رئیس مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران مطرح کرد؛
توریسم درمانی کلیدیترین راهکار توسعه گردشگری
کشور ایران با دارا بودن حدود ۲۵ پدیده بینظیر گل فشان در نواحی ساحلی چابهار و همچنین وجود دریاچه لجن در ارومیه یکی از کشورهای غنی در زمینه جذب توریسم سلامت میباشد در حالی که تاکنون تبلیغات و سرمایه گذاری خاصی در این زمینه برای جذب گردشگران داخلی و خارجی کرده است.
ایلنا: بابک ارسیا، رئیس مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران گفت: ظرفیتهای فوق العاده توریسم درمانی به عنوان یکی از کلیدیترین راهکارهای توسعه گردشگری در ایران بدلیل ناشناخته ماندن و عدم برنامه ریزی صحیح، سالانه تعدادی زیادی از گردشگران را از دست میدهد.
به گزارش ایلنا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی صدای طبیعت؛ گردشگری درمانی و بهداشتی امروزه از رو به رشدترین بخشهای صنعت گردشگری جهان است که باعث شده کشورهای علاقهمند به توسعه گردشگری توجه خود را به این بخش از صنعت توریسم جلب و برای آن برنامه ریزی کنند. به همین دلیل است که در نقاط مختلف جهان روشهای درمانی طبیعی مانند استفاده از غارهای نمکی، چشمههای آب گرم و معدنی، دریاچههای لجن و صدها تیپ از این نوع گردشگری بسیار مورد توجه قرار گرفته و تمامی اقشار اعم از کم درآمد و پردرآمد به این نوع گردشگری ابراز تمایل میکنند. در این نوع سفر گردشگر بیماری جسمی خاصی ندارد و تنها برای رهایی از تنشهای زندگی روزمره بدون مداخله و نظارت پزشکی راهی مناطق طبیعی با خاصیت درمانی میشوند و معمولا توریستهای درمانی بیشتر در پی بهرهمندی از طبیعت شفابخش هستند یا برای گذراندن دوران نقاهت به آب درمانی و لجن درمانی رو میآورند.
صنعت توریسم این روزها با رشد قابل ملاحظهای مواجه است. به گونهای که رتبه دوم صنایع پردرآمد را به خود اختصاص داده است. در میان بخشهای مختلف این صنعت، «توریسم سلامت» دارای اهمیت و جایگاه خاصی است و طبق اعلام بانک جهانی، سومین عرصه سرمایه گذاری در دنیا مربوط به گردشگری سلامت است و گزارشها حاکی است که گردش مالی ناشی از فعالیتهای مربوط به صنایع توریسم درمانی در سال ۲۰۰۴ مبلغی بالغ بر ۴۰ بیلیون دلار در کل دنیا بوده است که این میزان در سال ۲۰۱۲ به ۷۵ بیلیون دلار رسیده است این در حالی است که بین ۴ تا ۷ درصد گردشگران خارجی را گردشگران سلامت تشکیل میدهند.
با وجود اینکه ایران دارای پزشکانی توانا، آب و هوایی چهار فصل و مناطق طبیعی با خاصیت درمانی بسیاری است و هزینههای پزشکی در آن، نسبت به سایر کشورهای منطقه ارزانتر است، اما نسبت به جذب گردشگر سلامت تلاش جدی انجام نگرفته است. ما در این گزارش در گفتگو با بابک ارسیا رئیس مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران در جهاد دانشگاهی به بررسی جایگاه توریسم سلامت، موانع و راهکارهای توسعه آن در ایران میپردازیم.
به گفته رئیس مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران درجهاد دانشگاهی، ایران از نظر جاذبههای گردشگری، طبیعی، آب و هوایی و باستانی به ترتیب مقامهای دهم، پنجم و چهارم جهان را داراست ولی از بازار توریسم درمانی سهم شاخصی نبرده است.
امروزه در کشورهای مختلف دنیا از وجود چشمههای آب گرم، غارهای نمکی، دریاچههای لجن و... برای جذب توریستهای سلامت استفاده میکنند اما در کشور ما هنوز برنامه ریزی دقیقی که بتوان با امکانات طبیعی در جذب توریست داخلی و خارجی استفاده کرد، انجام نگرفته است به همین دلیل این ظرفیت نیز مانند ظرفیتهای دیگر گردشگری بلااستفاده مانده است.
وی میافزاید: بحث توریسم درمانی یکی از بخشهای روبه رشد صنعت گردشگری در جهان و ایران به شمار میآید با این وجود در کشورمان این دغدغه وجود دارد که آیا این بخش از توریست به شکوفایی میرسد یا علی رغم تشکیلاتی که برای آن در نظر گرفته شده است فراموش میشود؟
این کارشناس گردشگری میگوید: ایران در توانمندیهای شاغلان حرفه پزشکی، تکنولوژیهای روز و استانداردهای جهانی، اقتصاد درمان و هزینههای درمانی و همچنین مناطق طبیعی درمانی نسبت به کشورهای همسایه و خاورمیانه از توانمندیهای بسیار بهتری برخوردار است که باید نهایت استفاده از پتانسیل موجود را کرد؛ اما متاسفانه تبلیغات مناسبی برای شناسایی توانمندیهای پزشکی و گردشگری ایران در خارج صورت نگرفته است.
ارسیا با تاکید بر نقش رسانههای دولتی و سفارت خانهها در زمینه تبلیغات توریسم درمان خاطرنشان میکند: امروزه صنعت توریسم درمانی در جهان بالاتر از صنایع نفت و طلا قرار دارد و کم هزینه و پردرآمد است. در بخش توریسم درمانی فقط به جذب گردشگر توجه نمیشود بلکه فراتر از آن میتواند موقعیت و جایگاه ایران را از نظر علمی، سیاسی، اجتماعی و منطقهای تقویت کند اما باتمامی این تفاسیر کشور چهار فصل ایران دارای ظرفیتها و جاذبههای طبیعی فراوان است به طوری که هر یک از آنها به تنهایی میتواند گردشگران زیادی را به خود جذب کند واین مهم، مستلزم تبلیغات، سرمایه گذاری، برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک برای دستیابی به اهداف بلند مدت در این بخش است.
عضو هیات علمی جهاددانشگاهی با اشاره به چهار فصل بودن ایران و وجود پتانسیلهای طبیعی بسیار در کشور اظهار میدارد: ایران با دارا بودن ظرفیتهای طبیعی بینظیر در جذب توریسم درمان از جمله پدیده گل افشانها در سیستان و بلوچستان و دریاچه لجن ارومیه در شاخه لجن درمانی، وجود غارها و گنبدهای نمکی بسیار مانند گنبدهای نمکی داراب و حوضههای نمکی سازند هرمز، غار کتله خور و علیصدر در شاخه نمک غار درمانی و چشمههای متعدد آب معدنی در شاخه آب درمانی و... در دنیا صاحب نام است و میتوان با تکیه بر این مواهب الهی در رشد و توسعه صنعت توریسم گامهای اساسی برداشت.
این کارشناس گردشگری از غاردرمانی به عنوان یکی از حوزههای ناشناخته توریسم درمانی در ایران نام میبرد و میگوید: این روزها غاردرمانی و نمک درمانی مورد توجه بسیاری از گردشگران سلامت در دنیا قرار گرفته است و گردشگران سلامت حاضر هستند ۲ تا ۳ هزار دلار برای اقامت و استراحت یک روزه خود در یکی از این غارهای نمکی هزینه کنند؛ این درحالی است که مسئولان توجهی به این بخش ندارند و از آن غافل ماندهاند.
وی میافزاید: بیشترین گنبدهای نمکی در ایران وجود دارد و غار نمکدان یکی از بهترین جاذبههای این نوع از گردشگری است. کوه نمک یا گنبد نمکی جاشک (دشتی) عروس کوههای جهان، حدفاصل شهرستان دیر و دشتی در استان بوشهر، یکی از بزرگترین و فعالترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه و از جاذبههای طبیعی استان بوشهر است که بعنوان اثر طبیعی ملی فسیلی به عنوان یکی از مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به ثبت رسید.
وی یکی از راههای معرفی و شناساندن این گنبدهای نمکی را، ثبت جهانی آن میداند ومی افزاید: این مهم نیازمند انجام نقشهبرداری و تامین اطلاعات و انجام تحقیق و پژوهش در خصوص مسائل زمینشناختی و... است و تحقق این مهم نیازمند سالها کار مستمر است.
وی گل و لجن درمانی را نیز یکی دیگر از انواع گردشگری درمان عنوان میکند و میگوید: گل و لجن درمانی از جمله مباحثی است که در صنعت توریسم سلامت قدمتی دیرینه دارد و در دنیا از جایگاه ویژهای برخوردار است. در گل و لجن، مواد معدنی و آلی وجود دارند که سبب منحصر به فردی آن شده است و در بهبود بیماریهای پوستی، بیماریهای روان تنی و دردهای مفصلی موثر است.
این مدرس دانشگاه میافزاید: کشور ایران با دارا بودن حدود ۲۵ پدیده بینظیر گل فشان در نواحی ساحلی چابهار و همچنین وجود دریاچه لجن در ارومیه یکی از کشورهای غنی در زمینه جذب توریسم سلامت میباشد در حالی که تاکنون تبلیغات و سرمایه گذاری خاصی در این زمینه برای جذب گردشگران داخلی و خارجی کرده است.
وی همچنین وجود بیش از هزار چشمه آب معدنی در کشور را یکی از جاذبهها و امتیازات ایران برای توریسم درمانی در حوزه آب درمانی میداند و میگوید: شناسایی خواص درمانی چشمههای معدنی با ویژگی تفرجی و گردشگری سلامت با ترغیب گردشگران به استفاده از جاذبههای طبیعی اطراف چشمهها و استفاده از آنها به عنوان یک جاذبه ارزشمند درمانی، لزوم برگزاری برنامهها و تورهای آب درمانی را میطلبد که در این مجال مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران با برپایی سالانه تورهای بازدید از چشمههای آب معدنی استان تهران برای دانشجویان به این مهم جامه عمل میپوشاند.
وی در پایان یادآور میشود ایران با دارا بودن ظرفیتهای متعددی جهت جذب توریسم درمان میتواند با مدیریت استراتژیک نقاط قوت خود را به فرصت تبدیل کند و نقاط ضعف و تهدیدها را به حداقل برساند و درنهایت به فرصت تبدیل کند و با توجه به اینکه چندین استان کشور مستعد توریسم سلامت هستند میتوان هر منطقه جغرافیایی از کشور را به یک قطب قوی و فعال توریسم سلامت تبدیل کرد.