قدمت سکونت در دره خرم آباد به 54 هزار سال رسید

به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان، بهروز بازگیر، سرپرست کاوش باستان شناختی غار کلدر با اعلام این خبر گفت: نتایج کشفیات منحصر به فرد هیات مشترک ایرانی-اسپانیایی از کاوش باستان شناختی غار کلدر واقع در شهرستان خرم آباد ، منجر به شناسایی قدیمی‌ترین شواهد فرهنگی از دوره پارینه سنگی جدید در ایران شد. پیشتر بر اساس نتایج بدست آمده از کاوش های صورت گرفته توسط دیگر باستان شناسان داخلی و خارجی، قدمت دره خرم آباد اندکی بیشتر از چهل هزار سال تخمین زده می‌شد. ولی نتایج کاوش اخیر ، نشان می‌دهد که گذشته از لایه‌های پارینه سنگی میانه، تاریخ نگاری‌های مطلق به دست آمده از دانشگاه آکسفورد انگلستان که بر روی نمونه زغال‌های مکشوفه از لایه‌های پارینه سنگی جدید غار کلدر انجام گرفته، قدمتی بیشتر از پنجاه و چهار هزار سال دارند. این کشفیات که به تازگی درقالب مقاله ای مفصل در یکی از 10 مجله برتر علوم چند رشته ای دنیا نتشار یافته، کشور ایران را در زمره نخستین زادگاه‌های انسان‌های هوشمند  که توانستند برای اولین بار به قاره اروپا مهاجرت کنند قرار داد.

به گفته این پژوهشگر موسسه دیرین بوم شناسی و تکامل اجتماعی بشرکشور اسپانیا، مقاله مذکور حاصل 2 سال مطالعات انجام گرفته بر روی آثار مکشوفه از کاوش باستان شناختی غار کلدر است که با مشارکت 19 محقق بین المللی و در قالب تفاهم نامه علمی مابین موسسه اسپانیایی با پژوهشکده باستان شناسی ایران و با همکاری فرانک بحرالعلومی و مولود سادات عظیمی از متخصصان پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور صورت پذیرفته است.

بازگیر افزود: تا به امروز اکثر دانشمندان و متخصصان این دوره، غرب آسیا بویژه منطقه لوانت را محتمل‌ترین خواستگاه و منشاء انسان‌های هوشمندی می‌دانستند که برای نخستین بار موفق شدند به قاره اروپا مهاجرت کنند ، اما شواهد به دست آمده از تحقیقات غار کلدر، این فرضیه را که منطقه لوانت تنها مسیر مهاجرتی و یگانه خواستگاه انسان مدرن باشد را مورد تردید جدی قرار داده و نشان می‌دهد که پژوهش‌های بیشتری به منظور بازنگری فرضیه‌های پیشین لازم است.

وی از میان مهمترین محوطه های باستانی در منطقه لوانت که تاکنون حاوی قدیمی ترین سنگ ابزارهای مکشوفه از انسان‌های هوشمند بودند، به سایت کسار اکیل Ksar Akil(واقع در کشور لبنان) و غار منوت Manot در فلسطین اشاره کرد و اظهار داشت: وجود نهشته های باستانی (بیشتر از نیم متر) در لایه زیرین غار کلدر ، نشان از سکونت بسیار فراتر از 54400 (پنجاه و چهار هزار و چهارصد سال) جوامع شکارگر و گرد آورنده غذا در این غار را دارد. با توجه به تاریخ نگاری صورت گرفته از غار همیان 1 ، که نزدیکترین محوطه تاریخ نگاری شده به غار کلدر محسوب می‌شود، شاید بتوان تاریخی نزدیک به 148000 (صد وچهل و هشت هزار سال) را برای لایه‌های زیرین غار کلدر (که مربوط به دوره پارینه سنگی میانه است) متصور شد. هر چند که سالیابی مدرن شاید تاریخی قدیمی تر یا جدیدتر از همیان را نشان دهد.

بازگیر ادامه داد: تا کنون تاریخ مطلق شروع یا پایان هیچ کدام از ادوار پارینه سنگی ایران (پارینه سنگی قدیم، پارینه سنگی میانه و پارینه سنگی جدید) مشخص نشده بود، لذا نتایج به دست آمده از غار کلدر نقطه عطفی در تاریخ این مطالعات و جایگاه ایران در پژوهش‌های پارینه سنگی جهان به عنوان کریدوری مهم برای مهاجرت و پراکنش انسان های هوشمند به قاره اروپا محسوب می‌شود.

این پژوهشگر نتایج گاهنگاری‌های مطلق از لایه 4 غار کلدر را از قدیمی‌ترین تاریخ‌های به دست آمده از دوران پارینه سنگی جدید در ایران دانست و عنوان کرد: با استناد به اهمیت‌های برشمرده شده و نظر به جایگاه غار کلدر در مطالعات عمومی سیر تطور انسان مدرن و با توجه به وجود نهشته‌هایی با شواهد فرهنگی مربوط به نئاندرتالها در این محوطه، مذاکرات مقدماتی با طرف های اروپایی در خصوص پتانسیل بالای این محوطه برای ثبت جهانی آن انجام گردیده است که با حمایت و پیگیری جدی مسئولین، این مهم نیز دور از دسترس نخواهد بود.