خانه‌های تاریخی تهران نباید تخریب شود/ شهرداری تمکین کند

محمد بهشتی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در مورد اجرای طرح انضباط شهری در منطقه 12 تهران و تخریب احتمالی برخی خانه‌های بافت تاریخی این منطقه گفت: اجرای طرحی به نام انضباط شهری کار بسیار خوبی است، اما باید دقت کنیم که بی‌انضباطی، به ویژه در بافت تاریخی ناشی از در و دیوار و خشت و گل نیست، بلکه ناشی از سوء مدیریتی است که در طی سال‌های گذشته وجود داشته و باید مرتفع شود.

وی با بیان اینکه تخریب ساختمان‌ها برای انضباط شهری، پاک کردن صورت مساله است و نه حل موضوع  افزود: نکته مهم دیگر این است که تشخیص واجد ارزش بودن یا نبودن یک بنا به عهده سازمان میراث فرهنگی است و باید دقت کنیم که همه آثار دارای ارزش، ثبت در آثار ملی نشده‌اند، بنابراین نمی‌توانیم بگوییم که تنها آثاری که در فهرست آثار ملی ثبت شده‌اند، باید حفظ شوند.

بهشتی تصریح کرد: در اساسنامه سازمان میراث فرهنگی آمده که این سازمان باید آثار را شناسایی، بررسی و ثبت و در فهرست‌های مختلف درج کند که یکی از  آنها فهرست آثار ملی ثبت شده است، اما فهرست‌های دیگری می‌تواند وجود داشته باشد که در آن آثار واجد  ارزش ثبت شوند، از همین رو اگر شهرداری احتمال ارزشمند بودن اثر را بدهد، از سازمان میراث فرهنگی استعلام می‌کند، در غیر این صورت اگر تنها آثار ثبت شده ملاک بودند، دیگر نیازی به استعلام وجود نداشت.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور ادامه داد : ما تخمین می‌زنیم؛ در کل کشور حدود یک میلیون بنای تاریخی وجود داشته باشد که از این میان 20 هزار بنا هم ثبت نشده است، ولی واجد ارزش هستند که تشخیص آن نیز برعهده سازمان میراث فرهنگی است و شهرداری نمی‌تواند خود در این زمینه راسا تصمیم بگیرد، به ویژه آنکه اکنون صحبت در مورد بافت تاریخی است و بافت تاریخی تنها شامل بنا نمی‌شود بلکه کوچه ، معبر، فضاهای عمومی و مشائات نیز جزئی از بافت تاریخی محسوب شده و باید حفظ شوند. 

رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی کشور افزود: یک بیانیه ای وجود دارد که مصوبه شورای ارتقاء کیفی فضای شهری در تهران است که خوب است، شهرداری آن را رعایت کند زیرا مصوبه خود شهرداری است و از نکاتی که در این مصوبه به آنها  اشاره شده است، نمی‌توان نتیجه گرفت که به راحتی می‌شود؛ بنایی را در بافت تاریخی تخریب کرد.

وی در پاسخ به اینکه گفته می‌شود؛ معابر تنگ و قدیمی و عدم اجازه برای ساخت و ساز در این مناطق موجب ترک مردم محله شده است، گفت: علت ترک محلات مسائلی مانند عدم اجازه برای ساخت وساز نیست، بلکه علت اصلی ایجاد جذابیت در نقاط دیگر شهر و تنزل منزلت مکانی قسمت‌هایی است که بافت تاریخی نامیده می‌شوند، در واقع این اتفاقات طی برنامه‌هایی رخ داده است و ربطی به معابر تنگ ندارد، مگر تنها ما در دنیا بافت تاریخی داریم؟ در تمام دنیا بافت تاریخی وجود دارد و مردم هم در آن زندگی می‌کنند. در این مکان‌ها خدماتشان را به اندازه آن بافت می‌کنند نه اینکه بافت را تخریب و اندازه اتومبیل آتش‌نشانی کنند، بلکه به جای آن از اتومبیل‌های مناسب آن معابر استفاده می‌کنند.

بهشتی در پایان تاکید کرد: این شکل برخورد کردن، یعنی برای حل مساله پیش پا افتاده امروز، چیزی را که طی روزگاران به وجود آمده و قرار است که طی روزگاران هم به شهر بهره برساند را از بین ببریم که کار خوبی نیست.