پیشنهاد تدریس اساتید دانشگاه در مدارس به صورت پاره وقت

«الهام یاوری» رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در مورد راهبردهای مدارس سمپاد برای جلوگیری از تربیت یک بعدی دانش آموزان اظهار کرد: در مدارس سمپاد ما الگوی تربیتی چند ساحتی طراحی کرده‌ایم که حول شعاری محوری شکل گرفته است؛ «هر نیاز کشور یک سمپادی آماده اثرگذاری». تاکید ما برای دانش آموزان سمپادی بر این است که دانش آموزان استعداد درخشان، از آنجایی که نیروهای انسانی شایسته ای برای حل مسائل آینده کشور هستند، با افزایش توانمندی‌های خود در همه ساحت‌ها، بتوانند احتمال اثرگذاری و ضریب اثرگذاری خود را افزایش دهند.

رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان افزود: به همین جهت در قالب نظام تربیتی، تلاش می‌کنیم شایستگی‌های متفاوتی که برای رسیدن به قله‌های اثرگذاری لازم است را در دانش آموزان سمپادی تقویت کنیم. در سال تحصیلی گذشته ۸۸ هزار نفر برنامه داوطلبانه غیردرسی در حوزه‌های متفاوت علمی، ادبی، پژوهشی، فرهنگی، هنری، قرآنی و… مبتنی بر ساحت‌های شش‌گانه تربیتی طراحی و تدوین کردیم و دانش آموزان با رغبت خود در آن شرکت کردند که آن‌ها را برای اثرگذاری نهایی آماده می‌کند.

وی در پاسخ به این سوال که الگوی مدارس سمپاد بر چه اساسی طراحی شده، آیا مبتنی بر شیوه‌های غربی است یا دینی یا ترکیبی از شیوه‌های گوناگون است؟ گفت: سمپاد حدود نیم قرن تجربه آموزشی دارد. از همان ابتدا به بحث‌های تربیتی توجه ویژه‌ای شده است و یکی از مسئولیت‌های سمپاد که آن را به رسمیت می‌شناسیم، تدوین، اجرا، طراحی و تکمیل الگوهای قابل تکثیر در مدارس دولتی است. ما مشتاقیم الگوهای تربیتی که ساخته می‌شوند و با چکش کاری به غنا می‌رسند را به مدارس دولتی ارائه کنیم تا با هزینه کمتری در مدارس دولتی هم اجرا شود.

یاوری ادامه داد: تا امروز در تولید الگوهایی از این دست موفق بوده ایم. به عنوان مثال کارسوق‌ها که منشا سمپادی داشتند، سمینارهای دانش آموزی و آموزش پژوهش محور، اردوهای داخل مدرسه، شب‌مانی و عصرمانی‌ها و…  از جمله برنامه‌های رایج در مدارس کشور هستند یا  در حال ترویج آن هستیم، اما همین فعالیت‌ها نزدیک به ۴۰ سال است که در مدارس سمپاد تجربه شده است. تاثیرات این برنامه‌ها و ابعاد آن بررسی و جزئیات تربیتی در این فعالیت‌ها طراحی شده است.

وی با بیان اینکه در سیستم آموزشی که از غرب ترجمه و وارد کشور شده، عمدتا تاکید روی امکانات بیشتر است، گفت: موضوعاتی مانند مدارس با ابعاد کوچک، امکانات چندرسانه‌ای و… از مواردی است که شاید در مدارس دولتی خیلی قابل دستیابی نیست، ولی در مدارس سمپاد سعی کرده‌ایم فضایی را فراهم کنیم که دانش آموزان بتوانند با امکانات حداقلی در مدارس دولتی نیز رشد شخصیتی پیدا کنند.

رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان خاطرنشان کرد: اینطور نیست که گرته برداری یا ترجمه مستقیم از خارج کشور در مدارس سمپاد اتفاق افتاده باشد، ولی رویکرد ما در مدارس استعداد درخشان، تلفیقی از روش‌های مختلف است. آمیختگی آموزش با پژوهش، مشارکت جدی دانش آموزان در فرایند آموزش مانند هم‌آموزی که این روزها زیاد از آن یاد می‌شود، استفاده عملی از آموخته‌ها و توجه به کاربردها و دستاوردهای دانشی که دانش آموزان به دست می‌آورند که در کارسوق‌ها به آن توجه می‌شود و مسئله محور بودن آموزش از اصول اصلی سمپاد است.

وی افزود: طبیعتا همه این اصول به صورت کامل شاید در تمام مدارس ما پیاده‌سازی نشود. مدارس قوی‌تر سمپاد این مسیر را جدی‌تر می‌گیرند و ما امیدواریم مدارس ضعیف‌تر ما هم در این راه جدی‌تر قدم بردارند.

در ادامه یاوری در پاسخ به افزایش مهارت‌های زندگی در دانش آموزان سمپادی نیز گفت: مسئله توجه به کاربردها و محور بودن یادگیری باید مورد توجه قرار بگیرد و طبیعتا به امکانات وابسته است و دستاوردهای پژوهشی که هر سال از مدارس به دست می‌آید و نمایشگاه هم برای آن برگزار می‌شود شاید با امکانات محدود تولید شده باشد، ولی خلاقانه و مبتنی بر آن چیزی است که دانش آموزان ما فرا گرفته اند. این فضای خیلی خوبی است که کمک می‌کند دانش آموزان به صورت عملی وارد عرصه شوند.

رئیس سازمان ملی استعدادهای درخشان در مورد توفیقات آینده کشور به واسطه سیستم آموزشی دولتی کشور بیان کرد: آموزش و پرورش در این حوزه خیلی تلاش می‌کند و طبیعتا به امتیازات بیشتری نیاز دارد و تا وقتی که همه هم‌وغم آموزش و پرورش با همه دلسوزی و توجهی که مسئولان نسبت به مسئله تربیت دارند، متمرکز بر تامین حداقل‌های آموزش است؛ نمی‌توان انتظار بیشتری داشت و باید امکانات بیشتری در اختیار آن‌ها قرار داد.

یاوری در خصوص پیوستگی آموزش و پرورش و دوران متوسطه با دانشگاه نیز اظهار کرد: من فکر می‌کنم از نظر محتوایی هماهنگی تا حد خوبی برقرار است و متخصصان تالیف کتب درسی و تامین محتوای تربیتی تلاش می‌کنند تا پیوستگی خوبی بین مدرسه و دانشگاه برقرار کنند.

وی اضافه کرد: به لحاظ عملیاتی می‌توان پیوستگی را تقویت کرد و پیشنهادی که ما قبلا به وزارت علوم داده‌ایم برگزاری دوره‌های پاره وقت است تا اساتید دانشگاهی به مدارس بروند. بخصوص مدارسی که احتمال دارد دانش آموزانش در آینده شاگردان همان اساتید دانشگاهی باشند. حتما این تجربه تدریس پاره وقت نتایج خوبی دارد.

یاوری ادامه داد: همچنین ممکن است با فراهم کردن امکاناتی که دانش آموزان سمپاد یا همه دانش آموزان بتوانند از فضاهای علمی و کتابخانه‌های دانشگاه استفاده کنند، پیوستگی مدرسه و دانشگاه بیشتر شود. در برخی موارد این پیشنهاد را لبیک گفته‌اند و توانسته‌ایم در بعضی شهرها این ارتباط را برقرار کنیم، ولی در برخی از شهرها ممکن است هنوز ایده به طور کامل محقق نشده باشد.

در ادامه رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان در پاسخ به سوالی در مورد آینده دانش آموزان سمپادی و تضمینی که برای آینده آن‌ها وجود دارد، گفت: دانش آموزان سمپادی نیز باید مانند سایر دانش آموزان کشور کنکور بدهند و از این نظر هیچ امتیازی ندارند، ولی امیدواریم از منظر تربیتی و فضای رشدی که برای آن‌ها فراهم می‌کنیم، دانش آموزان سمپاد در هر حوزه‌ای که قرار می‌گیرند، اثرگذار باشند.

وی در آخر با بیان اینکه مجموعه‌ شایستگی‌هایی برای دانش آموزان سمپادی تعریف شده است، گفت: سعی می‌کنیم به تک تک این شایستگی‌ها توجه و فضای یادگیری چند بعدی را برای دانش آموزان فراهم کنیم.

گفتنی است؛ در دوره اخیر اردوی راهیان پیشرفت سمپاد کشور سه هزار و ۵۰۰ دانش‌آموز سمپادی (استعدادهای درخشان) از سراسر کشور در اردوی راهیان پیشرفت شرکت کردند. در جریان اردوهای راهیان پیشرفت و امید، دانش آموزان از یادمان شهدای هویزه بازدید کرده و با حضور در منطقه سوم نیروی دریایی امام حسین (ع) سپاه با قدرت دریایی سپاه از نزدیک آشنا شدند و از پایگاه پهپاد هوا فضا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، موقعیت حضرت علی اکبر (ع) بازدید کردند.