هنر رنگرزی در کردستان رو به فراموشی است
این هنر در قدیم الایام بازار و رونق بسیار خوبی داشت ولی متاسفانه امروزه رونق خود را از دست داده و فراموش شده است/ هنر رنگرزی در کردستان قدمتی بیش از 150 سال دارد و باید سینه به سینه به آیندگان منتقل شود.
سنندج - ایلنا: طبیعت پیرامون ما با رنگهای فراوان، اغواگر انسان بوده تا به شیوههای به دست آوردن رنگ فکر کند و مواد گوناگون را به کار گیرد تا بتواند احساس خود را با انواع رنگها بیان کندهرچه بر دانش او در این زمینه افزوده شد تنوع در رنگها نیز بیشتر شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، عقیده دانشمندان بر این است که شناخت انسان از رنگ حداقل به سه تا چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح باز میگردد. شاید انسانهای نخستین هنگام غارنشینی و استفاده از میوهها و گیاهان به رنگ بعضی از میوههای وحشی - همچون آلبالو و شاه توت- پی برده و از آن برای رنگ کردن نقش و تصویر جانوران مورد علاقه یا دیوار محل سکونت و بدن خود استفاده کرده باشند..
استفاده از مواد رنگرزی طبیعی حاصل از گیاهان (ریشه، ساقه، برگ، گل، میوه و دانه) و حشرات و صدفهای دریایی در دربارهای سلطنتی تا قرن نوزدهم ادامه داشت. در سال ۱۸۵۶، یک دانشجوی شیمی به نام ویلیام هنری پرکین William Henry Perkin روش جدیدی در رنگرزی، با استفاده از آنیلین Aniline را کشف کرد. در این زمان با گسترش یافتن علم شیمی رنگ، رنگهای طبیعی به تدریج جای خود را به رنگهای شیمیایی دادند.
هنر رنگرزی یکی از هنرهای زیبا و قدیمی در ایران و خصوصاً استان کردستان بوده، اما با توسعه امکانات و تولید فرشهای ماشینی این هنر به دست فراموشی سپرده شده است.
استان کردستان و شهر سنندج یکی از مناطق هنر خیز منطقه غرب کشور محسوب میشود که در گذشته هنرهای بسیاری در این منطقه رواج داشته و رنگریزی یکی از این هنرها به شمار میرود.
استاد علی ایلامپور یکی از استادان قدیمی هنر رنگرزی در کردستان در گفتگو با ایلنا اظهار داشت: قبل از انقلاب در روستاها و شهرهای استان اکثر زنان و دختران مشغول بافتن فرشهای دستباف بودند که این امر موجب رونق بازار رنگرزی شده بود، اما متاسفانه نزدیک به ۲ سال است که بافت فرش در شهرها و اکثر روستاها کاهش یافته و کمبود بافنده موجب شده بازار رنگرزی رونق خود را از دست بدهد.
وی تصریح کرد: هنر رنگرزی را از سن ۱۵ سالگی زیر نظر حسین پهلوانی یکی از رنگرزان قدیمی سنندج یاد گرفتم و بعد از ده سال در مغازه میرزا دانای ثابتی کار رنگرزی را ادامه دادم و بعداز آن با استاد اوسط ابراهیمی یکی از بهترین استادان رنگرز سنندج در کنار هم رنگرزی تار وپود فرشهای دستباف کردستان را انجام میدادیم.
ایلامپور افزود: از سال ۸۰ کارگاه رنگرزی را در کاروانسرای سنندج به طور مستقل راه اندازی کرده و تاکنون که در خدمت شما هستم به این هنر مشغولم.
وی میگوید: این هنر در قدیم الایام بازار و رونق بسیار خوبی داشت ولی متاسفانه امروزه رونق خود را از دست داده و فراموش شده است.
این هنرمند سنندجی بیان داشت: هنر رنگرزی هنر زیبا و در عین حال مشکلی است و در رنگ کردن تار و پودها باید دقت زیادی شود چرا که این رنگها موجب ارزشمند شدن فرشها خواهند شد.
در این کارگاه ظرفهای بزرگ فلزی مانندی روی کورههای آتش قرار دارد و رنگهای قرمز و آبی در داخل این ظرفها میجوشند و وی با هنر خود خامهها را دسته بندی کرده و در داخل رنگها میاندازد و بعد از مدتی آنها را از داخل ظرف خارج کرده و آویزان کرده تاخشک شوند.
ایلامپور در خصوص خامههای مورد استفاده در فرشها میگوید: اصیلترین خامه که در فرش مورد استفاده قرار میگیرد پشم است که ۸۰ درصد فرش را تشکیل میدهد و بقیه آن را عریش (فرت) و ابریشم است.
وی اظهار داشت: متاسفانه کسی در استان مایل به یادگیری این هنر نیست و باید در بین نسل جوان علاقه ایجاد شود تا بتوان این هنر را به آنها یاد داد و من از جوانان علاقمند میخواهم که این هنر دیرینه را یاد بگیرند تا به دست فراموشی سپرده نشود.
ایلامپور در پایان یادآور شد: هنر رنگرزی در کردستان قدمتی بیش از ۱۵۰ سال دارد و باید سینه به سینه به آیندگان منتقل شود و من به عنوان یکی از استادان این هنر زیبا حاضرم این هنر را به علاقه مندان و هنر دوستان این رشته هنری آموزش دهم.