه احمدی»، «دلسوزنامه»، «» کلیات کاتبی «و جراحی خاقانه دیده می‌شود اما تاثیر اصلی نگارگری ایرانی را باید در عصر نگارگری عثمانی که همزمان با شگل گیری صفویان در ایران شکل می‌گیرد جستجو کرد؛ زیرا تاثیرات در این عصر از طرق مختلفی ممکن می‌شود که از این میان می‌توان به انتقال هنرمندان ایرانی به استانبول و انتقال آثار مصور ایرانی به این شهر اشاره کرد.

عبدالحسن لاله پژوهشگر سینما از دیگر سخنرانان این نشست علمی تخصصی بود که در مدت سخنرای خود، سینمای مدرن ترکیه را مورد بررسی قرار داد و افزود: در سال‌های ۹۰ تا ۲۰۰۰سینمای ترکیه سال‌های رکود خود را سپری کرد تا جائیکه که تولید آن به زیر ۳۰ فیلم در هرسال بود و حضور سینمای ترکیه در جشنواره‌های بین المللی بسیار کمرنگ می‌شود اما به موازات این رکود سیاستگذاران سینمایی در کشور ترکیه سه جریان را تقویت کردند که از این میان می‌توان به تقویت مبانی سینما در حوزه‌های آموزشی و دانشگاهی، بازکردن عرصه مباحثات علمی در سینما و ترویج آنی و سریع کانال‌های خصوصی تلویزیونی که امروز تعداد آن‌ها به بیش از ۵۰۰ کانال نیز می‌رسد و این شبکه‌های خصوص زمینه مناسبی را برای طرح مسائل اساسی سینمایی آغاز کردند و بدین گونه سینمای جدید ترکیه شکل گرفت و تا جایی پیش رفت که امروز به عنوان یکی از سینماهای مطرح و تاثیرگذار جهان شناخته می‌شود.

الهه بخت آور نیز در ادامه این سمینار با بررسی سرگذشت مشابه قالی ایران و ترکیه یادآور شد: فرهنگ و هنر ایران و ترکیه همواره با تاثیر بر یکدیگر در کنار هم مسیر تکامل را پیموده‌اند که یکی از زمینه‌های هنری فرش و نقوش قالی است. مقایسه تصاویر و نقوش به کار رفته در قالی‌های ایران و ترکیه، باعث شده تا ثابت کنیم آثار منسوب به کشور ترکیه دارای ریشه‌ای عمیق و اصالتی مجهول در منطقه دارد به طوری که به سختی می‌توان فلسفه خلق و جایگاه تولید این نقوش را تعیین کرد و درست به همین دلیل است که نقشی که در قالی‌های ترکیه استفاده شده است را به طور واضح می‌توان عینا و یا شباهت آن را در قالی‌های منطقه به خصوص ایران مشاهده کرد.

بخت آور در ادامه با معرفی برخی از آثار فرش بافان ایرانی و ترکیه‌ای گفت: تشابهات نقش و نگارهای موجود در فرش و قالی ایران و ترکیه نشات گرفته از باور‌ها و اعتقادات مشترک میان دو کشور است که این خود امر خود دلیلی بر اشتراکات فرهنگی میان این دو همسایه خواهد بود.

در ادامه این مراسم محمت سلیم اوزبان نیز با تحلیل ادبیات ترکیه پس از سال ۱۹۵۰ خاطرنشان کرد: امروز مرزهای مشترک نیز نمی‌تواند زمینه آشنایی ملت‌ها را فراهم آورد بلکه در عصر حاضر انسان‌ها با هر نگرشی که دارند می‌توانند از طریق فرهنگ و هنر را به خوبی شناخته و درک کنند.

این ادیب ترک زبان در ادامه به معرفی برخی از شاعران و ادیبان سر‌شناس و تاثیر گذار در ادبیات ترکیه پرداخت و افزود: یکی از اصلیترین و مهم‌ترین ویژگی‌های هنر نزدیک کردن انسان به معبود است وهنر ذات حقیقت را به انسان نشان داده و در این میان شعر هدیه‌ای است از طرف خداوند که همچون قلبی در فضای حقیقت و ضمیر انسان می‌تپد.

جایگاه نی و نی نوازی در فرهنگ ترکیه نیز از دیگر مباحثی بود که با حضور «صالح بیلگن» نوازنده برجسته ترک در این جلسه مورد تحلیل قرار گرفت. وی با بیان جایگاه ویژه‌ای نی در فرهنگ و هنر مردمان ترک خاطرنشان کرد: پیش از معرفی فرهنگ نی نوازی باید بگویم که موسیقی ترکیه به دو بخش دینی و غیر دینی تقسیم می‌شود و موسیقی دینی نیز به نوبه خود به دو بخش مسجدی (جامی) و تکیه‌ای تقسیم می‌شود و نی جایگاه ویژه‌ای و والایی در موسیقی تکیه‌ای و اصیل ترکیه دارد.

وی یادآور شد: نی برای نخستین بار توسط مولویه‌ها (طرفداران مولوی) در منطقه آناتولی مورد استفاده قرار گرفت بنابراین این ساز ارزشمند دارای تاریخی ۸۰۰ ساله در میان مردم ترکیه دارد.

این موسیقیدان در پایان سخنان خود نی را سازی عرفانی دانست و گفت: تمامی سازهایی که با دمیدن به صدا در می‌آیند به نوعی مرتبط با احساسات معنوی انسان هستند و حتی در روز جزا نیز حضرت اسرافیل با دمیدن در» سور «زمینه آخرت را فراهم می‌آورد.

کریم میرزایی به عنوان آخرین سخنران برنامه، به معرفی ترمینولوژی مشترک میان ایران و ترکیه پرداخت و گفت: از دیرباز تاکنون واژگان مشترک بیشماری در زبان رسمی دو کشور بوجود آمده که منبعی مشترک دارند و بسیاری از آن‌ها نیز از زبان عربی نشات گرفته‌اند زیرا زبان عربی زبان دینی مشترک میان این دو کشور بوده و هست.

«روزهای فرهنگی ترکیه» با مجموعه برنامه‌های متنوع فرهنگی و هنری تا ۴ اسفند در خانهٔ هنرمندان ایران میزبان علاقمندان است.