‌اختصاص هزار میلیارد تومان برای توسعه روستاها/تخلیه بیش از 33 هزار روستا از سال 1335 تاکنون

ابوالفضل رضوی معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری ضمن حضور در خبرگزاری ایلنا، از تحریریه و بخش‌های خبری دیدن کرد و به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.

ابوالفضل رضوی معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری در ابتدای گفت‌وگوی خود با ایلنا با اشاره به اینکه "روستاها" در کشور ما یک واژه فراموش شده و "روستایی" یک شخصیت فراموش شده است، اظهار داشت: جمعیت روستایی و عشایری کشور بالغ بر 21 میلیون و 500 هزار نفر است؛ یعنی 28/6 دهم درصد جمعیت کشور را روستاییان و عشایر در 38 هزار روستای بالای 20 خانوار و 25 هزار روستای کمتر از 20 خانوار تشکیل داده‌اند.

تخلیه بیش از 33 هزار روستا از سال 1335 تاکنون

وی با بیان اینکه متاسفانه بیش از 33 هزار روستا از سال 1335 تاکنون تخلیه شده‌اند، افزود: جمعیت روستایی ما کاهش پیدا کرده و برخی روستاهای ما تخلیه شده‌اند و حتی بعضی شهرهای بزرگ برای تبدیل شدن به کلان شهر، روستاهای اطراف را به محدوده خود اضافه می‌کنند، این در حالی است که کمترین خدمات را به روستاها ارائه می‌دهند. البته حقیقت امر جمهوری اسلامی ایران خدمات حمایتی و زیرساختی خوبی را برای روستاییان انجام داد، به خصوص در دورانی که جهاد سازندگی حضور داشت.

روستاها در دولت "تدبیر و امید"مورد توجه قرار گرفتند

رضوی با یادآوری اینکه در سال 90 و 91 ردیف اعتباری مناطق محروم از بودجه حذف شد و فقط یک عنوان و پوسته از معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ماند، تصریح کرد: علی‌رغم اینکه توسعه روستایی در برنامه پنجم تصویب شد و ریاست جمهوری را موظف به تشکیل معاونت روستایی و مناطق محروم کرده بود، اما تا سه سال بعد از این برنامه خبری از تشکیل این معاونت و کارهایی که باید در روستاها انجام شود، نبود.

معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری با اشاره به اینکه در سال 93 ردیف اعتباری برای معاونت توسعه روستایی ایجاد شد و امسال هم نسبتا اعتبار خوبی اختصاص داده شده است، افزود: با روی کار آمدن دولت "تدبیر و امید" و بنا بر دیدگاه خوب دکتر روحانی و دکتر جهانگیری، روستاها مورد توجه قرار گرفتند و معاونت توسعه روستایی وارد کار شد. ما بر این باور هستیم که روستاها را باید به توسعه فرهنگی-اجتماعی و اقتصادی برسانیم.

مهاجرت روستاییان به شهرها و حاشیه‌نشینی

وی با طرح این پرسش که اگر در روستاها صرفا به خدمات عمرانی و زیرساختی بپردازیم، سرنوشت‌شان چه می‌شود، گفت: این مسئله به حال سبب مهاجرت روستاییان به شهرها و حاشیه‌نشینی شده است و این حاشیه نشینی نیز سبب مشکلات و معضلات فراوان اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی برای کشور شده است. برای حاشیه‌نشینی نمی‌توانیم هیچ اثر مثبتی مترتب باشیم؛ چرا که در ساخت‌وساز و هم در رفتار نظم‌پذیر و قانون‌پذیر نیستند و هم از طرفی قانون گریزند، اما اگر به روستاها توجه کنیم، سبب رشد اقتصادی و توسعه فرهنگی کشور خواهیم شد.

دولت باید تسهیل‌گر و حامی توسعه روستاها باشد

رضوی با طرح پرسش دیگری مبنی بر اینکه چگونه باید به روستاها توجه کرد و اینکه آیا روستا را باید با سرمایه‌گذاری دولت به توسعه رساند یا روستا و روستایی را با مشارکت مردم و ایجاد تسهیلات و حمایت‌های قانونی توسعه داد، گفت: فکر نمی‌کنم؛ در دنیا تفکری از این موضوع حمایت داشته باشد که دولت راسا اقدام به توسعه روستاها کند، زیرا بزرگ شدن دولت را در پی دارد و از طرف دیگر با بزرگ شدن دولت، حق مردم ضایع می‌شود و هزینه تحمیلی بر مردم افزایش می‌یابد. پس هیچ چاره‌ای نداریم، جز اینکه که بگوییم؛  دولت باید یک تسهیل‌گر و حامی خوب برای توسعه روستاها باشد.

باید مردم را در همه زمینه‌ها باور کنیم

معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری اضافه کرد: بنابراین ما وقتی کار را دنبال کنیم، باید به مردم امید دهیم و عقلانیت دولت را افزایش دهیم که البته این عقلانیت با کوچک کردن دولت و بزرگ کردن بخش خصوصی افزایش می‌یابد. اگر دولت به کوچک کردن خود اقدام کرد، اولین قدم راه توسعه را برداشته است و مادامی که دولت به بزرگ کردن خود بیاندیشد، بخش خصوصی و تعاونی‌ها بزرگ نمی‌شوند و نتیجه این می‌شود که همیشه یک کشور پرهزینه و کم‌درآمد باشیم.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: از این جهت با استفاده از سرمایه‌های انسانی روستاها و سرمایه اندک مردم اقدام به ایجاد تسهیلات مناسب و حمایت‌های قدرتمندانه از روستاییان کردیم. معتقدیم همانگونه که در جنگ مردم را باور کردیم و این باور سبب پیروزی ما در جنگ 8 ساله با عراق شد، باید این باور را در همه زمینه‌ها نسبت به مردم داشته باشیم، چرا که مردم از سرمایه‌های موجود فیزیکی و مالی در منطقه به خوبی می‌توانند، استفاده کنند.

به روستا به عنوان یک واحد تولیدی نگاه کنیم

رضوی با بیان اینکه روستا را به عنوان یک واحد تولیدی و روستایی را به عنوان تولید کننده باید تصور کنیم، عنوان کرد: روستا را باید مثل یک کارخانه بلکه بالاتر متصور شویم؛ برای اینکه یک کارخانه ممکن است؛ 2 یا چند محصول دهد، اما روستا بیش از 10 تا 12 محصول خام که قابل فرآوری و قابل صنایع تبدیلی است، تولید می‌کند.

ارائه وام به خانوارهای روستایی با کارمزد پایین

معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری با اشاره به اینکه با استفاده از سرمایه انسانی روستاها طرح "مشترک اقتصادی مردم" را برای توسعه روستاها انتخاب کردیم، خاطرنشان کرد: بر این باور هستیم که با این راه می‌توان روستا را به آبادگاهی برای کشور تبدیل کنیم و کاهش بیکاری و افزایش اشتغال را در پی آن داشته باشیم. از این منظر ما اعلام کردیم چنانچه 50، 100، 150 و یا 200 خانوار به بالا با یکدیگر مشارکت اقتصادی کنند، به آنها وام می‌دهیم.

ارائه وام به روستاییان مناطق مرزی با کارمزد صفر درصد

وی در خصوص ارائه وام به روستاییان توضیح داد و گفت: به طور مثال اگر 200 خانوار روستایی با هم مشارکت اقتصادی کنند، 20 درصد، سهم آورده آنها می‌شود و ما 80 درصد وام می‌پردازیم. این 80 درصد با کارمزد 3 درصد در سال پرداخت خواهد شد. اجرای این طرح در روستاهای مرزی بسیار سهل کردیم؛ به طوری که اگر در روستاهای مرزی 200 خانوار مشارکت کردند، 10 درصد آورده روستاییان و 90 درصد وام با نرخ کارمزد صفر درصد به آنها پرداخت خواهیم کرد. یعنی از روستاهای مرزی ما هیچ‌گونه کارمزدی نخواهیم گرفت، البته حقشان هم هست؛ برای اینکه وظیفه مرزداری و نگهبانی از مرزهای کشور  را بر عهده دارند.

معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری اضافه کرد: از طرف دیگر به این دلیل که عمده روستاییان متاسفانه از داشتن سند ملکی و مسکونی محروم هستند و برای اینکه این کار راحت انجام شود، وثیقه این طرح را کارت ملی صاحب خانوار قرار دادیم.

سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای موظف به آموزش روستاییان است

رضوی همچنین درباره چگونگی توانمندسازی مردم برای مشارکت در این طرح با توجه به اظهارات اخیر رییس سازمان آموزش فنی‌و حرفه‌ای کشور مبنی براینکه توانمندسازی همه روستاییان مقدور نیست، گفت: از اینکه صادقانه اظهارنظر کرده‌اند، باید سپاسگذاری کرد اما از اینکه عالمانه نگفته‌اند، باید گلایه کرد. آیین نامه اجرایی ماده 194 قانون برنامه پنجم سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای را موظف کرده‌است و لازم است به این مصوبه رجوع کنند؛ البته برای دستگاههای مختلف مانند وزارت جهاد کشاوری، میراث فرهنگی و وزارت صنعت وظایفی مشخص شده و تمام این دستگاه‌ها موظف به اجرای آن هستند.

وی ادامه داد: طبیعی است که در یک سال نمی‌توان این تعداد روستایی را توان‌افزایی کنند، اما بالاخره یکی از شرایط برنامه، تامین منابع است و در بحث تامین منابع، فقط پول مدنظر نیست و سرمایه انسانی، آموزش‌دهنده و امکانات آموزشی حائز اهمیت است. بنابراین باید برنامه‌ریزی کنند که به طور مثال برای 5 سال کل روستاها را آموزش دهند.

رضوی در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا مبنی بر اینکه در طرح معاونت توسعه روستایی کارها بین بخشی است، به طور مثال وزارت جهاد باید محل اجرای طرح را مشخص و به صورت رایگان در اختیار روستاییان قرار دهد و از طرف دیگر مشکل توانمندسازی روستاییان را داریم، آیا ممکن است طرح به واسطه این مشکلات احتمالی بین دستگاهی تهدید شود، گفت: این طرح در برنامه چهارم بوده و پس از آن مجلس این را قانون دائمی کرد و معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم به عنوان سیاستگذار و برنامه‌ریز آن مشخص شد. تمام اقداماتی که در بحث اقتصاد مشارکتی داریم، مصوبه هیات دولت است. به طور مثال ارائه وام با کارمزد پایین، کمک بلاعوض در قالب زمین، آموزش‌ها چه در قسمت صنایع دستی چه در قسمت فنی‌وحرفه‌ای و مشاوره‌های رایگان همه اینها جز وظایفی است که دولت باید انجام دهد.

در صورت کم‌کاری دستگاه‌ها به دولت گزارش می‌دهیم

وی با اشاره به اینکه یکی از کارهای ما در اجرای این طرح، نظارت و گزارش به هیات دولت است و از سوی دیگر ما حق اجرا نداریم و تنها سیاستگذار هستیم، خاطرنشان کرد: در هیات دولت معاونت توسعه روستایی عضو نیست، اما وزیر جهاد کشاورزی، وزیر تعاون و وزیر صنعت و معدن عضو هستند و در همین دولتی که این وزرا عضو هستند، این طرح تصویب شده است. ما باید بر اجرای این مصوبه نظارت کنیم و اگر اجرا نکردند به عنوان وظیفه به دولت گزارش می‌دهیم. در حال حاضر سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور از دستگاهها گزارش عملکرد بودجه را می گیرد، ما هم همان گزارش ها را می گیریم و به دولت می دهیم و دولت خودش می داند که با دستگاه‌هایی که کم‌کاری کرده‌اند، چه برخوردی داشته باشد.

اختصاص هزار میلیارد تومان اعتبار برای اجرای طرح

معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری در پاسخ به این سوال که چه میزان اعتبار برای اجرای این طرح در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: در سال 94، برای اجرای این طرح هزار میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است و مطمئن هستم؛ اگر با این روال پیش برویم و روستاییان استقبال کنند و از سوی دیگر استانداران همکاری قوی داشته باشند، با باوری که دکتر روحانی و دکتر جهانگیری دارند، برای اجرا کمبود اعتبار نخواهیم داشت.

پیشنهاد لایحه به وزارت کشور برای افزایش اختیارات شوراهای روستا

رضوی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ایلنا، مبنی بر اینکه برای اجرای این طرح و پیشبرد آن چقدر بر شورای اسلامی روستاها حساب باز می کنید، اظهار داشت: متاسفانه شوراهای روستا یکی از مظلوم‌ترین تشکیلات کشوری هستند، چرا که اختیارات محدودی دارند.البته با صحبتی که با وزارت کشور داشتیم، قرار است؛ یک لایحه‌ای را پیشنهاد دهیم که قدرت آنها بیشتر شود.