پیشنهاد داریوش مودبیان به بهانه درگذشت اسلاومیر مروژک؛
جلسه نمایش‌نامه خوانی آثار مروژک را برگزار کنیم
از اینکه به دلیل مشکلات به موجود آمده در وزارت ارشاد امکان انتشار بعضی آثار ترجمه شده او را در زمان حیاتش پیدا نکردم بسیار متاسف شدم.
ایلنا: داریوش مودبیان نویسنده، کارگردان و مترجم ضمن ابراز تاسف از درگذشت اسلاومیر مروژک نمایش‌نامه نویس مشهور لهستانی، از مشکلات پیش آمده برای انتشار آثار دیگر ترجمه شده این نویسنده در وزارت ارشاد خبر داد و عنوان کرد در صورت وجود عظمی از سوی مسئولان انجمن دوستی ایران و لهستان و یا هر نهاد دیگری آمادگی دارد برای بزرگداشت یاد این نویسنده جلسه خوانش نمایش‌نامه‌ای از مروژک را با همراهی هنرمندان شناخته شده تئاتر ایران برگزار کند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مودبیان که نمایش‌های زیادی از اسلاومیر مروژک، درام نویس لهستانی را به فارسی ترجمه کرده است با تاکید بر اهمیت ادامه این روند از سوی مترجمان برای آشنایی هرچه بیشتر نویسندگان ایرانی با قلم درام‌نویسان جهان، گفت: متاسفانه تئاتر ما بیش از هرچیز درگیر امواج و هیجانی است که برای تماشاگر به وجود می‌آید، همین عامل پی‌گیری یک جریان می‌شود و متاسفانه برنامه‌ریزی درستی وجود ندارد و سال‌های سال است شکل‌گیری جریان را شاهد نیستیم.
وی با تاکید بر اینکه جریان ترجمه به درام نویسی ما کمک می‌کند ادامه داد: با توجه به شیوه‌های نویسندگی بزرگان جهان و جریان سازی در ترجمه آثار بسیار موافق هستم. در گذشته شاهد برگزاری جلسه‌هایی مانند برگزاری صدمین سالگرد درگذشت آنتوان چخوف بودیم که برنامه متناسبی شکل گرفت، چندی قبل هم هشتادمین سال تولد یرژی گروتوفسکی برگزار شد و جا دارد برای نویسنده با استعداد و توانایی مروژک نیز برنامه‌ای ترتیب داده شود تا علاقه‌مندان به هنر با توانایی‌های او بیشتر آشنا شوند.
این هنرمند ضمن ابراز تاسف از درگذشت اسلاومیر مروژک اظهار کرد: از اینکه به دلیل مشکلات به موجود آمده در وزارت ارشاد همچنان امکان انتشار بعضی آثار ترجمه شده او را در زمان حیاتش پیدا نکردم بسیار متاسف شدم. این نویسنده توانایی‌های زیادی داشت که بخشی از آن‌ها در همین متون ترجمه شده که امکان چاپ نیافته است وجود دارد و به عنوان نمونه می‌توانم از پیش‌رو بودن او در می‌نیمال کردن داستان اشاره کنم که در مجموعه داستان او به چشم می‌خورد.
وی افزود: مروژک در شیوه نگارش صاحب سبک است و مارتین اسلین او را جزو نویسندگان تئاتر ابزورد (پوچی) قرار داد که البته این نظر از سوی عده‌ای با مخالفت مواجه شد، چون این گروه اعتقاد داشتند مروژک در آثار خود مسائل حاد جهان امروز را زیر نظر می‌گیرد و انسان را به طور خاص بررسی نمی‌کند. البته یکی از نکات جالب هم این هوشمندی مروژک در فهم مسائل جهان پیرامون خود بود به گونه‌ای که می‌توانم عنوان کنم او سال‌ها قبل در آثار خود فروپاشی اقتصاد اروپا و آمریکا را پیش‌بینی کرد و ما امروز شاهد چنین اتفاقی هستیم.
کارگردان نمایش «قرارداد با مرگ» با ابراز تاسف از اینکه برنامه‌ریزی منسجمی برای ترجمه نمایش‌نامه‌های بزرگان جهان در ایران وجود ندارد بیان کرد: متاسفانه هر اتفاقی در این حوزه به صورت فردی می‌افتد و من هم بنا به علاقه شخصی ترجمه نمایش‌نامه‌های مروژک را آغاز کردم. البته در گذشته دو اثر توسط ایرج زهری از زبان آلمان به فارسی ترجمه شده بود اما به نظر من زبان مردم لهستان به فرانسه نزدیک‌تر از آلمانی است. حتی در دوره‌ای روشنفکران و هنرمندان زیادی از لهستان به فرانسه کوچ کردند و برای خود در آن کشور انجمن و انتشارات هم تاسیس کردند، حتی یکی از قدیمی‌ترین کتابفروشی‌های پاریس هم لهستانی است. به نوعی می‌توان گفت فرانسه بهترین مامن دگراندیشان لهستان محسوب می‌شود.
او ادامه داد: از سوی دیگر بخشی از سینمای لهستان که بسیار ریشه‌دار و در جهان شناخته شده محسوب می‌شود مدیون ارتباط تنگاتنگ با فرانسه و با سرمایه‌گذاری و امکانات آن‌ها خلق شد. ما فیلم‌هایی مانند جن زدگان، کاتین و دانتن از آندره وایدا را به خاطر داریم یا بسیاری از آثار سینمایی ماندگاری همچون عشق آلمانی که برای سینمای جهان به یادگار مانده است.
مودبیان به نمایش‌نامه‌هایی مثل «مهاجران» و «سفارتخانه» اثر مروژک که در گذشته توسط ایرج راد و فردوس کاویانی در ایران روی صحنه رفته است اشاره کرد و ادامه داد: ما «برپهنه دریا» را برای تلویزیون ساختم و اجرا شد که می‌توانیم به بهانه درگذشت مروژک درخواست پخش مجدد آن را از صدا و سیما داشته باشیم. حتی می‌توانیم برنامه روخوانی یکی از نمایش‌نامه‌های او را با حضور هنرمندان برگزار کنیم که من اطمینان می‌دهم هر نهادی از جمله انجمن دوستی ایران و لهستان اقدام به چنین کاری کند و از من هم برای همکاری درخواست شود، هنرمندان صاحب نام تئاتر را برای این جلسه دعوت می‌کنم.
مروژک که با انتشار مجموعه داستان «فیل» به ترجمه فخری گلستان ۱۳۴۶ به هنر دوستان ایرانی معرفی شد، یکی از نامداران «گروتسک سیاسی» در تئاتر مدرن قرن بیستم به شمار می‌رود و آثار او همواره با نمایش موقعیت‌هایی روشن و ساده، هم سازوکار مخوف و خطرناک نظام تمامت‌خواه (سیستم توتالیتر) را نشان می‌دهد و هم سرشت نامعقول و مسخره آن را به نمایش می‌گذارد.
داریوش مودبیان از جمله هنرمندان و مترجمانی است که تعدادی از نمایش‌نامه‌های مروژک همچون (بر پهنهٔ دریا ۱۳۶۲)، (سفارتخانه ۱۳۶۵)، (قرارداد ۱۳۷۸)، (جشن ۱۳۷۹)، (مهاجران ۱۳۷۰) و (قرارداد با مرگ) را به زبان فارسی ترجمه کرده و کار ترجمه آثار دیگری از این نویسنده را به پایان رسانده که امکان انتشار آْن‌ها فراهم نشده است.
این نویسنده نامدار لهستان شهریورماه ۱۳۵۳ به دعوت «بنیاد جشن هنر» به ایران سفر کرد و با اینکه قرار بود تنها یک هفته اقامت کند، به میل خود سه هفته در ایران ماند.
مروژک بامداد پنجشنبه، ۱۵ اوت در شهر نیس، جنوب فرانسه، درگذشت.
