نباید کلیت مدارس سمپاد محدود به یک آزمون ورودی در متوسطه اول باشد

«مهرداد ویس کرمی» عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در مورد مدارس استعدادهای درخشان و ایده حذف دوره عمومی یعنی پایه اول تا نهم از این مدارس و لزوم گستردگی سمپاد در دو مقطع متوسطه اول و دوم توضیح داد: من معتقدم دانش آموزان بعد از ورود به متوسطه اول افت‌وخیز تحصیلی دارند و با توجه به آن چیزی که بر اساس تجربه و عقل دیده‌ایم و استنباط می‌کنیم، نوجوان ممکن است با ورود به این سن و مقطع تحصیلی، دچار حواشی شود؛ مثلا مشکلات عاطفی پیدا کند یا درگیری‌های فکری و اجتماعی برایش ایجاد شود. 

ویس کرمی تصریح کرد: حتی با گذر زمان کوتاهی استعداد و علاقه‌های این افراد ممکن است تغییراتی داشته باشد بنابراین به نظرم اگر برای متوسطه در مدارس استعدادهای درخشان آزمون مجددی بگیریم، با اینکه برخی والدین این نظر را نمی‌پسندند، اما عاملی ایجاد کرده‌ایم تا دانش آموزانی که به تیزهوشان آمده اند، حس نکنند ضمانتی قطعی برایشان ایجاد شده و دست از تلاش بردارند. از سوی دیگر یک آزمون جداگانه در مقطع متوسطه دوم کمک می‌کند تا افراد دیگری که به هر دلیلی در متوسطه اول یا دوره عمومی نتوانسته‌اند در مدارس سمپاد درس بخوانند، در متوسطه دوم امکان راه‌یابی به این مدارس را داشته باشند. 

عضو کمیسیون آموزش مجلس در ادامه افزود: این شیوه به عقیده من به عدالت نزدیک‌تر است. شاید برخی نگران دانش آموزانی شوند که یک بار در متوسطه اول برای ورود به مدارس استعدادهای درخشان آزمون داده اند؛ این دانش آموزان اگر به اندازه کافی و خوب درس خوانده باشند و واقعا مستعد باشند، مشکلی با آزمون دوره دوم متوسطه نخواهند داشت. اگر هم فکر می‌کنند نمی‌توانند از این آزمون سربلند بیرون بیایند، پس بهتر است در دوره دوم متوسطه در این مدارس تحصیل نکنند چرا که اگر استعداد کافی ندارند، در واقع جای عده‌ای دیگر را گرفته اند. 

نماینده مردم خرم آباد در مجلس با اشاره به اینکه برگزاری آزمون برای متوسطه دوم مدارس سمپاد به عدالت آموزشی نزدیک‌تر است، اظهار کرد: حتی در رشته‌هایی مانند پزشکی هم دیده‌ایم که فردی با انگیزه بالا و به سختی وارد چنین رشته‌ای می‌شود، اما بعد از مدتی انگیزه‌های خود را از دست می‌دهد و حتی افت تحصیلی پیدا می‌کند. چیزی مشابه به همین حالت در حد فاصل متوسطه اول و دوم مدارس سمپاد نیز ممکن است رخ دهد. بنابراین نباید کلیت مدارس سمپاد محدود به یک آزمون ورودی در متوسطه اول باشد. 

ویس کرمی تاکید کرد: دانش آموزان سمپادی نباید از آزمون بترسند. به نظر می‌رسد حتی برخی از سمپادی‌ها نیز اینطور فکر می‌کنند که برگزاری آزمون برای خودشان بهتر است. اگر برای ورود به مقطع متوسطه دوم مدارس سمپاد آزمون ورودی داشته باشیم، ممکن است فردی در دوران متوسطه اول خودش را تقویت کرده باشد و بتواند برای مقطع متوسطه دوم به مدارس سمپاد وارد شود. سن و ویژگی‌های دانش آموزان در دوره راهنمایی قدیم یا همان متوسطه اول فعلی با دوره دوم متوسطه فرق دارد و نمی‌توان با یک آزمون برای همه دوره‌ها فرد را سنجید. باید تفاوتی بین این دو مقطع و نیازهای دانش آموزان قائل شد. 

به گفته عضو کمیسیون آموزش مجلس در خصوص ماهیت وجودی مدارس تیزهوشان از گذشته بحث‌هایی وجود داشته است؛ او در همین رابطه اظهار کرد: برخی معتقدند وجود مدارس تیزهوشان به شکل گسترده، چندان مثبت نیست به این دلیل که دانش آموز پس از پایان دوران مدرسه قرار است وارد جامعه بزرگ‌تر و واقعی شود و در آن محیط واقعی قرار نیست فقط افراد باهوش آن هم هوش شناختی حضور داشته باشند. 

او ادامه داد: زمانی که دانش آموز در فضایی زیست و تحصیل کند که دانش آموزانی با سطوح مختلف درس بخوانند، شخصیت خودش نیز به صورت همه جانبه رشد می‌کند. حتی دانش آموز درس نخوان و تنبل که شیطنت می‌کند هم روی دانش آموز تیزهوش و مدیریت شخصیت او اثر می‌گذارد. در واقع دانش آموز در این شرایط پخته‌تر بار می‌آید. 

نماینده مردم خرم آباد در مجلس خاطرنشان کرد: زمانی که دانش آموز را یک بعدی بار می‌آوریم، یک هوش فرد ممکن است ارتقا یابد و رشد داشته باشد. برخی معتقدند انسان حتی تا ۳۵ نوع هوش دارد. با جداسازی دانش آموزان مستعد، این افراد یک بعدی رشد می‌کنند و فقط یک هوش آن‌ها مثلا هوش شناختی تقویت می‌شود. بعد می‌بینیم فرد در زمینه هوش عاطفی، اجتماعی و… مشکل دارد. حدود ۳۰ سال است که در دانشگاه رفت و آمد دارم و به چشم خودمان می‌بینیم که این افراد مثلا وقتی در رشته‌ای قبول نمی‌شوند، آسیب‌هایی که می‌بینند بسیار شدیدتر از آن است که باید باشد. 

عضو کمیسیون آموزش مجلس یادآوری کرد: گاهی کل زندگی این افراد به فنا می‌رود و گاهی می‌بینیم که در دانشگاه‌های تراز اول کشور در بین دانشجویان خودکشی داریم یا برخی از آن‌ها احساس پوچی می‌کنند یا هویت ملی خود را نمی‌فهمند و… مقداری از این مشکلات به تک بعدی شدن دانش آموزان مربوط است. 

به عقیده ویس کرمی، گاهی جدا کردن استعدادهای برتر مسائل اخلاقی نیز به همراه دارند؛ او در این خصوص عنوان کرد: بعضی از آن‌ها فکر می‌کنند تافته جدا بافته‌اند و زیر بار قوانین عمومی نمی‌روند و خودشان را فراتر از بقیه می‌بینند در حالی که اینطور نیست. 

عضو کمیسیون آموزش مجلس ضمن اشاره به اینکه هوش اکتسابی و ذاتی است، بیان کرد: بعضی از افراد خودشان دارای هوش ذاتی هستند، اما هوش اکتسابی را به دست نیاورده اند، اصلا محیط فراهم نبوده که هوش اکتسابی فرد رشد کند. در قبولی مدارس استعدادهای درخشان، مگر ملاک قبولی هوش واقعی افراد است؟ در حقیقت هر کسی بیشتر کار کرده و تست زده، قبول می‌شود! و کسی که قبول می‌شود معنایش این نیست که از دیگری حتما باهوش‌تر بوده است. لزوما راه‌یابی و قبولی در مدارس سمپاد به معنای این نیست که فقط همین افراد باهوش‌تر هستند. شاید بقیه افراد امکانات کافی نداشته‌اند تا بتوانند در این مسیر جلو بیایند. یا شاید زمینه هوش فرد چیز دیگری است؛ اصلا در نقاشی یا ادبیات یا هنر باهوش است و می‌خواهند به زور او را پزشک و مهندس کنند. 

او تاکید کرد: در حال حاضر ما نه استعدادسنجی درستی داریم نه هوش‌ها را شناخته‌ایم نه هدایت تحصیلی‌های دقیقی انجام می‌دهیم و بیشتر بر اساس جو و فضای غالب پیش می‌رویم. بنابراین وضعیتی که فعلا در این بستر وجود دارد، خیلی موفق نیست و می‌توانم بگویم از لحاظ تربیتی که اصلا موفق نیست. معلوم نیست بر اساس هوش یا مهارت تست زنی جداسازی می‌کنیم در حالیکه هوش عاطفی یا اجتماعی او پیشرفت نداشته است و نمی‌تواند در آینده رجل سیاسی یا مدیر موفقی شود و کاریزمای اجتماعی داشته باشد. انسان از نظر شخصیتی وسیع‌تر است و به همین دلیل با جداسازی‌ها گاهی دچار سرخوردگی می‌شوند.