در برخورد با عاملان چاپ و تکثیر غیرقانونی کتاب مصمم هستیم

چاپ و تکثیر غیرقانونی کتاب ناشران مختلف به ویژه ناشران کتاب‌های دانشگاهی و پرمخاطب طی سال‌های اخیر، ناشران را با مشکلات بسیاری روبرو کرده و به تازگی نیز حالتی لجام گسیخته به خود گرفته است. اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به عنوان نهاد سندیکایی فعال در حوزه‌ی کتاب و نشر بارها از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواسته تا این موضوع را پیگیری کند. اعضای این اتحادیه و انجمن‌های فرهنگی ناشران حوزه‌های مختلف حتی پیشنهاد داده بودند کمیته‌ای با حضور نماینده‌ای از قوه قضاییه، نیروی انتظامی، تشکل‌ها و وزارت ارشاد برای پیگیری و برخورد با ‌این موضوع تشکیل شود.

به تازگی اتحادیه ناشران و کتابفروشان در ارتباط با همین موضوع بیانیه‌ای صادر و روی وبگاه آن اتحادیه منتشر کرد. این بیانیه خبر از اعلام آمادگی معاونت نظارت بر اماکن عمومی نیروی انتظامی درخصوص برخورد با عاملان تکثیر غیرمجاز کتاب‌های می‌داد.

هومان حسن‌پور(عضو هیئت مدیره‌ی اتحادیه‌ی ناشران و کتابفروشان تهران) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا؛ عزم اتحادیه را در برخورد با این آفت صنعت نشر جدی و قاطع عنوان کرد و گفت: اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به عنوان یک نهاد صنفی که باید حافظ منافع اعضا و زیرگروه‌های خود باشد؛ در برخورد با معضل چاپ و تکثیر غیرقانونی کتاب‌ ناشران کاملا جدی و مصمم است. این مشکل به‌واقع یک آفت برای کتاب و نشر کشور است که تاثیرات منفی زیادی بر این صنعت می‌گذارد.

او در ادامه افزود: باید تا بیشتر از این به ناشران که بدنه‌ی اصلی نشر کشور هستند صدمه جدی وارد نشده، جلوی این پدیده گرفته شود. فرض کنید یک ناشر ۴۰۰ عنوان کتاب طی سال مالی جاری منتشر کند، از میان این تعداد عنوان کتاب شاید تنها ۳۰تا ۴۰عنوان پرفروش می‌شوند و می‌توانند گردش مالی ناشر مذکور را بچرخانند. متاسفانه تکثیر و چاپ غیرقانونی هم عمدتا از همین کتاب‌ها صورت می‌گیرد، آن هم درمورد کتابی که ناشرش هنوز فعال است، کتاب هم مجوز رسمی دارد. همین مسئله است که بار منفی این عمل غیرقانونی را چند برابر می‌کند. این پدیده یک چرخه‌ی معیوب تولید می‌کند که در آن ناشر، مؤلف، مترجم و حتی مصرف کننده متحمل ضرر و زیان می‌شوند.

عضو هیئت مدیره‌ی اتحادیه‌ی ناشران و کتابفروشان تهران سپس به تاثیر منفی این معضل بر کیفیت کالایی که به دست مصرف کننده می‌رسد؛ اشاره کرد و گفت: از آنجایی می‌گوییم مصرف کننده و مخاطب هم متضرر می‌شود که کیفیت چاپ، صفحه‌بندی، فونت و… کتاب‌هایی که به صورت غیرقانونی کپی و تکثیر می‌شوند اصلا قابل مقایسه با کالای اورجینال و اصلی نیست. بسیاری از این افراد سودجو برای کسب درآمد بیشتر از کاغذهایی استفاده می‌کنند که کیفیت مطلوبی ندارد و یا کتاب را فونت و قلم نوشتاری به چاپ می‌رسانند که چشم را اذیت می‌کند. در ضمن برای هرچه بیشتر مقرون به صرفه بودن این تکثیر غیرمجاز حتی اندازه و سایز کتاب‌ را هم کوچک می‌کنند. البته بعضا هم کارهایی با کیفیت نسبتا مشابه ارائه می‌کنند که تعدادشان زیاد نیست. اما هرچه هست مخاطب عمدتا به دلیل ناآشنایی با اصل کتاب و… نمی‌تواند قلابی بودن آن را تشخیص دهد و یا دست‌کم ما ترجیح می‌دهیم استفاده‌‌ی مخاطبان از چنین کتاب‌هایی را براساس ناآگاهی بگذاریم و نه چیز دیگری.

حسن‌پور همچنین درباره‌ی تاثیر ادامه‌ی این روند بر چاپ آثار نویسدگان جوان و به‌اصطلاح کار اولی بیان کرد: دامنه‌ی تاثیر این پدیده به قدری می‌تواند وسیع شود که دامن نویسندگان جوان و تازه‌کار را هم بگیرد. ناشری که سال‌ها در این حوزه فعالیت کرده و زحمت کشیده است برای اینکه بتواند مولفان و مترجمان جوان را هم به ادبیات کشور معرفی کند عملا مجبور است بار مالی چاپ کتاب‌های نویسندگان کار‌اولی را بین درآمد حاصل از دیگر کتاب‌ها پخش کند، وقتی با مشکل چاپ و تکثیر غیرقانونی کتاب‌های عمدتا پرفروش مواجه می‌شود مطمئنا نمی‌تواند به سرمایه‌گذاری روی آثار تازه ادامه بدهد و ادبیات هم چهره‌های جدید و تازه‌ای به خود نخواهد دید.

او در پاسخ به این سوال که آیا تصویت لایحه‌ی حقوق مالکیت فکری می‌تواند کمکی به حل این مشکل کند، گفت: قوانین مربوط به مالکیت معنوی عمدتا به کتاب‌سازی و استفاده‌ی بدون اجازه از یک اثر مربوط می‌شود. این پدیده عملا یک کتاب دزدی است و کسی که چنین‌ کاری می‌کند نه تنها مالکیت معنوی را به رسمیت نمی‌شناسد بلکه احترامی برای مالکیت مادی ناشر، مولف و مترجم هم قائل نیست. البته بدیهی است تحقق مالکیت معنوی در راستای حفظ حقوق مادی ناشر، مولف و مترجم نیز می‌باشد.

این فعال صنعت نشر در پایان از چگونگی همکاری اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران با معاونت نظارت بر اماکن عمومی نیروی انتظامی برای حل مشکل تکثیر غیرقانونی سخن گفت و افزود: براساس صحبت‌هایی که با معاونت نظارت بر اماکن عمومی نیروی انتظامی انجام شده اتحادیه به عنوان واسط میان ناشران و این نهاد عمل می‌کند. ناشران و کتابفروشان محترمی که با چنین پدیده‌ای مواجه می‌شوند می‌توانند مدارک و مستندات خود را به اتحادیه ارائه دهند و ما هم در کارگروه‌هایی که با معاونت نظارت بر اماکن عمومی نیروی انتظامی تشکیل داده‌ایم حتما مسئله را پیگیری می‌کنیم. ما در به سرانجام رساندن و حل همیشگی این مسئله قاطع هستیم و امیدواریم با همکاری سایر دوستان نتیجه‌ی خوبی بگیریم.