3 فررودین در تاریخ چه گذشت؟

صدور اعلامیه امام خمینی(ره)در واکنش به تهاجم به مدرسه فیضیه، تاج‏ گذاری "آغا محمد خان قاجار" در تهران، روز جهانی هواشناسی، شکل‏ گیری نهضت فاشیسم در ایتالیا و... از مهم‌ترین رخدادهای تاریخ امروز است.

به گزارش ایلنا به نقل از باشگاه خبرنگاران، امروز 3 فروردین 1392 خورشیدی برابر با 11 جمادی الاول 1434 هجری و 23 مارس 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:

صدور اعلامیه امام خمینی(ره)در واکنش به تهاجم مزدوران پهلوی به مدرسه فیضیه (1342 ش)

عصر روز سوم فروردین 1342 و پس از حمله مزدوران رژیم پهلوی به مدرسه فیضیه قم، منزل امام خمینی، مرکز اجتماع مردم و روحانیان مبارز شد. امام پس از اطلاع از جریان تهاجم به مدرسه فیضیه با انتشار اعلامیه ‏ای، رژیم را رسوا کرده و فتوای مهم خود را صادر نمودند.

ایشان با شجاعت خاص خود به افرادی که مردم را با سلاح تقیه به سکوت فرا می‏خواندند به فریاد و حضور در صحنه دعوت کرده و عنوان داشتند: "تقیه حرام است و اظهار حقایق واجب است ولو بَلَغ ما بَلَغ" (تا هرکجا که مشکل باشد یا هرچه بشود مهم نیست) در این اعلامیه، شاه دوستی برابر با غارتگری، ضربه زدن به پیکر قرآن و اسلام و تجاوز به مراکز علم و دانش و... معرفی شده است.

تأسیس حوزه علمیه قم توسط آیت ‏اللَّه "حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی" (1301ش)

اندیشه تأسیس حوزه علمیه قم ریشه در روایات امامان معصوم به ویژه امام صادق(ع) داشت و در طول قرن‏ها، این نویدِ امامان بزرگوار شیعه بود که همواره زبان به زبان نقل می‏شد و در ذهن شیعیان جای می‏گرفت. تا این‏که در فروردین 1301 ش در جلسه‏ای که علمای قم و آیت ‏اللَّه حائری یزدی، در آن شرکت داشتند، گفتگو پیرامون تأسیس این حوزه شکلی جدی به خود گرفت. پس از تفأل به قرآن، سرانجام با حمایت علما، کسبه و مردم، حوزه علمیه قم به دست توانای مرجع بزرگوار تقلید، حضرت آیت‏اللَّه العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی در سوم فروردین 1301 ش تأسیس شد.

شکوه و عظمت حوزه علمیه قم از آغاز تا به امروز، هر سال چشمگیرتر از گذشته در عرصه‏های مختلف نمود داشته است و پرتو آثار وجودش، افق‏های جدیدی از دورترین نقاط این عالم را در نوردیده است. این حوزه باشکوه، گذشته از این که بزرگ‏ترین دانشگاه علوم اسلامی است، در رشته‏های فقه، اصول، حقوق، عرفان، فلسفه، اقتصاد، تفسیر، کلام و... پاسخگوی نیازهای اجتماعی، فرهنگی و فکری جامعه نیز بوده و هست. حوزه علمیه قم در طول عمر با برکت خود، صدها عالم، فقیه، مفسّر، اصولی و محقق و مؤلف را در خود پرورش داده و همچون چشمه‏ای روحانی، تشنگان علم و حقیقت را سیراب می‏سازد.

درگذشت استاد "عبدالعظیم قریب گُرکانی" ادیب، شاعر و نویسنده برجسته معاصر(1344 ش)

استاد عبدالعظیم خان قریب گُرکانی در سال 1258 ش در روستای گرکان تفرش از توابع اراک بدنیا آمد. وی مقدمات زبان فارسی و عربی را نزد پدر فراگرفت و برای ادامه تحصیل عازم تهران گردید. استاد قریب پس از فراگیری هیئت، نجوم، اصول، منطق، حکمت و زبان فرانسه، در مدرسه علمیه که تنها آموزشگاه وقت به شیوه نوین بود، به تدریس پرداخت و شاگردان فراوانی پرورش داد. وی بعدها در دارالفنون، دانشسرای عالی و دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به تدریس همت گماشت. ایشان نزدیک به هفتاد سال به تدریس و تعلیم و خدمت به فرهنگ ایران زمین اشتغال داشت.

استاد قریب نخستین کسی بود که دستور زبانی مدوّن و ساده برای زبان فارسی تنظیم کرد و در طی نیم قرن، دانش ‏آموزان، قواعد و دستور زبان فارسی را از آن فراگرفته‏اند. وی منتخباتی نیز به عنوان فوائدالأدب گرد آورد که مدتها در دبیرستان‏ها تدریس می‏شد. استاد قریب تألیفات درسی بسیاری نیز دارد و چندین متن از متقدمان مانند کلیله و دمنه و گلستان و بوستان و غیره را تصحیح و تحشیه کرده است. این ادیب برجسته و استاد توانای ادب فارسی سرانجام در سوم فروردین 1344 ش در 86 سالگی در تهران درگذشت و به سرای جاوید شتافت.

تاج‏گذاری "آغا محمد خان قاجار" در تهران و آغاز پایتختی این شهر (1175 ش)

پس از لشکرکشی آغامحمدخان قاجار به قفقاز و تسلط بر آن نواحی، مخالفان وی همگی یا به اطاعت از خان قاجار گردن نهادند یا سرکوب شدند. در این موقع، وی زمینه را برای اعلام مقصود اصلی‏اش مناسب دید و در نوروز سال 1175 ش برابر با دوازدهم رمضان 1210 ق، در تهران، به نام پادشاه ایران و سرسلسله پادشاهی قاجار تاج‏گذاری کرد. از همان روز، شهر نوپای تهران، که در حدود 25 الی سی هزار نفر جمعیت داشت و بیش از نیمی از آنان سربازان آغامحمدخان قاجار بودند، به عنوان مرکز کشور و پایتخت رسمی دودمان قاجار اعلام شد.

آغامحمدخان، با آرزوهای دور و دراز خود و جویندگی مقام خلافت اسلامی، تهران را دارالخلافه نامید. نزدیک بودن به محل ایل قاجار در استرآباد مازندران، موقعیت جغرافیایی شهر به لحاظ قرار گرفتن در مرکز ایران و محدود شدن کوه در سه طرف، از جمله دلایل اصلی انتخاب تهران برای پایتختی قاجار بود. آغامحمدخان در طول سالیان فرمانروایی خود، قبل و بعد از تاج‏گذاری، جنایات متعددی مرتکب شد و انسان‏های بی‏شماری را به کام مرگ فرستاد. تا این که دو سال بعد در یکی از لشکرکشی‏هایش به گرجستان توسط دو تن از خدمتکارانش کشته شد.

درگذشت دکتر "احمد ناظرزاده کرمانی" نویسنده، ادیب و استاد دانشگاه(1355ش)

دکتر احمد ناظرزاده کرمانی در سال 1292 ش در کرمان به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات ابتدایی، دروس متوسطه را در دارالفنون و تحت نظر استادانی همچون احمد بهمنیار کرمانی، بدیع‏الزمان فروزانفر و جلال الدین همایی به پایان بُرد. وی به موازات اخذ لیسانس علوم سیاسی و نیز علوم تربیتی، فقه و عربی و فلسفه را آموخت و در سال 1331، دکترای زبان و ادبیات فارسی را از دانشگاه تهران گرفت. سپس از طرف دانشگاه تهران راهی پاریس شد و پس از اخذ دکترای جامعه‏شناسی ادیان از دانشگاه سوربُن فرانسه، از سال 1335، به تدریس در دانشگاه تهران پرداخت. دکتر ناظرزاده علاوه بر آن به کارهای سیاسی و اداری همانند شهردار تهران، بازرسی استانداری کرمان، کفیل استانداری تهران، نمایندگی دوره‏های 15 و 16 مجلس شورای ملی از سیرجان و شهردار کرمان بود که پس از کودتای 28 مرداد 32 از وکالت عزل و تبعید گردید.

وی همچنین مقالات سیاسی متعددی را تألیف کرد و در کنار آن سلسله مقالاتی در ادبیات، عرفان و مسائل تحقیقی - تاریخی نگاشت. سبک و انشاء روان و ذوق ادبی و تاریخی به نوشته‏های او شیرینی خاصی می‏داد. همچنین گاهی آثار او با طنز و مطایبه نیز همراه بود. ناظرزاده کرمانی که کتبی همچون آوازهای جوانی، اختر، آفات قرن و دیوان اشعار مذهبی از خود به یادگار گذاشته است در اواخر عمر نابینا شد و سرانجام در سوم فروردین 1355 ش در 62 سالگی در تهران درگذشت و در مقبره ابن‏بابویه در شهر ری به خاک سپرده شد.

توافق دو ابرقدرت برای جلوگیری از شکست عراق در جنگ تحمیلی (1364 ش)

تلاش عراق به منظور گسترش درگیری و جنگ در خلیج فارس و مقابله به مثل ایران، موجبات افزایش نگرانی کشورهای منطقه و قدرت‏های بزرگ را فراهم ساخت. پیدایش موقعیت جدید سبب گردید تشدید فشار به ایران و تلاش برای ممانعت از پیروزی ایران بر عراق، با افزایش حمایت‏های سیاسی، اقتصادی و نظامی از عراق، به عنوان منطق حاکم بر رفتار و عملکرد کشورهای منطقه و قدرت‏های بزرگ، بیش از گذشته خودنمایی کند، به طوری که هر دو ابرقدرت، در برابر خطر بزرگی قرار گرفتند. در این حال، موضع مشترک آمریکا و شوروی در حمایت از عراق و تأکید بر پایان بخشیدن به جنگ سبب گردید دو ابرقدرت برای نخستین بار، احتمال دستیابی به تفاهم را مورد تأکید قرار دهند. به دنبال همین وضعیت، آمریکائیان یک هیئت بلندپایه را برای ارائه پیشنهاد به مسکو فرستادند و مذاکراتی صورت گرفت. بنابر گزارش‏های منتشره، روس‏ها ضمن موافقت با متوقف شدن جنگ و تعیین مجازات برای طرف مخالف اجرای آتش بس، اِعمال تحریم را در گرو حصول توافق بین تمامی اعضای شورای امنیت سازمان ملل دانستند.

فتح شهر بغداد توسط معزالدوله آل بویه(334 ق)

در زمان آل بویه، بغداد، در دست غلامان ترک بود و آشفتگی اوضاع آن شهر به آل بویه فرصت داد که به بغداد حمله کند. بنابراین معزالدوله در سال 334 ق بغداد را محاصره کرد و به زودی بر آن شهر دست یافت و المستکفی باللَّه خلیفه‏ی عباسی را بر کنار کرد و پس از کور کردن وی، المطیع للَّه را به خلافت نشاند. از این پس احمد معزالدوله از طرف خلیفه به لقب امیرالامراء ملقب گردید.

درگذشت "علی بن عیسی رُمانی" از علمای معتزله(382 ق)

ابوالحسن علی‏بن عیسی‏بن علی رمانی، فقیه، ادیب، نحوی، معتزلی، در اصل از سامراء و متولد بغداد، نزد ابن اخشید، زجاج، ابوبکربن درید و ابوبکر بن سراج تلمّذ نمود. ابوالقاسم تنوخی و ابومحمد جوهری از شاگردان وی به حساب می‏آیند. حدود صد تألیف برای او شمرده‏اند. می‏توان وی را در ردیف ابوسعید سیرافی و ابوعلی فارسی دانست. از آثار اوست: اکوان المعلوم و المجهول، شرح سیبویه، الاشتقاق الصغیر.

شکل‏‌گیری نهضت فاشیسم در ایتالیا به رهبری "بنیتو موسولینی" (1919م)

بنیتو موسولینی در آغاز قرن بیستم تفکراتی سوسیالیستی داشت که بر تقدم جامعه بر فرد و مالکیت عمومی مبتنی بود. اما در اواخر جنگ جهانی اول با یک چرخش یک‏صد و هشتاد درجه‏ای در عقاید سابق خود، به تبلیغ افکار تند ناسیونالیستی، نژادپرستی و ملی‏گرایی پرداخت. وی در راستای اهداف قدرت‏طلبانه خود، در 23 مارس 1919م حزب فاشیست ایتالیا را تأسیس کرد. اعضای این حزب به تجدید قدرت امپراتوری روم قدیم معتقد بودند و چون لباس‏های سیاه برتن می‏کردند به پیراهن سیاهان، معروف شدند. تفکر فاشیستی بر استقرار یک رژیم دیکتاتوری غیرپارلمانی و دشمنی با هر نوع آزادی استوار بود و در سیاست خارجی نیز مشیِ تجاوزکارانه را تبلیغ می‏کرد. فاشیسم، بیش از آن که یک فلسفه یا ایده‏ئولوژی سیاسی باشد، یک روش حکومت است که بر سه اصل حکومت فردی، قدرت و حاکمیت دولت و ناسیونالیسم افراطی بنا شده است. در حکومت فاشیستی، فردی که در رأس حکومت قرار می‏گیرد مافوق قانون و واجب‏الاطاعه است.

در این حکومت‏ها سازمان دولت با تکیه بر قدرت نظامی و گروه‏های فشار سیاسی و وسایل تبلیغاتی که در اختیار دولت است آزادی‏های فردی را محدود می‏سازد و هرگونه حرکت مخالفی را سرکوب می‏کند. هم‏چنین فاشیسم به طور عام به رژیم‏های استبدادی متمرکزی اطلاق می‏شود که با ایدئولوژی تبعیض نژادی و ناسیونالیسم افراطی حکومت می‏کنند و با سرکوب مخالفین، ایجاد اختناق و سانسور عقاید و افکار مردم، حکومت خود را تداوم می‏بخشند. موسولینی به کمک اعضای این حزب در اکتبر 1922م، با شعار قدرت، اطاعت و عدالت، شهر رُم، پایتخت ایتالیا را تسخیر کرد و به مقام نخست‏وزیری رسید. موسولینی به همراه هیتلر رهبر فاشیست آلمان، جنگ جهانی دوم را آغاز کرد اما سرانجام در اواخر جنگ، توسط میهن‏پرستان ایتالیایی دستگیر و در بیست و هشت آوریل 1945م تیرباران شد.

تولد عالم شهیر و دانشمند بزرگ ایرانی خواجه نصیرالدین طوسی(597 ق)

محمد ابوجعفر مشهور به خواجه نصیرالدین طوسی معروف به محقق طوسی و استاد البشر در طوس زاده شد. پس از آن که عطش علمی وی در زادگاهش برطرف نگردید راهی نیشابور گردید و از اساتید آن سامان بهره گرفت. بعدها به ری، اصفهان و قم و سرانجام به عراق عزیمت نمود و خوشه چین معارف آنان گردید. محقق طوسی پس از حمله‏ی وحشیانه‏ی مغول به ایران، به دعوت یکی از حکام فرقه‏ی اسماعیلیه راهی قُهِستان شد و در مدت 26 سالی که در این قلعه‏ها به سر برد، کتاب‏های متعددی را به رشته‏ی تحریر درآورد. پس از حمله‏ی مغول، هلاکوخان وی را در شمار بزرگان خود قرار داد و خواجه با استفاده از این موقعیت از قتل عام مردم، علما و نیز ویران ساختن اماکن علمی و فرهنگی جلوگیری می‏نمود. خدمات گسترده‏ی خواجه بسیار وسیع و در سطوح مختلف انجام گرفته است. سرانجام این عالم نستوه در 18 ذی قعده 673 ق در بغداد وفات یافت و در جوار مرقد مطهر حضرت امام موسی کاظم(ع) در خاک آرمید.

شهادت فقیه شیعه "حسن بن محمد سکاکینی" به جرم شیعه بودن(744 ق)

حسن بن محمد بن ابوبکر بن ابوالقاسم دمشقی همدانی معروف به سکاکینی، از اکابر علمای امامیه در قرن هشتم هجری می‏باشد. سکاکینی در چندین علم متبحّر و استاد بود. موافق آنچه از ریاض العلماء نقل شده است. به واسطه تهمت و مفتریات مشهودی که به وی نسبت دادند، قاضی شرف‏الدین مالکی، به واجب القتل بودن او حکم داد. سرانجام وی را در سوق الخیل دمشق به شهادت رساندند.

اعلام جمهوری در پاکستان (1956م)

پاکستان در جنوب آسیا ودر جنوب شرقی ایران و شمال غربی هند واقع گردیده است. این کشور دارای 796/095 کیلومتر مربع مساحت است و حکومت آن، جمهوری اسلامی می‏باشد. پایتخت کشور پاکستان شهر اسلام‏آباد و بزرگ‏ترین شهر آن کراچی و از دیگر شهرهای مهم آن لاهور و راولپندی است. واحد پول این کشور مسلمان نشین روپیه پاکستان و زبان رسمی آن‏ها اردو می‏باشد. 95% مردم پاکستان مسلمان و بقیه هندو، بودایی و مسیحی هستند. ایجاد پاکستان به عنوان کشوری که بر اساس اسلامْ موجودیت و هویت مستقل یافته، بر پایه نظریه "دو ملت" صورت پذیرفت. آرمان وطن اسلامی در منطقه هندوستان از دیرباز در نظر اندیشمندان و مصلحان اسلامی بود و برترین اندیشمند این منطقه که در این موضوع صحبت کرده علامه اقبال لاهوری است. پس از آن محمدعلی جناح که در راه استقلال هندوستان به همراه مهاتما گاندی زحمات فراوانی متقبل گردید در سال 1938م تقاضای رسمی برای ایجاد وطن مستقل اسلامی را مطرح نمود و کمتر از ده سال بعد در 14 اوت 1947م این درخواست عملی گردید. در 23 مارس 1956، قانون اساسی جدید کشور پاکستان وضع شد و به موجب آن، حکومت این کشور از فرمانداری کل به جمهوری اسلامی با دو مجلس قانون‏گزاری تغییر یافت. پاکستان دارای دو روز ملی است: یکی 23 مارس که قانون اساسی جدید کشور وضع گشت و دیگری 14 اوت که دولت جدید پاکستان تأسیس شد.

روز جهانی هواشناسی

سازمان جهانی هواشناسی، همه ساله 23 مارس مصادف با سوم فروردین را بعنوان روز جهانی هواشناسی تعیین کرده است.

برخی از رخدادهای امروز

1169: «شیر کوه» ژنرال و وزیر «کرد» دولت مصر و عموی صلاح الدین ایوبی درگذشت که بعدا صلاح الدین جای اورا گرفت و با صلیبیون وارد جنگ شد.

1868: دانشگاه کالیفرنیا در «برکلی در آن زمان شهر اوکلند» آغاز بکار کرد که اینک دارای شعب متعدد است. برکلی، شهر روشنفکری آمریکا دیوار به دیوار شهر اوکلند است.

1919: حزب کمونیست Perserikatan هند (PKI) تاسیس شد.

1934: کنگره آمریکا پذیرفت که از سال 1945 (11 سال بعد) به فیلیپین استقلال داده شود. آمریکا در آستانه قرن 20، و در جریان جنگ با اسپانیا و پیروزی در این جنگ، فیلیپین را تصرف کرده بود و اداره می کرد.

1940: جنبش مسلمانان همه هند خواهان ایجاد یک کشور مستقل برای مسلمانان این شبه قاره شد. این کشور هفت سال بعد، و تنها بر پایه تفاوت دین به نام پاکستان و در دو طرف هند به وجود آمد که در سال 1971، قسمت شرقی درپی یک جنگ خونین و با کمک دولت هند به نام بنگلادش استقلال یافت و جمهوری پاکستان منحصر به بخش غربی آن شد.

1945: جزیره اوکیناوای ژاپن زیر آتش 1500 ناو آمریکایی قرار گرفت که چنین آتشی در طول جنگ جهانی دوم بیسابقه بود.

1956: سودان که مستعمره انگلستان بود از این روز استقلال یافت.