در کارگاه آشنایی با فنون مصاحبه برای شناساندن قهرمانان دفاع مقدس در اصفهان مطرح شد:
در جنگ مولفه‌ها و موضوعات متعددی وجود دارد که جامعه نیاز به بیان آن دارد
تمام مردم در دفاع مقدس به نوبه خود حضور داشته‌اند و ما وظیفه داریم که تا وقتی رزمندگان دفاع مقدس زنده هستند به سراغ آنان برویم و به جمع آوری خاطرات این عزیزان بپردازیم.
ایلنا: چهارمین کارگاه فنون مصاحبهٔ دفتر مطالعات و ادبیات پایداری اصفهان با حضور حسین نصرالله زنجانی مسئول دفتر مطالعات و ادبیات پایداری مراکز حوزه هنری و محمد قاسمی‌پور پژوهشگر و نویسنده فرهنگ و ادبیات پایداری دردو روز متوالی در خانه هنرمندان اصفهان در۲۸ و ۲۹ آذر ماه با حضور جمعی از نویسندگان و علاقمندان به موضوعات دفاع مقدس برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا از اصفهان، در این کارگاه، معاون فرهنگی حوزه هنری استان اصفهان، با اشاره به اینکه در جنگ مولفه‌ها و موضوعات متعددی وجود دارد که جامعه نیاز به بیان آن دارد گفت: نقش اصناف، افراد و تمامی قشر‌ها در سالهای دفاع مقدس چنان پررنگ بوده است که می‌توان خاطرات و مطالب زیادی را از آن استخراج نمود.
سید عظیم فاطمی؛ با اشاره به وجود دو کتابخانه غنی در زمینه دفاع مقدس در اصفهان افزود: تمام مردم در دفاع مقدس به نوبه خود حضور داشته‌اند و ما وظیفه داریم که تا وقتی رزمندگان دفاع مقدس زنده هستند به سراغ آنان برویم و به جمع آوری خاطرات این عزیزان بپردازیم.
وی اظهارامیدواری کرد که این حرکت آغاز یک حرکت مداوم در این زمینه باشد و این کارگاه‌ها منجربه پرورش افرادی توانا در زمینه مصاحبه شود.
تاریخ شفاهی علمی جدید است که در کشور ما ناشناخته مانده است
مسئول دفتر مطالعات و ادبیات پایداری مراکز حوزه هنری؛ با بیان اینکه تاریخ شفاهی یک علم جدید است گفت: بنای تاریخ شفاهی گفت‌و‌گو است، این رشته در کشور‌ها و دانشگاه‌های معتبر دنیا به عنوان یک رشته دانشگاهی شناخته شده است اما در ایران بیشتر جنبه تجربی دارد مانند دوران جنگ که بسیاری از مطالب براساس تجربه اتفاق افتاد.
حسین زنجانی افزود: دیدگاه مقام معظم رهبری در گسترش این حوزه بسیار موثر بوده است و با توجه به گذر زمان بیش از ۲۵ سال از حوادثانقلاب و دوران دفاع مقدس ما نیازمند نهضتی در جمع آوری خاطرات هستیم. موضوع ما در واقع مصاحبه خبری و رپورتاژی نیست بلکه موضوع ما پژوهش و پژوهشگری تاریخ است.
وی به سرکار داشتن ما با تاریخ اشاره کرد و گفت: تاریخ همان مورخ است این نقل قول آقای کمری است، در گذشته ما با نوشته‌های خشک تاریخ که حاصل گزارش‌های ماموران حکومتی بود سروکار داشتیم که کمتر قابل استناد بودند اما در انقلاب و پس از آن به ویژه از سال ۷۰ تاکنون ارگان‌ها و نهادهای مختلفی به جمع آوری خاطرات دفاع مقدس پرداخته‌اند که از آن جمله می‌توان به مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آستان قدس رضوی و حوزه هنری، موسسه مطالعات تاریخ معاصر اشاره کرد.
وی افزود: تاریخ شفاهی علمی میان رشته‌ای است که با علومی چون روان‌شناسی، جامه‌شناسی، تاریخ، انسان‌شناسی و… سر و کار دارد.
وی همچنین خصوصیات یک مصاحبه کننده را مطرح نمود و تصریح کرد: در تاریخ شفاهی و مصاحبهٔ آن به دنبال واقعه و افرادی که حضور فعال درآن داشتنه‌اند، افرادی که شاهد یا شنونده واقعه بوده‌اند می‌رویم.
وی مکان و زمان و جزئیات یک واقعه را بسیارمهم دانست و تاکید کرد: آنچه پس از زمان و مکان واقعه را دارای اهمیت می‌کند راوی است، راوی در زمان وقوع واقعه سن و شخصیت متفاوتی از زمان روایت واقعه دارد و نگاه او در گذشته و حال متفاوت است.
تاریخ شفاهی یک سند رسانه‌ای است
در ادامه پژوهشگر و نویسنده فرهنگ و ادبیات پایداری؛ دیگر سخنران این کارگاه گفت: نیاز امروز این است که فرا‌تر از اسم‌ها برویم و به شناسایی شخصیت‌هایی که در جنگ حضور داشتند و تاریخ ساز شدند بپردازیم. ما با انسانهای معاصر سروکار داریم و یاد گیری و آشنایی با فنون مصاحبه را برای شناساندن آدم‌ها نیاز داریم.
محمد قاسمی پورتصریح کرد: تاریخ شفاهی به مفهوم گپ و گفت در تاریخ قدمت زیادی دارد و در گذشته به عنوان اولین رسانه مطرح شده است اما پس از اختراع ضبط صوت سندیت یافت که پیشینه آن به کمتر از یک قرن می‌رسد.
این پژوهشگر دفاع مقدس گفت: به دلیل گذرا بودن زمان، حافظه محدود انسان وفانی بودن انسانهای درگیر در یک حادثه نیازمند شناسایی دو رویداد مهم تاریخی معاصر ایران(انقلاب اسلامی و دفاع مقدس) هستیم.
وی به بیان خاطراتی از سید شهیدان اهل قلم(شهید مرتضی آوینی) پرداخت و تاکید کرد: این شهید بزرگوار به واقع فرزند زمان خویش بود و انتشار مقاله «انفجار اطلاعات» توسط وی در سال ۶۹ اثبات این ادعاست.
قاسمی‌پور خاطر نشان کرد: به عنوان پیش نیاز در تاریخ شفاهی باید از کلیه علوم انسانی سررشته داشته باشیم زیرا موضوع ما انسان است و در مرحله آغازین انسان‌شناسی و خود‌شناسی مبنای خدا‌شناسی است.
وی ادامه داد: یک انسان‌شناس خوب باید ابتدا خودش را به خوبی بشناسد تا بتواند دیگران را نیز بشناسد، در تمامی اقوام بشرترس و دلتنگی معنا دارد اما آنچه مهم است رویارویی انسان با خطرات با وجودترس است.
این سخنران با اشاره به تاریخچه شکل گیری و توجه به تاریخ شفاهی در جهان تاکید کرد: آغاز توجه به تاریخ شفاهی پس از پایان جنگ جهانی دوم و با یک تحقیق توسط روان‌شناسان بر روی اسرای آمریکایی در جنگ صورت گرفت. نتیجه این تحقیق روشن کرد که لایه‌های پائین یک جامعه روایت متفاوتی نسبت به جنگ دارند و چه بسا بهتر می‌توانند به بیان عمق جنگ بپردازند. در همین خصوص در جامعه ما طلب و اشتیاق برای شناخت قهرمان آفرینان دفاع مقدس وجود دارد و چه بسا یک بسیجی ساده روایت متفاوتی از یک عملیات در مقایسه با یک فرمانده قرارگاه دارد.
