مشارکت مهندسان صاحب نظر در جایگاه مدیریتی سازمان نظام مهندسی الزامی است
یک کارشناس معماری گفت: مشارکت و حضور مهندسان قوی و صاحب نظر عرصه‌های طراحی، اجرا و مطالعات پروژه‌ها در جایگاه مدیریتی سازمان نظام مهندسی استان الزامی است.
«جلال یشمی»، کارشناس معماری در گفتوگو با خبرنگار ایلنا در کرمانشاه اظهار کرد: در نگاه تخصصی کسی که اولین بار به شهر شاخص و دارای پیشینه تاریخی کرمانشاه سفر می‌کند، معماری و شهرسازی امروزی این شهر را آشفته وفاقد هویت می‌یابد. همشهریان آنقدر به وضعیت موجود خو گرفته‌اند که متوجه کاستی‌ها و پیامدهای نگران کننده آن نیستند. در مقیاس کلان، کم توجهی به ظرفیت منابع و معابر، مباحث توسعه پایدار و کمبود زیرساخت‌ها در جای جای این شهر مشهود است.
یشمی تاکید کرد: ساختمان‌ها که از عناصر مهم شکل دهی به شهر هستند، بدون توجه به پارامترهای زیبا‌شناختی و کیفیت‌های معماری و شهرسازی، همچون کالایی تزئینی (مثل نگاه صرف به ظاهر یک خودرو) توسط شهروندان خرید و فروش می‌شوند.
این عضو نظام مهندسی کرمانشاه بیان داشت: لذا سلیقه دلخواهی و بعضاً عامیانه بر شکل شهر تاثیر و تسلط قابل ملاحظه‌ای یافته و طراحان ذیصلاح در ترسیم و تصمیم جداره‌های شهر به مرور دخالتشان کم شده است نتیجه اینکه در موارد متعددی بهره بردار نهایی ساختمان وارث تصمیمات متناقضی در نما‌ها و پلان‌ها می‌باشد.
وی افزود: عوامل بالا دستی تعیین کننده، بطور کلی عبارت از طرحهای جامع و تفضیلی و ضوابط و مقررات و مصوبات بوده که مجریان اصلی آن‌ها شهرداری و نظام مهندسی هستند.
یشمی در این رابطه بر اجرای مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص ضوابط و مقررات ارتقا کیفی سیما و منظر شهری مورخ ۲۹ دیماه سال ۱۳۸۷ و همچنین مصوبه شورایعالی در ارتباط با سند جامع ارتقای کیفی سیما و منظر شهری مورخ ۲ دیماه سال ۱۳۹۱ تاکید کرد و گفت: که موضوع اخیر نیاز به گفتاری مفصل‌تر دارد که انشاالله در آینده به آن خواهیم پرداخت.
این عضو نظام مهندسی کرمانشاه افزود: این در حالی است که متاسفانه شهرداری متکی به درآمد‌های ناشی از افزایش تراکم است و برخی تخلفات ساختمانی مثل افزایش زیربنا نیز با اخذ جریمه رفع می‌شوند.
یشمی اظهار کرد: نظام مهندسی بعنوان بازوی فنی یک شهر در مقایسه با تاثیرات منفی نهاد مالک بر شکل شهر، آنچنان نقش بایسته و متقابل بر عهده نگرفته است. در مقیاس خرد آسیب‌شناسی وضع فعلی که به اشخاص مهندس مرتبط می‌شود عبارتند از:
۱) عدم قابلیت ابعاد برخی پلاک‌ها ودرصد اشغال برای طراحی مناسب
۲) دو نوع نقشه تهیه می‌شود یکی برای جواز یکی موسوم به نقشه اجرایی
۳) نقشه‌ها با فرض خوشبینی حداکثر در حد فاز یک هستند
۴) برای اکثر ساختمان‌ها هیچ نقشه فاز دویی تهیه نمی‌شود
۵) تصمیم ابعاد و مشخصات پنجره‌ها را سازنده پنجره و تصمیم نو سنگ کاری را استاد سنگ کاری و تصمیم تاسیسات را لوله کش والا آخر می‌گیرند.
۶) ضعف طراحی
۷) عدم نظارت کافی
از علل مهم و منطقی بوجود آمدن موارد فوق، درآمد و نحوه تقسیم کار اشخاص مهندس است.
مهندس یشمی تشریح کرد: در این خصوص باید توجه کنیم که سهم عوامل موثر در قیمت مسکن را اگر بطور متوسط ۵۵ درصد برای زمین ۲۵ درصد مصالح و ۱۰ درصد برای اجرا و ۸ درصد بیمه و عوارض و تخلفات در نظر بگیریم، سهم خدمات مهندس فقط یک درصد و متاسفانه برابر با سهم بنگاه معاملات ملکی است. از آنطرف سهم درصد «مسئولیت مدنی» عوامل سازنده مسکن را که برای ۵۰ سال بهره برداری ملک در نظر بگیریم، می‌بینیم که سهم مصالح و پیمانکار جزء ۱۰ درصد و مالک ۵ درصد است ولی سهم بزرگ مسئولیت مهندس ناظر ۳۰ درصد و سهم بزرگ‌تر مسئولیت مجری ذیصلاح ۵۵ درصد است.
وی تصریح کرد: در مقایسه این آمار می‌بینیم که هیچگونه تناسبی بین سهم درآمد یک درصدی خدمات مهندسی و سهم مسئولیتهای ۸۵ درصدی مهندسان وجود ندارد.
مهندس یشمی چکیده و راهکار مشکلات فوق به شرح ذیل جمع بندی نمود:
۱) شهرداری به موضوعات معماری و شهرسازی و مدیریت شهری، بیشتر نگاه مقطعی به حال دارد و تبعات منفی مالک سالاری در عرصه‌های افزایش تراکم و تخلفات، انتخاب «متریال» نما و تغییر سیمای شهر، کمبود پارکینگ و افزایش ترافیک معابر در آینده حتی بسیار نزدیک را نادیده می‌گیرد.
در این خصوص لازم است که شهرداری علاوه بر آینده نگری و اجرای دقیق‌تر قوانین، از پتانسیل قوی نظام مهندسی بعنوان مرجع فنی بهره گرفته و تعاملاتش را بیشتر نماید.
۲) نظام مهندسی تناسب و تعادلی بین میزان درآمد و مسئولیتهای مدنی شخص مهندس برقرار ننموده که لازم است در این خصوص اقدامات لازم صورت گیرد.
۳) نظام مهندسی آنقدری که به امور مدیریتی و اداری کار‌ها می‌پردازد، از مساله کیفیت نقشه‌ها، نظارت و تلاش برای افزایش کیفیت شهری ساختمان‌ها و سامان دهی جداره‌ها، نبش تقاطع‌ها و نوسانات خط آسمان، غافل شده است. در عمل دست مالکان و سازندگان برای تحمیل سلیقه باز مانده و در نتیجه شکل گیری تدریجی شهر به سمت بی‌هویتی و ملغمه‌ای از سبک‌های بی‌سبکی پیش می‌رود.
یشمی اظهار کرد: در این راستا لازم است با بهره گیری از کار‌شناسان شاخص و صاحب نظر در جایگاه مدیریتی، بتوان با تهیه برنامه‌های فوری کوتاه مدت و چشم انداز بلند مدت روند فعلی را اصلاح و به مرور بر مشکلات غلبه کرد.