جذابیت بازار ایران برای آمریکایی‌ها
مهمترین مشکل تاجران آمریکایی قوانین ایالتی آمریکا است که در بیشتر آنها هرگونه رابطه تجاری با ایران ممنوع است و بر همین اساس وکلای این شرکتها در حال بررسی راهکارهای قانونی برای دور زدن این قوانین ایالتی هستند.
روابط ایران و آمریکا اعم از سیاسی و اقتصادی هیچگاه از ثبات برخوردار نبوده است چه در زمان قبل از انقلاب که این 2 کشور تبدیل به مهمترین شرکای منطقه شدند و چه اکنون که بعد از 37 سال هنوز صحبت از افتتاح اتاق بازرگانی مشترک بین دو کشور است و فعالان اقتصادی بنا بر مصلحت آن را نه تائید و نه تکذیب می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ اسدالله عسگر اولادی، رئیس اتاق ایران و چین با بیان اینکه اکنون میزان تجارت دو کشور در مقدار ناچیزی است، بیان داشت فقط اقلام خوراکی که شامل تحریم نمی‌شود همچون برنج، گندم، سویا، دارو و... را به جای ارزهای آزاد‌شده به ایران فروختهاند و ایران نیز در مقابل زعفران، خرما، کشمش و... به آنها فروخته است.بر همین اساس میزان تجارت دو کشور به میزانی نیست که اتاق تشکیل شود.
اما برای بررسی بیشتر روابط اقتصادی لازم است پیشینه اقتصادی دو کشور بررسی شود.
سرآغاز تجارت ایران و آمریکا
در سال 1978 حجم معاملات تجاری ایران و آمریکا به اوج خود رسید، آمریکا در این سال، کالاهایی به ارزش سه میلیارد و 700 میلیون دلار به ایران صادر کرد. در این سال واردات آمریکا از ایران نیز معادل دو میلیارد و 900 میلیون دلار بود.
در سالهای 55 تا 57 آمریکا و آلمان تبدیل به بزرگترین شرکای تجاری ایران شدند.
حضور 50 هزار آمریکایی در ایران و حضور آنها در صنایعی همچون نظامی،صنعتی و کشاورزی سبب شده بود که ایران مهمترین کشور برای آمریکا در منطقه خاورمیانه شود به طوریکه 16 درصد از واردات ایران از آمریکا بود.این درحالی بود که 70 درصد محصولات زراعی کشور از قبیل برنج ،گندم و سایر غلات از آمریکا تامین می‌شد.
رابطه تجاری بعد از پیروزی انقلاب
این روند ادامه داشت تا اینکه انقلاب ایران به پیروزی رسید و با بحران گروگانگیری و تسخیر سفارت آمریکا میزان تجارت دو کشور به صفر رسید.اما در سال 1981 دوباره تاجران دو کشور شورع به دادو ستد کردند به طوریکه واردات ایران با 10 درصد میزان قبلی یعنی 300 میلیارد دلار و صادرات ایران با رقمی معادل 64 میلیون دلار که نسبت به دو میلیارد دلار رقمی ناچیز بود.
خرید و فروش نفت
با وجود مشکلات سیاسی که دو کشور داشتند اما نیاز ایران به دلارهای نفتی به خاطر جنگ و نیاز آمریکا به نفت ایران سبب شد که داد وستد دو کشور در زمینه نفت ادامه پیدا کرد.به طوریکه شرکت های فعال در بخش انرژی آمریکا از طریق نمایندگان و شرکت های تابعه خود تا سال 1996 به خرید نفت ایران در بازار بین المللی روتردام ادامه دادند . تا آن زمان شرکت های آمریکایی سالانه معادل سه میلیارد و 500 میلیون دلار نفت از ایران می خریدند. اما بعد از آنکه واشنگتن شروع به اعمال تحریم های جدیدی علیه ایران کرد خرید نفت از ایران قطع شد اما شرکت های آمریکایی همچنان به صورت قانونی به صادرات طیف مختلفی از کالاها غیر از مواد غذایی، دارو و کالاهای بشردوستانه به ایران ادامه می دادند.
مزیت بازار ایران برای آمریکا
پیش از این تنها یک بار آمریکا بخشی از تحریم های خود را بر علیه لغو کرده بود و آنهم در زمان دولت خاتمی بود که این کشور ممنوعیت واردات فرش و خاویار را از ایران لغو کرد.
حال با توافق هسته ای و اجرایی شدن برجام طی هفته های دیگر به نظر می رسد آمریکا عطش بیشتری برای حضور در ایران داشته باشد.
در منطقه خاورمیانه ایران پس از عربستان دومین وارد کننده غلات و آمریکا بزرگترین صادرات این اقلام است.
از سوی دیگر ایران همچنان یکی از بزرگترین بازار خودرو در خاورمیانه محسوب می شود. به طوریکه صنعت خودرو همواره بزرگترین صنعت غیر نفتی ایران بوده است.
از زمان راه اندازی صنعت خودرو در ایران هر سال میزان درخواست بازار برای خرید خودرو اعم از داخلی و خارجی افزایش داشته است و اگر تحریم های هسته ای نبود شاید همچنان این روال وجود داشت.علاقه ایرانی ها به خودرو و مخصوصا خودروهای آمریکایی سبب شده که خودرو سازان این کشور بدانند که اگر بتوانند به بازار ایران راه پیدا کنند فروش آنها تضمین شده است.
فروش یک میلیون و 600 هزار خودرو ساخت داخل در یکسال نشان از عطش مردم ایران برای خرید خودرو است و این برای کمپانی هایی همچون جنرال موتورز وسوسه کننده است.
اما هنوز مهمترین مشکل تاجران آمریکایی قوانین ایالتی آمریکا است که در بیشتر آنها هرگونه رابطه تجاری با ایران ممنوع است و بر همین اساس وکلای این شرکتها در حال بررسی راهکارهای قانونی برای دور زدن این قوانین ایالتی هستند.
گزارش:بسیم لاله