جواد افهمی:
نویسندگان ما محتوا را فدای فرم کردهاند
یک نویسنده اگر بخواهد داستان بنویسد باید تخیل قوی زیادی داشته باشد و با مردم هماهنگ باشد و بتواند با آنها همذاتپنداری کند.
ایلنا: جواد افهمی، داستاننویس با بیان اینکه نویسندگان ما ضعف رویاپردازی دارند و اجازه نمیدهند تخیلاتشان اوج بگیرد، گفت: متاسفانه داستاننویسان ما، بازی با فرم را فدای محتوای آثارشان میکنند. این بازی، قاعده مشخصی ندارد و منجر به انتشار کتابهایی با کیفیت پایین و بیمحتوا میشود.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی جشنواره شهید حبیب غنیپور، افهمی افزود: در کشورهای دیگر اگر نویسنده وارد بازی فرم شود، این بازی در خدمت محتواست و نویسنده به خلق اثری با محتوا بیش از چیزهای دیگر میاندیشد.
نویسنده رمان «سوران سرد» با تاکید بر اینکه ذهن نویسنده باید اوج بگیرد و از بالا به سوژهها نگاه کند، خاطرنشان کرد: نویسندگان ما فقط در فکر انتشار آثارشان هستند، از همین روست که داستانهای جذاب کمتر خلق میشود؛ چرا که بیشتر آنها حوصله ندارند و تنبلی بر فضای قلم و نوشتن غالب شده است.
نامزد دریافت جایزه از دواردهمین دوره كتاب شهید غنیپور تاكید کرد: نویسندهای که بخواهد در فضای راحت و بیدغدغه قلم بزند، ناخودآگاه قلم محدودی خواهد داشت. همین امر سبب میشود زمانی که نویسنده نتواند اثر درخوری خلق کند، با فرم اثرش بازی کند تا جذابیتهایی را که به گفته برخی مدرن است، داشته باشد.
افهمی با اشاره به این که نویسندگان توانمند ما به فرم اثر توجهی نداشتهاند و محتوا را فدای فرم نکردهاند عنوان کرد: نویسندگان بزرگی چون احمد محمود و دولت آبادی، هر یک در سبک خود برترین آثار ادبی را خلق کردند که فضای بومی این آثار را بهراحتی میتوان لمس کرد؛ تا جایی که خواننده به آسانی، جنوب، مزه خرما و لهجه مردمان آن سرزمین را حس میکند و گویا مخاطب در آن فضا زندگی میکند. این داستاننویسان بزرگ، وارد بازی فرم نشدند. آن چه خلق کردند برایشان لذتبخش بوده و به فروش اثر و کسب شهرت نیندیشیدند، بلکه دغدغهشان خلق کتابی با محتوا برای مخاطبانشان بود.
نویسنده کتاب «تاکسی سمند» با تاکید بر این که زندگی ساده مردمان شهرهای کوچک و بزرگ، منبع الهام نویسندگان در قدیم بود، ادامه داد: نویسنده باید دنبال سوژهاش برود و برای آن تحقیق کند و اطلاعاتی از موضوعی که میخواهد دربارهاش بنویسد جمعآوری کند؛ اما نویسندگان جدید خود را در چهاردیواری آپارتمانها محصور کردهاند و نام داستان مدرن را روی آثارشان میگذارند، در صورتی که این داستانها مدرن نیستند.
این نویسنده با اشاره به اینکه نویسنده نباید فقط بنویسد، بلکه باید به خوانندهاش احترام بگذارد، گفت: بررسی کتابهایی با محتوا، زبان و گاهی سوژههای یکسان نشان داده است که در این آثار، فرم از محتوا سبقت گرفته و نویسنده تنها از نوشتن، قلم زدن را آموخته است.
نویسنده «چتر کبود» كه با همین اثر به مرحله نهایی داوریهای جایزه شهید غنیپور راه یافته است، متذکر شد: نویسندهای كه درست دیده و زندگی کرده و با مردم کوچه و خیابان بیشتر دم خور شده باشد، بهتر و راحتتر میتواند فضای داستانیاش را به مخاطب نشان دهد و او را در خلال داستان سر درگم نکند.
افهمی با اشاره به این که اگر کارگردانی بخواهد در فضای بومی فیلم بسازد، باید المانهای آنجا را تبدیل به تصویر کند، گفت: یک نویسنده اگر بخواهد داستان بنویسد باید تخیل قوی زیادی داشته باشد و با مردم هماهنگ باشد و بتواند با آنها همذاتپنداری کند. نویسندهای كه میخواهد فضای داستانش بومی باشد، باید با مردم محل وقوع داستان، زندگی کند و همه آداب و سنتهای آنها را یک به یک بداند؛ اما امروز اگر به عنوان مثال یک نویسنده تهرانی بخواهد فضای داستانش را در اسلامشهر که 20 کیلومتر با تهران فاصله دارد قرار دهد، ترجیح میدهد محتوا را کنار بگذارد و شخصیتهایش را در قالب آپارتمانی که در آنجا زندگی میکند بگنجاند؛ چرا كه متاسفانه حاضر نیست سختی تحقیق را به جان بخرد.
نویسنده «ستارههای دب اصغر» در پایان گفت: ما از روشنفکری فقط فحش دادن و ساز مخالف زدن را آموختهایم. در فضای ادبیات ما جریانهای قالبی وجود دارد که فضای ادبیات را خدشهدار کرده است. ادبیات و داستان زمانی برای خودش حرمت داشت اما حالا هر کسی میتواند بدون توجه به محتوا هر آن چه را دوست دارد بنویسد و نام آن را هم به زعم خودش داستان بگذارد.