در جلسه خوانش و نقد و بررسی نمایشنامه «روی زمین» مطرح شد؛
افروز فروزند: انسان‌ها از یکدیگر جدا نیستند
برگزاری این برنامه در دیگر نقاط جهان محلی برای کسب درآمد و یافتن تهیه کننده برای اجرای صحنه‌ای اثر محسوب می‌شود که اساسا در کشور ما مغفول مانده است.
ایلنا: هجدهمین نشست صحنه کاغذی با معرفی، نقد و بررسی نمایشنامه «روی زمین» نوشته افروز فروزند و همچنین با حضور فرشته حبیبی (منتقد)، بهزاد صدیقی (نمایشنامه نویس و پژوهشگر تئاتر) و مهبود مهرنوش (کارگردان) در فرهنگسرای فردوس برگزار شد.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی خانه تئاتر فردوس، بهزاد صدیقی (نمایشنامه نویس، پژوهشگر و منتقد تئاتر) در ابتدای جلسه نقد و بررسی ضمن اشاره به جریان پرورش و معرفی نمایشنامه نویسان پس از انقلاب، گفت: نیمه دوم دهه 70 عده‌ای از نویسندگان نسل جدید ایران مانند حمید امجد، محمد رحمانیان، محمد یعقوبی، محمد امیر یاراحمدی، نغمه ثمینی و دیگران بعد از دوره گذار دهه 60 گام در عرصه نمایشنامه نویسی کشور گذاشتند که حاصل تلاش آن‌ها بسیار قابل توجه بود و منتقدان و مردم واکنش‌های مثبتی به آثار این گروه نشان دادند.
وی در پایان این بخش از صحبت‌های خود عنوان کرد: ما اعتقاد داریم یکی از تاثیرات برگزاری جلسه‌های نمایشنامه خوانی می‌تواند آشنا کردن هرچه بیشتر مردم و علاقه‌مندان با آثار ادبیات نمایشی ایران باشد و هر گامی هرچند کوچک در آینده نه چندان دور تاثیر خود را خواهد گذاشت.
سپس فرشته حبیبی عضو کانون ملی منتقدان تئاتر ضمن اشاره به جنبه‌های مثبت موجود در نمایشنامه «روی زمین» اظهار کرد: این اثر از سه اپیزود تشکیل شده که هر یک به صورت جداگانه می‌توانند به صورت اثری نمایشی روی صحنه اجرا شوند اما همه اپیزودها به یکدیگر مرتبط هستند. اما جالب است که در هر اپیزود با مردگانی مواجه هستیم که در بخش نخست تاثیری بر زندگی روزمره شخصیت‌های زنده و جهان پیرامون خود ندارد. در داستان دوم با دو مرده مواجه می‌شویم که قدرت بیشتری برای تاثیرگذاری در دنیای زندگان دارند و در اپیزود سوم با سه مرده روبرو می‌شویم که حضوری مانند زندگان دارند.
وی همچنین به جزئیات موجود اشاره کرد و ادامه داد: تاکید نویسنده به مسئله ارتباط و جایگزینی روابط میان جهان زندگان و مردگان فیلم سینمایی «نوبت عاشقی» را به یاد می‌آورد روایت کننده زندگی افرادی است که هیچ‌یک از موقعیت و زندگی خود راضی نیستند. از سویی دیگر فانتزی موجود در کار از نوع جالبی است و نویسنده به دنیای مردگان چنان جدی نگاه می‌کند که امکان حضور تاثیرگذاری در جهان زندگان دارند. از سویی دیگر نقش تلفن در کار بسیار اهمیت دارد و به نوعی می‌توان گفت این ابزار در نمایشنامه خود به شخصیت تبدیل شده است.
این منتقد در ادامه به نکته‌ای که موجب آزار او شد اشاره کرد و گفت: آنچه در این ارتباط اساسا نظر من را به خو جلب کرد این بود که ما اساسا با جمع دوستانی مواجه هستیم که 5 نفر از آن‌ها زنده نیستند و همین نکته کمی با فضای رئال حاکم بر اثر تضاد دارد. شاید مخاطب به دنبال دلیل این اتفاق و رخدادی باشد که موجب درگذشت این عده شده است که جوابی به آن داده نمی‌شود، همچنین موجب می‌شود این بخش‌ها چیده شده به نظر برسند.
افروز فروزند نویسنده نمایشنامه «روی زمین» در این ارتباط بیان کرد: این 9 نفر با یکدیگر دوست نیستند تنها به واسطه‌ای با یکدیگر مرتبط می‌شود. هنگام نگارش متن به این تئوری فکر می‌کردم که معتقد است هر انسانی به واسطه شش نفر می‌تواند با فردی در کشوری دیگر ارتباط خونی داشته باشد و انسان‌ها به یکدیگر متصل هستند.
مهبود مهرنوش کارگردان جلسه نمایشنامه خوانی نیز به رابطه‌های موجود در کار اشاره کرد و اظهار داشت: فانتزی سه اپیزود زیاد است و گاهی از قالب واقعیت خارج می‌شویم که بهترین دلیل برای برقراری ارتباط میان جهان مردگان و زندگان محسوب می‌شود. همین عامل موجب شد با ارتباط‌های موجود مشکل نداشته باشیم اما به دلیل اینکه تعداد شخصیت و دیالوگ‌های کار زیاد است هنگام تمرین برای اجرا دچار مشکل شدیم اما اعتقاد دارم اجرای آن روی صحنه بسیار جذاب از آب در خواهد آمد.
بهزاد صدیقی در ادامه این نشست با بیان اینکه نمایشنامه «روی زمین» از جمله نخستین آثاری محسوب می‌شود که در دوره خود موضوع ارتباط جهان زندگان و مردگان را و پیوند آن‌ها با یکدیگر را موضوع قرار داد تصریح کرد: در گشته سیامک احصایی نمایش‌نامه‌ای با عنوان «زمزمه مردگان» را نوشته بود که البته با این اثر فاصله دارد و به این صورت مشخص به جریان اشاره ندارد. همچنین از جمله معدود آثاری محسوب می‌شود که آن دوران در قالب اپیزودیک نوشته شده قواعد را به درستی رعایت کرده است.
این منتقد حضور مردگان و زندگان در کنار یکدیگر را ویژگی اصلی نمایشنامه «روی زمین» دانست و بیان کرد: فضاسازی و موقعیت‌هایی که نویسنده در اثر به وجود آورده موجب می‌شود با موقعیت‌هایی روبرو شویم که مخاطب به خوبی با آن رابطه برقرار می‌کند.
فروزند در ادامه به برگزاری برنامه‌های نمایشنامه خوانی در دیگر کشورها و تفاوت آن با ایران اشاره کرد و گفت: برگزاری این برنامه در دیگر نقاط جهان محلی برای کسب درآمد و یافتن تهیه کننده برای اجرای صحنه‌ای اثر محسوب می‌شود که اساسا در کشور ما مغفول مانده است. آنچه در ایران اتفاق می‌افتد به دلیل کمبود فضای اجرا و مسائل تصویب مجوز نمایشنامه است و تا به حال نشنیدم اثری خوانش شده باشد که موجب جلب نظر کارگردانی برای اجرای صحنه‌ای آن شده باشد.
بهزاد صدیقی در پایان ضمن اعلام این خبر که در صورت تامین منابع مالی خانه تئاتر برنامه‌ای در جهت آشنا کردن کارگردانان با متون به همین روش دارد اظهار کرد: برای اجرایی شدن این برنامه نیاز به تصویب بودجه‌ای است که امیدوار هستیم در دوران جدید اتفاق ییفتند تا هم زمان با خوانش آثار برای مخاطبان بتوانیم نظر سرمایه‌گذاران خصوصی را برای کمک به اجرای صحنه‌ای نمایش‌نامه‌ها جلب کنیم.
این نشست با اهدای لوح تقدیر مدیریت فرهنگی هنری منطقه 5 و فرهنگسرای فردوس به گروه نمایشنامه خوانی و میهمانان هجدهیمن جلسه صحنه کاغذی پایان یافت.
