آریانپور:
ایرانی اندیشیدن در حال حاضر برای هنرمند وطنی لازم است
پویا آریانپور هنرمند نقاش معتقد است جهانی اندیشیدن برای هنرمندان ایرانی که زیر فشارهای بسیاری هستند، نمی‌تواند محقق شود به همین خاطر ایرانی اندیشیدن در حال حاضر برای هنرمندان وطنی لازم است.
ایلنا: نشست انتزاع در نقاشی معاصر ایران با حضور مصطفی دشتی، پویا آریانپور و بیتا وکیلی عصر روز گذشته ۱۴ تیرماه در گالری ایده برگزار شد. در ابتدای محمود نورایی مجری و کار‌شناس این نشست با ارائه توضیحاتی از شکل‌گیری انتزاع در هنر، بر اساس روند تاریخی گفت: هنر تا قرن ۱۷ که عصر خردگرایی است، همواره زیرشاخه فلسفه محسوب می‌شد و بدون آبشخور فلسفه هنر قابل بررسی نیست. اما در قرن ۱۸ همزمان با عصر روشنگری که زمینه‌های نقد و انتقاد براساس آموزه‌های کانت مطرح شد، هنر خود را از فلسفه جدا و همراه با بنیان‌های فلسفه کرد. در این عصر هنرمندان با نشان دادن اندیشه زیبا‌شناسانه فلسفی، در پی معرفی خود برآمدند که این رویه با شکستن قواعد هنری در آثارهنری آغاز، تا هنرمند به بیان خود در عصر هنری برسید. اما در قرن ۱۹ علم روان‌شناسی پای به عرصه ظهور گذاشت و از همین روی توجه جهان را که فلسفه به دنیا بیرونی رهنمود می‌کرد به دنیای درونی انسان سوق داد.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی ایده؛ وی افزود: نگاه به درون و کشف حقیقت نهفته در وجود انسان، به یکباره موضوع باب میل هنرمندانی شد که در پی بیانگری خود در آثار هنر‌هایشان بودند. این جریان در قرن بیستم که قرن مدرنیستی است، با تثبیت علم روان‌شناسی و روانکاوی؛ هنر، فلسفه و روان‌شناسی را در یک راستا قرار می‌دهد و در همین قرن است که بیشترین مکتب‌های هنری پدید می‌آید که کمال یافته‌ترین آن‌ها هنر انتزاعی است.
در ادامه این نشست مصطفی دشتی هنرمند نقاش با ارائه برخی از آثار خود در مورد شیوه نگاهش به هنر انتزاعی پرداخت و گفت: من نگاهم در نقاشی همواره به طبیعت بوده است و طبیعت را از زاویه دید خود ترسیم کرده‌ام. این نگاه در طی سال‌ها فعالیتی که داشتم به سمت کمینه‌گرایی سوق پیدا کرد و به انتزاعی که می‌خواستم نزدیک‌تر شدم.
این هنرمند نقاش توضیح داد: آثار اولیه‌ام که شامل مجموعه «کناره جاده‌ها» می‌شود یک نقاشی فیگوراتیو است که خاطره و حادثه‌ای را به نمایش می‌گذارد، اما این روند با کم کردن عناصر و فیگور‌ها به مجموعه «بیابان‌ها» رسید که انتزاع در این دوران خود را نشان می‌دهد. در آثار متاخرم که مجموعه «شب» هستند این انتزاع به بیان شخصی‌تر رسیده و یک حس چشم‌نواز را ارائه داده است.
دشتی در پاسخ به این سوال که روند انتزاع در آثارش از جریان هنر مدرنیستی گذشته و بیان مفهومی‌تری به خود گرفته است گفت: در زمان نقاشی من بوم، رنگ و جریان حسی خود را دنبال می‌کنیم و در پی بیان مفاهیم پیچیده فلسفی نیستم. این مسئله که هنر در بین کدام مکاتب مختلف قرار می‌گیرد و دسته‌بندی می‌شود مسئله‌ای است که منتقدان و تاریخ‌نگاران هنری آن را مورد توجه قرار می‌دهند. اما معتقدم هنر و هنرمند در پی بیانگری است و هنرمند نمی‌توانند در مورد آثار خود و نوع نگاه‌شان سخن بگویند. البته همواره در تاریخ هنر فیلسوف هنرمندانی بودند که توانستند این مسئله را راهبری کنند و به همین خاطر است که شاهد تولد «ایسم‌ها» در هنر هستیم.
در ادامه این نشست پویا آریانپور از نقاشان جوان و به نام هنر انتزاعی به معرفی آثار خود پرداخت و با ارائه توضیحاتی در زمینه مجموعه‌های مختلفی که ارائه کرده است پرداخت. این هنرمند که در مجموعه‌های همچون، «خاکستری‌ها»، «قرمز‌ها»، «دینامیک»، «شاهد و درد» و.... نوعی نگاه انتزاعی به پیکره گیاهی و انسانی داشته؛ در این‌باره توضیح داد: در دورهای مختلف کاری‌ام نگاه به نوعی پیکره که در میان اندام انسانی و گیاهی قرار دارد توجه داشتم. نگاه در این آثار به نوعی انسان محور است و در نبض اصلی تابلو‌ها یک نوع ستون فقرات دیده می‌شود. حال در برخی مواقع وضوح این نشانه بیشتر است و در برخی مواقع کمتر می‌شود.
این هنرمند با اشاره به تاثیری که او از محیط اطرافش می‌گیرد و در آثارش نمود پیدا می‌کند، گفت: هر هنرمندی از محیط پیرامونی‌اش به شکلی تاثیر می‌پذیرد، این تاثیر برای برخی به شکل بصری اتفاق می‌افتد و برای برخی دیگر به صورت ذهنی؛ من همواره بیشتر از آنکه تاثیر بصری از جهان پیرامونی‌ام دریافت کنم، از طریق صدا تاثیر می‌گیرم. عنصر صدا در ذهن من حالتی بصری به خود می‌گیرد و می‌توان این تاثیرپذیری را در آثارم که نوعی نبض و ضربان دارد را به خوبی مشاهد کرد.
این نقاش که هفته گذشته در حراج تهران اثری از او به مبلع ۲۲ میلیون تومان فروش رفته، در پاسخ به سوالی که در هنر معاصر جغرافیا و محل زیست هنرمند چه تاثیری می‌تواند بر اثر هنری او داشته باشد گفت: این مسئله زاویای مختلفی برای بررسی دارد که هنوز پاسخ درستی برای آن ارائه نشده است. زیرا اینکه مرز‌ها می‌توانند هنر را در دسته‌های مختلف قرار دهند و یا این فرهنگ‌ها هستند که می‌توانند هنر را بومی یا جهانی کنند، پاسخ درستی ارائه نشده است. اما می‌توان در مورد جغرافیای ایران و اینکه ایرانی بودن در اثر هنری چقدر مهم است در حال حاضر عنوان کرد، خیلی مهم است. زیرا ما در منطقه جغرافیایی قرار داریم که با فشارهای مختلفی از جمله سیاست، اقتصاد، شرایط اجتماعی وخرده فرهنگ‌ها روبرو هستیم و بر همین اساس ایرانی اندیشیدن برای ما مهم است؛ اما می‌شود زمانی که این جبر‌ها برداشته شود جهانی‌تر به ارائه اثر بپردازیم.
وی افزود: این مسئله را می‌توان در اروپا شاهد بود که در دورانی که اتحادیه اروپا شکل نگرفته بود ما با هنرهای منطقه‌ای با فرهنگ‌های خاص روبرو بودیم و امروز با برداشتن جبرهای سیاسی و اجتماعی وهمچنین مرزهای جغرافیایی، هنر جهانی‌تری را شاهد هستیم.
در پایان این نشست بیتا وکیلی از هنرمندان جوان هنر انتزاعی به ارائه توضیحاتی در مورد آثارش پرداخت و گفت: من همواره در سیر تکاملی آثارم بالعکس نقاشان انتزاعی که از فیگور به سمت کمینه‌گرایی و انتزاع رفتن، از انتزاع شروع و رفته رفته بر عناصر بصری آثارم افزودم. در دوران ابتدایی کارم من نگاهی از بالا به زمین داشتم که در میان لایه‌های ابر‌ها و فضایی مه اندود قرار داشت. این نگاه کم کم به زمین نزدیک‌تر شد و من از ارتفاع کمتری به جهان پیرامونی نگاه کردم؛ در همین دوران نیز عناصر دیگری همچون خزه، برگ، و مواد طبیعی به آثارم افزوده شد. همچنین در این مجموعه آثار فرم‌های جنینی نیز نمود پیدا کردند.
این هنرمند نقاش در مورد آثار متاخر خود گفت: در آثار متاخرم بر اساس مسافرتی که به آمریکا داشتم و تحت تاثیر فضا و ساختمان‌های بلند آنجا که فرهنگی متفاوت با ما دارند. در آثارم نوعی مواد فلزی حاضر آماده، که به نوعی تداعی‌کننده آن فضاهای شهری هستند در آثارم نمود پیدا کرد. در این دوران نیز زاویه نگاهم را به زمین نزدیک‌تر کردم و این بار فرم‌های جنینی به فیگورهایی انتزاعی رسید.
وکیلی که در حراج تهران اثری از مجموعه «شهریور» او با رکورد ۲۲ میلیون به فروش رفت، در پاسخ به سوالی در مورد اینکه در آثارش نوعی جنسیت وجود دارد گفت: اینکه جنسیت در آثار من مشاهده می‌شود از روی تعمد نیست بلکه بر اساس حسی است که من به اثر هنری دارم. نقاشی انتزاعی از آنجا که بر احساس هنرمند شناور است، خوب بر همین اساس در آثار من به عنوان یک نقاش زن این حس مست‌تر می‌شود و از لحاظ تکنیکی نیز از آنجا که هنرمندان زن در ارائه اثر وسواس بیشتری دارند و بر روی اثر خود بیشتر کار می‌کنند این حس برای مخاطب نیز قابل مشاهده می‌شود.
گالری ایده به منظور ایجاد گفتمان هنری در جامعه هنری سلسله نشست‌های را با موضوعات مختلفی برگزار می‌کنند که تاکنون نشست، «می‌نیمالیسم در مد»، «تاریخ هنر جهان» و «انتزاع در نقاشی معاصر» را برگزار کرده است. این گالری پس از ماه مبارک رمضان نشست بررسی «خط در نقاشی ایران» را نیز برگزار خواهد کرد.
