اقدامات بنیاد مسکن در مناطق زلزله زده آذربایجان شرقی تشریح شد؛
کمک بلاعوض به واحدهای خسارت دیده شهری مناطق زلزله زده آذربایجان شرقی
با توجه به اقدامات انجام یافته خانوارهایی که خانههایشان در اثر زلزله به طور کامل تخریب شده یا دچار آسیبهای جدی سازهای شده بودند، در حال حاضر دارای واحد مسکونی جدید قابل سکونت یا واحد چند منظوره و یا هر دو مورد هستند. بنابراین در حال حاضر در مناطق تحت تاثیر زلزله خانواری که سرپناه ایمن نداشته باشد، وجود ندارد.
ایلنا: در تاریخ ۲۱/۵/۱۳۹۱ دو زمین لرزه نسبتا شدید پی در پی با بزرگای گشتاوری ۴/۶ و ۳/۶ در منطقه ارسباران آذربایجان شرقی به وقوع پیوست. با توجه به حداکثر شتابهای سطحی ثبت شده، زلزلههای مذکور طبق استاندارد ۲۸۰۰ از زلزلههای شدید محسوب شده و پی در پی بودن وقوع آنها، اثرات تخریبی را تشدید کرده است.
به گزارش ایلنا، پس از سفر رئیس جمهور و هیئت وزیران به منطقه، ماموریت بازسازی مناطق آسیب دیده از زلزله به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی محول شد و این بنیاد با برنامه ریزی بسیار گسترده، فعالیت خود را در خصوص بازسازی آغاز کرد. وزارتخانههای راه وشهر سازی، کشور، صنعت، معدن و تجارت، نیرو، جهاد کشاورزی، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، امور اقتصادی و دارایی و بانک مسکن، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور، هلال احمر و مسئولان و دستگاههای استانی نیز با بنیاد مسکن در این زمینه همکاری موثری داشتند.
تهیه گزارشهای مربوط به ارزیابی خسارت
تعداد کل روستاهای آسیب دیده در حوزه منطقه زلزله زده ۳۰۶ روستا بودند. حدود ۹۵۰۰ واحد مسکونی، بالای ۶۰ درصد آسیب دیده بودند که به دلیل تخریب کامل یا وارد شدن خسارات عمده سازهای، اولویت اول بازسازی را به خود اختصاص دادند. علاوه بر این حدود ۹۰۰۰ واحد مسکونی روستایی آسیب دیده زیر ۶۰ درصد بودند که به دلیل پابرجا و قابل استفاده بودن، در اولویت بعدی بازسازی قرار گرفتهاند.
بخشی از واحدهای مسکونی روستایی دارای ساکنین فصلی هستند که طبق روال سالهای گذشته در فصل سرما در مناطق شهری ساکن میشوند. ولی با این حال برای تسریع در روند بازسازی و شکل گیری روستاها و نیز جلوگیری از بروز مشکلات اجتماعی، معیار تعیین اولویت بازسازی فصلی یا دائمی بودن خانوارها نبوده بلکه میزان آسیب وارده به واحدهای مسکونی بوده است.
در خصوص مناطق شهری آسیب دیده از زلزله، (طبق ارزیابی سازمان نظام مهندسی استان) در حدود ۲۰۰۰۰ واحد شهری آسیب دیده در شهرهای اهر، ورزقان و هریس کارشناسی شدهاند. بیش از ۸۰ درصد واحدهای آسیب دیده با خسارت جزئی بوده و قابل تعمیر هستند.
استقرار ستادها در مناطق روستایی
بنیاد مسکن ۱۲ استان کشور متولی بازسازی روستاهای زلزله زده هستند که عبارتند از: بنیاد مسکن استانهای آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان، همدان، قزوین، گلستان، اصفهان، آذربایجان غربی، مازندران، کردستان، خراسان شمالی و قم و بنیاد مسکن در بازسازی مناطق روستایی، وظیفه تامین مصالح و ساخت و اجرای واحدهای مسکونی، واحدهای چند منظوره و فضاهای دامی بر عهده گرفت.
آمار عملکرد بازسازی روستایی
تا شروع فصل زمستان، مراحل ساخت واحدهای مسکونی اولویت اول بازسازی پایان یافته و در حال حاضر تعداد واحدهای مسکونی احداثی قابل سکونت در روستاها به ۱۰۰۰۰ واحد رسیده است.
علاوه بر این عملیات ساخت و مراحل اجرایی بخش عمدهای از واحدهای آسیب دیده زیر ۶۰ درصد که در اولویت بعدی بازسازی قرار داشتند، در محل واحد قبلی یا در کنار آن انجام شده یا در دست انجام است.
سیستم سازهای در نظر گرفته شده برای احداث واحدهای مسکونی روستایی عمدتاً شامل اسکلت فولادی مهارندی شده پیش ساخته با اتصالات پیچ و مهرهای در متراژ ۶۰ متر مربع و با قابلیت توسعه است. همچنین برخی از واحدهای احداثی دارای سیستم سازهای دیوار باربر با کلافهای افقی و قائم بتن مسلح با متراژ در حدود ۶۰ متر مربع هستند.
علاوه بر تمهیدات لازم برای ساخت واحدهای مسکونی، پیش بینی شد تا در محل سکونت دائمی روستایی و در کنار واحد مسکونی در حال اجرا، یک واحد کانکس با کاربری چند منظوره (شامل اسکان موقت، انباری و...) با مساحت ۱۲ متر مربع ساخته میشود. تاکنون بیش از ۱۰ هزار واحد از این کانکسها به طور کامل (با در و پنجره) نصب شده است.
با توجه به اقدامات انجام یافته خانوارهایی که خانههایشان در اثر زلزله به طور کامل تخریب شده یا دچار آسیبهای جدی سازهای شده بودند، در حال حاضر دارای واحد مسکونی جدید قابل سکونت یا واحد چند منظوره و یا هر دو مورد هستند. بنابراین در حال حاضر در مناطق تحت تاثیر زلزله خانواری که سرپناه ایمن نداشته باشد، وجود ندارد.
همچنین علاوه بر این جهت تامین سرپناه مناسب برای دام روستائیان با توجه به نیاز منطقه (طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی)، احداث کامل بالغ بر ۱۰۵۰۰ واحد دامی به پایان رسیده است.
عقد قرارداد و ارائه تسهیلات بانکی
در خصوص واحدهای احداثی روستایی، تعداد ۲۰۷۶۳ واحد تشکیل پرونده، ۱۸۲۰۹ واحد معرفی به بانک و ۱۷۶۶۱ واحد انعقاد قرارداد صورت گرفته است. علاوه بر واحدهای آسیب دیده در روستاهای منطقه زلزله زده، تعدادی از واحدهای مسکونی فرسوده روستاهای مذکور که در زلزله آسیب ندیدهاند و نیز برخی از خانوارهای فرعی، در برنامه بازسازی قرار گرفتهاند.
استقرار ستادها در مناطق آسیب دیده شهری
مناطق آسیب دیده شهری، اهر، هریس و ورزقان به ترتیب بین ۳ ستاد معین از بنیاد مسکن استانهای تهران، سمنان و اصفهان تقسیم و ستادها برای ارائه خدمات مختلف سریعا در منطقه مستقر شده و در حال انجام فعالیت هستند.
بنیاد مسکن در خصوص بازسازی شهرها عمدتا نقش هدایت، پشتیبانی، ارائه خدمات مهندسی، تهیه نقشه، راهبری در خصوص دریافت اعتبارات بانکی برای احد اث یا تعمیر و نظارت فنی بر حسن اجرای کار را بر عهده دارد.
آمار عملکرد بازسازی شهری
واحدهای مسکونی شهری آسیب دیده در سه شهر اهر، ورزقان و هریس تعداد ۲۱۳۸۷ واحد هستند که اکثرا با خسارت جزئی بوده و قابل تعمیر هستند. برای تمام این واحدها تشکیل پرونده انجام شده که از این تعداد، ۱۷۱۳۶ واحد تعمیری و ۴۲۵۱ واحد احداثی هستند.
واحدهای تعمیری
در خصوص ۱۷۱۳۶ واحد تعمیری، تاکنون به منظور ارائه تسهیلات بانکی تعداد ۱۶۹۷۲ واحد معرفی به بانک و ۱۵۸۷۶ واحد انعقاد قرار داده شده است. وام ۱۵۸۷۶ واحد و کمک بلاعوض ۱۵۸۸۵ واحد پرداخت شده و تعمیر ۱۵۵۳۱ واحد اتمام یافته است.
واحدهای احداثی
در خصوص ۴۲۵۱ واحد احداثی، تاکنون ۴۲۵۱ واحد برای صدور نقشه به شهرداریها معرفی شده و پروانه ساختمانی ۳۶۵۳ واحد صادر شده است. برای ارائه تسهیلات بانکی تعداد ۳۳۷۹ واحد معرفی به بانک و ۲۷۹۱ واحد انعقاد قرار داده شده است.
سرعت بالای بازسازی
سرعت موجود در بازسازی و وصل رایگان اسکان اضطراری به اسکان دائمی تصمیم گیری سریع مسئولان کشور، تعیین سریع متولی بازسازی و سرعت در ارائه مصوبات، تأمین اعتبارات لازم، دستور تأمین مصالح مورد نیاز و سرعت در اخذ مجوزهای لازم، سرعت در استقرار و شروع به کار ستادهای معین بازسازی از بنیاد مسکن استانهای مختلف، سرعت در تأمین مصالح و انتقال به منطقه و سرعت در عملیات اجرایی از ویژگیهای این بازسازی است.
مقایسه این امر با تجربه بازسازی سایر کشورهای پیشرفته (مانند زلزله گجرات هند ۲۰۰۱، زلزله و سونامی سریلانکا و اندونزی ۲۰۰۴، طوفان کاترینای امریکا ۲۰۰۵، زلزله پاکستان ۲۰۰۵ و...) مؤید عملکرد بسیار مطلوب و سرعت بالای بازسازی در کشور ما است.