طنین صدای مانی رهنما در فرهنگسرای اندیشه پیچید
دومین شب «فصل دلتکانی با اهالی شعر و موسیقی» با اجرای مانی رهنما خواننده صاحبنام پاپ و شعرخوانی ساعد باقری و محمد سلمانی برگزار شد.
ایلنا: در دومین شب مراسم فصل دلتكانی؛ در شامگاه سهشنبه ۱۵ اسفند، قرائت آیاتی چند از کلامالله مجید و پخش سرود جمهوری اسلامی ایران بود. پس از آن ساعد باقری شاعر پیشکسوت، ناصر فیض شاعر طنزپرداز و مدیر دفتر طنز حوزه هنری و افشین علاء غزلسرا و شاعر کودک و نوجوان، به شعرخوانی پرداختند.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، سخنرانی سیداحمد وکیلیان با موضوع «پیکهای نوروزی» بخش بعدی این آیین بود. وکیلیان اظهار داشت: بر اساس شواهد و قرائنی که از دوران هخامنشیان به جای مانده، هنگام نوروز پیکهای درباری با علم عید در کوی و برزن راه میافتادند و با نواختن ساز و خواندن ترانههایی در وصف بهار و نوروز، مردم را برای برگزاری آیینهای نوروز آگاه میکردند و آنگاه با مراسم شادمانی و نغمه خنیاگران، مراسم قربانی و شکرگزاری آغاز میشد.
وی ادامه داد: از این روی گوسانها نخستین پیکهای نوروزی بودند که تا زمانه ما با تغییرات و تحولاتی ادامه یافتند و امروز با هیئت کوسهگبینها از فراز کوهها به شهرها میآیند و نغمههای نوروزی را سر میدهند. همچنین ابوریحان بیرونی در کتابهای «التفهیم» و «آثارالباقیه» و عبدالحی گردیزی در کتاب «زینالاخبار» و مسعودی در «مروجالذهب» از گوسانها و کوسهها و کوسجها نام میبرند.
این پژوهشگر افزود: کوسهها هنوز در میان کردها و آذریها پیامآوران نوروزند. کوسهها به جوامع دامداری مربوطند و در افسانهها آمده است که حضرت موسی (ع) خود پیامآور بهار بوده و شغل چوپانی داشته است.
وکیلیان در ادامه یکی از ترانههایی را که امروزه کوسهها میخوانند، برای حاضران خواند و گفت: کوسه گبینها با خواندن این ترانهها به در خانهها میروند و مقدم نوروز را گرامی میدارند و صاحبخانهها برای سلامتی و برکت سال پیش رو، بر آنها آب میپاشند و سپس پیشکش و شیرینی بدانها میدهند.
وی همچنین گفت: یکی دیگر از پیکهای نوروزی، نوروزخوانان مازندران و دماوند هستند که با گویش محلی حمد خداوند و منقبت رسول اکرم (ص) و مدح ائمه اطهار میخوانند و سپس بهاریههایی تقدیم مردم میکنند. یکی دیگر از پیکهای نوروزی، نوروزنثارها هستند که در منطقه قزوین به پیامآوران نوروز مشهورند. نوروزنثارها در این ایام از کوهپایههای البرز سرازیر میشوند و به در خانههای مردم میروند و گلهای صحرایی را که از کوهپایهها چیدهاند بر سر و روی آنان میافشانند.
وی با اشاره به اینکه رسم نثار گل و نثار آیینهای نوروزی در زمان هخامنشیان، یکی از رسمهای بسیار قابل توجه در نوروز بوده است، ادامه داد: در گیلان و فومنات پیامآوران نوروز را نوروز نوسال میگویند و در آذربایجان، تکمچی و سایاچی، که با خواندن اشعار نوروزی ماکت بزی را که بر تختهای نصب کردهاند به رقص درمیآورند و با زبان آذری اشعاری درباره نوروز و سال نو میخوانند.
وکیلیان در ادامه تاکید کرد: نوروز بزرگترین جشن ما ایرانیان و حتی بزرگترین جشن جهانیان است. نوروز جشن آغاز آفرینش است. پنج روز پیش از نوروز به عنوان پنجه نامیده میشد و ایرانیان باستان عقیده داشتند که جهان و عالم و آدم در این پنج روز آفریده شده و در نتیجه جشن نوروز با جشن آفرینش جهان و انسان توام بوده است.
وی افزود: این مسئله را حتی در اسلام هم میبینیم. حضرت پیامبر (ص) و امام جعفر صادق (ع) در احادیثی آوردهاند که آدم در نوروز خلق شد، کشتی نوح در نوروز به گل نشست، ابراهیم خلیل در نوروز به آتش افکنده شد و آتش گلستان شد و باز در احادیث هست که حضرت علی (ع) در نوروز به جانشینی پیامبر (ص) انتخاب شد. همچنین در حدیث آمده است که پیامبر به اعراب میفرماید که نوروز روز خداست و شما این روز را ضایع کردید و برادران ایرانی ما این روز را محترم شمردند.
این پژوهشگر درباره کوچکترین پیکهای نوروزی ایران گفت: کودکان مکتبخانه از کوچکترین پیکهای نوروزی بودهاند. در آستانه نوروز ملای مکتب، لوحهایی را که با هفت رنگ تزئین میشد و شعرهایی بر آنها نوشته شده بود، به کودکان میدادند تا برای پدر و مادر و اقاربشان بخوانند و عیدی مکتبدار را از آنها بگیرند و ببرند؛ ولی متاسفانه ما امروزه چنین مسائلی را فراموش کردهایم و بخشی از فرهنگ ما بهویژه نوروز در محاق رفته است.
در ادامه این مراسم، مانی رهنما خواننده صاحبنام پاپ، قطعاتی را با تکنوازی پیانو اجرا کرد و پس از آن همایون حسینیان، حمیدرضا شکارسری، نادر ختایی، اهورا ایمان، مهدی فرجی، محمد سلمانی و امید مهدینژاد به شعرخوانی پرداختند.
اجرای قطعاتی از موسیقی سنتی با آواز بامداد فلاحتی، تارنوازی بهزاد خدارحمی، دفنوازی مهدی نظاندوست و با اشعاری از ساعد باقری، عبدالجبار کاکایی، قیصر امینپور و محمدعلی بهمنی، پایانبخش این مراسم بود.
واپسین شب ویِژهبرنامه «فصل دلتکانی با اهالی شعر و موسیقی» چهارشنبه ۱۶ اسفند ساعت ۱۹، با شعرخوانی عبدالجبار کاکایی، علیرضا قزوه، مهدی استاداحمد، مرتضی امیری اسفندقه، حمیدرضا برقعی، علیرضا راهب، محمدرضا عبدالملکیان، یوسفعلی میرشکاک، محمدعلی بهمنی و اسماعیل امینی، سخنرانی میرجلالالدین کزازی با موضوع «رازهای نوروز» و اجرای موسیقی مرتضی گودرزی، عاشیق سلجوق شهبازی و حامد زمانی با قطعاتی از موسیقی پاپ و آذری، برگزار میشود.