در نشست خبری جایزه‌ی کتاب سال مطرح شد:
کمیت‌ها بر کیفیت می‌چربید
برگزیدگان این دوره ۳۰سکه، لوح تقدیر و تندیس دریافت می‌کنند. این مبلغ برای آثا شایستهٔ تقدیر ۱۰ سکه است. به برگزیدگان جایزهٔ جهانی کتاب سال ۱۰۰۰۰دلار، لوح تقدیر و تندیس تعلق می‌گیرد.
نشست خبری بیست و دومین جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و سی و دومین جایزه کتاب جمهوری اسلامی ایران؛ صبح امروز ۱۸ بهمن ماه؛ با حضور محمدعلی مهدوی راد، مجید غلامی جلیسه و محسن جوادی در سرای اهل قلم برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ در ابتدای این نشست ضمن ابراز خوشحالی از برگزاری این دوره از جایزه کتاب سال در دهه فجر و بدور از هیاهوی جشنواره‌های مختلف هنری؛ به نکاتی در مورد این جایزه اشاره شد.
مهدوی راد(دبیر علمی سی‌ودمین جایزه کتاب سال) به عنوان اولین سخنران ضمن یاد کردن از کسانی که اولین دوره برگزاری این جایزه را رقم زدند؛ گفت: میراثمکتوب و کتاب برآیند قلم و نمایش حد و حدود فرهنگی فرهیختگی و اندیشوری یک جامعه و ملت است. برگزاری چنین مراسم بزرگی برای نشان دادن آنچه در حوزه میراثمکتوب تمدن اسلامی اتفاق افتاده حادثه فرهنگی بزرگ و قابل تاملی است. تقریبا در بیشتر کشور‌ها چنین رویدادهایی اتفاق می‌افتد تا توجه به کتاب، دانش، بینش و پژوهش نشان داده شود.
او در ادامه افزود: چرخه کلی داوری‌ها به صورت کلی دگرگونی آنچنانی به خود ندیده است و براساس آمار کتابهای سال گذشته(فروردین ۹۲ تا اسفند ۹۲) هر آنچه نوشته شده؛ مجوز گرفته وبه پیشخوان کتابفروشی‌ها آمده بود؛ مورد بررسی و واکاوی هیات علمی قرار گرفت. در این دوره ۲۳ هزار و ۷۰۰ عنوان کتاب چاپ اول و ویرایش شده‌هایی که عملا نسخه جدید تلقی می‌شدند در کل حوزه‌های تمدن اجتماعی از کلیات تا کودکان ونوجوان گرفته بررسی شدند و ۲۳۸ عنوان به مرحله دوم رسیدند که نهایتا از این تعداد ۸ عنوان برگزیده و ۲۵ عنوان شایسته تقدیر شناخته شدند. این اسامی طی مراسم فردا و با حضور ریاست جمهوری اعلام می‌شود.
سپس جوادی(دبیر علمی جایزه‌ی جهانی کتاب سال) با اشاره به سابقه کشور ما در زمینه تولید کتاب و علم بیان کرد: سابقه تولید کتاب وعلم در تمدن ایرانی به قدری کهن و طولانی است که حتی برخی آثار یونانی باستان هم از زبان فارسی وقت به لاتین ترجمه شده است و یا آثار ابن سینا در تالیفات متفکران غربی هم نمود پیدا کرده است اساسا نشر و کتاب وجه بین المللی و فراملیتی داشته و دارد. جایزه جهانی کتاب سال هم با همین نگاه تاسیس شده و طی روند این ۲۱ دوره تلاش شده فاکتورهای برگزاری این مراسم در حد یک برند استاندارد نگه داشته شود.
او ادامه داد: همانطور که یکی از برگزیده‌گان دوره قبلی اشاره کرده بود جنبه مالی جایزه جهانی کتاب سال چندان معیار و ملاک شرکت‌کنندگان نیست چراکه اعتبار اینجایزه اهمیت بیشتری و از مبلغی که به نفرات برگزیده تعلق می‌گیرد، دارد. گواه این مسئله هم جوایز ادبی متعددی است که در کشورهای همجوار با میزان جوایزی با مبالغ بالا برگزار می‌شود اما تعداد زیادی از همین شرکت‌کنندگان رغبتی برای حضور در آن مراسم ندارند و یا نهایتاً اگر چنانچه صرفاً به دلیل وجه مالی جوایز را بپذیرند بعداً در رزومه کاری خود اسمی از آن نمی‌آورند.
دبیر علمی جهانی کتاب سال همچنین به مکانیزم متفاوت تهیه کتابهای بین‌المللی اشاره کرد و گفت: به دلیل محدودیت‌های بودجه‌ای و هزینه بالایی که تهیه کتابهای بین المللی به هیات علمی به جایزه جهانی کتاب سال تحمیل می‌کرد؛ بنا شد که با یک غربالگری اولیه و نشات گرفتن برندگان و داوران سال‌های گذشته به یک جمع‌بندی برای محدود کردن انتخاب شاخص‌ترین‌ها برسیم. در نهایت ۱۷۰۰عنوان کتاب پرینت شده و پی‌دی‌اف تهیه شد که از میان آن‌ها ۱۹۰ عنوان به مرحله دوم داوری راه یافتند. علاوه بر محدودیت‌های بودجه‌ای مشکل دیگری که در جایزه جهانی کتاب سال داشتیم گسترده بودن تنوع زبانی کتابهای انتخاب شده بود. به عنوان مثال در برخی زبان‌ها مثل صربی مترجمی برای داوری اثر پیدا نمی‌کردند. هرچه هست با تلاش انجام شده سعی داشتیم تا کمترین خطای انسانی برای انتخاب برترین‌ها صورت بگیرد. ۱۰ کتاب نهایی که به عنوان برگزیده انتخاب می‌شوند به واقع برترین‌ها باشند. از این ۱۰ عنوان، ۶ اثر در حوزه مطالعات اسلام و ۴ اثر در بخش مطالعات ایران قرار می‌گیرد. این جایزه آثاری تحت عنوان شایسته تقدیر ندارد چراکه به دلیل صرف هزینه و دعوت از برگزیدگان صرف تقدیر وجه خوبی ندارد.
در بخش دیگری از این مراسم مهدوی‌راد در پاسخ به سوال آیا جایزه کتاب سال برنامه‌ای برای پررنگ کردن آثار ادبیات داستانی و شعر دارد و یا این بخش به دلیل همپوشانی با جایزه جلال و پروین حذف شده است؛ گفت: اساساً ادبیات داستانی و رمان را کمرنگ کنیم جزو برنامه‌ها نیست همانطور که در جایزه جلال هم امسال بخش ادبیات داستانی و رمان برگزیده داشت اما برنامه‌هایی با مشورت خانه کتاب و معاونت فرهنگی در دست انجام است تا این جایزه‌ها با حذف همپوشانی برگزیدگان تصحیح شود.
غلامی‌جلیسه(مدیرعامل خانه کتاب) هم درباره جوایز بخش شعر اظهار داشت: امسال در تمام حوزه‌ها از جمله شعر و داستان آثار بررسی شدند اما شعر برگزیده‌ای نداشت و این مطلب هیچ ارتباطی هم به جشنواره شعر فجر ندارد. درسال آینده اما تغییراتی اعمال خواهد شد موازی‌کاری در برگزاری جوایز نباشد چراکه روند داوری جوایز جلال، پروین و کتاب‌سال یکسان هستند. البته در سال‌های گذشته هم عزیزانی که همزمان در جایزه جلال و کتاب سال برگزیده می‌شدند تنها لوح تقدیر جایزه کتاب سال را دریافت می‌کردند و جوایز نقدی دیگر به آن‌ها تعلق نمی‌گرفت.
در ادامه برنامه پرسش‌هایی دررابطه با برنامه‌ریزی‌های احتمالی برای ترجمه آثار برگزیده به زبان‌ها مختلف و ارائه آن‌ها در نمایشگاه‌های خارجی مطرح شد که مهدوی‌راد چنین پاسخ داد: این طرح یک هدف و آرمان خوب است و از ابتدا هم جز ایده‌آل‌های این جایزه بوده است اما هنوز به طرف تدوین و آیین‌نامه شدن نرفته چراکه بستگی به امکانات و توان برای ترجمه آثار به زبانهای مختلف دارد. میراثمکتوب ما در محدوده چهاردیواری خودمان می‌ماند اما با بررسی پژوهش‌های صورت گرفته می‌توان فهمید برخی از پژوهش‌های فارسی داخل واقعا جدی و قابل تامل است که متاسفانه امکان چندان و تدبیری برای برگرداندن آن به زبانهای دیگر حتی عربی نداریم.
دبیر علمی سی‌ودومین دورهٔ جایزه کتاب سال ادامه داد: البته در بحثترجمه باید به کیفیت آثار ترجمه شده هم توجه کنیم. متاسفانه در حال حاضر با انبوه ترجمه در برخی حوزه‌ها مثل فلسفه غرب مواجه هستیم که علی‌رغم بالا بودن کمیت، از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند. بهتر است مولف و مترجم ما یک یا نهایتا دو کتاب در سال ارائه کند، اما این کمیت متوسط کیفیت بالایی داشته باشد.
جلسیه نیز در توضیح در رابطه با این سوال گفت: اساسا خانه کتاب مجری و برگزارکننده جایزه کتاب سال است اما تمام وزارتخانه‌ها و پژوهشگاه‌ها می‌توانند در رونق دادن به آن سهیم باشند تا سال گذشته برترین‌ها تحت یک حمایت نسبی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار می‌گرفتند که با نگاه معاونت فرهنگی جدید این حمایت‌ها تقویت هم شده است. اما بحثترجمه آثار شاخص فارسی باید خارج از ایران صورت بگیرد که برد مطلوب و مورد نظر را داشته باشد. آموزش‌وپرورش، وزارت علوم و بسیاری از نهادهای دیگری که بعد جهانی و بین‌المللی دارند باید آثار را رصد کنند و برترین‌ها را مورد حمایت قرار بدهند تا در عرصه جهانی نمایش داده شوند.
برگزیدگان این دوره از جایزهٔ کتاب سال ۳۰سکه بهار آزادی، لوح تقدیر و تندیس دریافت می‌کنند. این مبلغ برای آثاری که شایستهٔ تقدیر شناخته می‌شوند ۱۰ سکه است. همچنین به برگزیدگان جایزهٔ جهانی کتاب سال هم ۱۰۰۰۰دلار، لوح تقدیر و تندیس تعلق می‌گیرد.
