مازاد 3.6 میلیون واحدی عرضه در سال 94 + جداول

به گزارش ایلنا، مسکن به عنوان یکی از کالاهای ضروری بشر، ابعاد مختلفی از زندگی انسان را شامل می‌شود؛ شکل‌گیری هویت فردی و اجتماعی، امنیت روانی و فیزیکی، برخورداری از حداقل های رفاهی، آثار اقتصادی بر کلان جامعه، اثر بر برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در ابعاد مختلف و ... از جمله موارد مرتبط با نیاز بشر به مسکن می‌شود. هر یک از این نقش ها و همچنین نقشی که تأمین مسکن در تولید ملی کشورها دارد، ضرورت دخالت دولت در تأمین این نیاز اساسی را تأکید می‌نماید. از سوی دیگر یکی از بخش‌های مهم اقتصادی که در تحقق اقتصاد مقاومتی بسیار می‌تواند مؤثر باشد، بخش مسکن است. این بخش هم از حیث اثرگذاری بر رفاه اقتصادی و عدالت اجتماعی و هم از حیث اثرگذاری بر تولید ملی و نیز از حیث مقابله با تکانه‌های خارجی، از بخش‌های مهم و مؤثر در اقتصاد مقاومتی می‌باشد. رکودی که در کشور در حوزه مسکن در دو سال اخیر اتفاق افتاده، هم از حیث رفاه عمومی و هم از حیث اثرگذاری بر تولید ملی، نگرانی سیاست‌گذاران این حوزه به‌خصوص مسکن شهری را برانگیخته و آنها را به تکاپو برای اتخاذ تصمیمات مؤثر و کارا در این حوزه واداشته است. آنچه که در این زمینه قبل از اتخاذ سیاست مهم می‌باشد ریشه‌یابی دلایل رکود است.

بدین منظور کمیسیون آموزش و تحقیقات انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، در پژوهشی تلاش کرد تا تحلیل دقیقی نسبت به عرضه و تقاضای مسکن شهری در سطح کل کشور ارائه دهد.

سید محسن طباطبایی مزدآبادی دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، در تشریح نتایج این پژوهش گفت: در این تحقیق سؤال اصلی آن است که آیا اساساً در کشور از جانب عرضه و تقاضای مسکن شهری خللی رکودزا وجود دارد یا خیر و اگر در این حوزه ها عوامل اختلال‌زا وجود ندارد، دلایل رکود در بازار مسکن در کجا باید جستجو شود.

مدیرمسئول فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری با اشاره به اینکه نتایج این تحقیق نشان می‌دهد میزان تقاضای واحدهای مسکونی در کشور با استفاده از آمار میزان خانوارهای موجود، میزان ازدواج‌های صورت گرفته، بهسازی واحدهای مسکونی بدون اسکلت ساختمانی مناسب و قدیمی و نیز واحدهای مسکونی بدون حداقل‌ها، 34.3 میلیون واحد مسکونی است که از این مقدار 12 میلیون مسکن روستایی و 22.2 میلیون مسکن شهری می باشد، گفت: در خصوص طرف عرضه نیز 16.2 میلیون واحد مسکونی در سال 90 در مناطق شهری کشور عرضه شده که این ارقام طی سال های 91، 92، 93 در حدود 18، 19.9 و 21.8 میلیون واحد بوده و  موجودی عرضه مسکن تا نیمه اول سال 94 به بیش از 23.2 میلیون واحد مسکونی در کشور رسیده است.

وی با بیان اینکه از این رو در این پژوهش به ارزیابی عرضه و تقاضای مسکن شهری و نیز برآورد کمبود عرضه و یا تقاضا در این بازار پرداخته شد و توصیه‌های سیاستی جهت بهینه‌سازی مازاد تقاضا و یا مازاد عرضه موجود در بازار مسکن ارائه گشت، افزود:  این تحقیق در نهایت طبق دو سناریو به دو نتیجه متفاوت در مازاد عرضه مسکن طی سال های 90 تا نیمه اول 94 رسیده که در هر دو سناریو مازاد عرضه روبه افزایش بوده است که در سناریوی اول میزان مازاد عرضه به 3.6 میلیون و در سناریوی دوم به 0.6 میلیون واحد مسکونی رسیده است.

گفتنی است بخش نخست از این تحقیق پیش از این تحت عنوان ارزیابی طرف تقاضای مسکن شهری منتشر شده است و اکنون بخش دوم این پژوهش با محوریت تحلیل طرف عرضه بازار مسکن ارائه می‌گردد.

برآورد طرف عرضه در کشور

منبع اصلی عرضه مسکن در کل کشور سه مورد می‌باشدکه عبارتند از:

• تعداد واحدهای مسکونی موجود در مناطق روستایی و شهری کشور که نوعی عرضه مثبت تلقی می‌شود
• تعداد واحدهای مسکونی خالی از سکنه در کشور که با اعمال سیاست های درست از سوی دولت این تعداد می‌تواند به عرضه مثبت در کشور مبدل شود
• میزان تخریب واحدهای مسکونی فرسوده جهت بنای واحدهای مسکونی جدید که به نوعی عرضه منفی تلقی می‌شود

در ادامه به ارزیابی عرضه مسکن تحت هر یک از عناوین کلی فوق پرداخته خواهد شد.

تعداد واحدهای مسکونی شامل خانوار

طبق آمارهای ارائه شده توسط مرکز آمار در سرشماری نفوس و مسکن سال 1390، تعداد 14.8 میلیون واحد مسکونی حاوی سکنه در مناطق شهری و حدود 5.2 میلیون واحد مسکونی حاوی سکنه در مناطق روستایی کشور ثبت شده است.

تعداد واحدهای مسکونی حاوی سکنه در کشور	سال 1390
مناطق شهری	14,782,114
مناطق روستایی	5,172,594
کل کشور	19,954,708

مرکز آمار ایران، سرشماری سال 90

برای ارزیابی دقیق‌تر میزان واحدهای مسکونی باید میزان مسکن عرضه شده طی سال های 90 تا 94 نیز مورد توجه قرار بگیرند. بانک مرکزی برآوردی از میزان واحدهای مسکونی تکمیل شده در مناطق شهری طی سال های 90 تا 94 (تا نیمه اول 1394) را ارائه داده است. طبق این آمار در سال 90 حدود 560 هزار واحد مسکونی تکمیل شده و به بازار مسکن در کشور وارد شده اند. در این سال عملیات ساخت حدود 190 هزار ساختمان شروع شده و 170 هزار ساختمان تکمیل شده است. به عبارتی در هر ساختمان حدود 3.52 واحد مسکونی وجود داشته است. در سال 91، 750 هزار واحد مسکونی از 206 هزار ساختمان تکمیل(3.82 واحد مسکونی در هر ساختمان) و به بازار مسکن در کشور وارد شده و ساخت حدود 220 هزار ساختمان شروع شده است که در سال های آتی انتظار می‌رود وارد بازار مسکن در کشور شوند. در سال 92، 830 هزار واحد مسکونی در 218 هزار ساختمان تکمیل شده(4 واحد مسکونی در هر ساختمان) و ساخت حدود 195 هزار ساختمان نیز شروع شده است. در سال 93، 718 هزار واحد مسکونی در 197 هزار ساختمان تکمیل شده(3.83 واحد مسکونی در هر ساختمان) و حدود 157 هزار ساختمان نیز در حال ساخت می‌باشد و در نیمه اول سال 94، 140 هزار واحد مسکونی در 40 هزار ساختمان تکمیل شده(3.74 واحد مسکونی در هر ساختمان) و عملیات ساخت 35 هزار ساختمان نیز شروع شده است.

تعداد واحدهای مسکونی (مناطق شهری)	تعداد ساختمان های شروع شده	تعداد ساختمان های تکمیل شده	تعداد واحدهای مسکونی تکمیل شده	تعداد واحد مسکونی در هر ساختمان (تکمیل شده)
مسکونی	176552	145623	564761	3.52
مسکونی و غیر مسکونی توام	11528	14862
غیر مسکونی	9195	9957
کل مسکونی و توام 1390	188080	160485
مسکونی	200468	184097	753830	3.82
مسکونی و غیر مسکونی توام	14361	13069
غیر مسکونی	10988	9149
کل مسکونی و توام 1391	214829	197166
مسکونی	169605	190877	834077	4
مسکونی و غیر مسکونی توام	15422	17458
غیر مسکونی	10065	10148
کل مسکونی و توام 1392	185027	208335
مسکونی	132500	173399	718561	3.83
مسکونی و غیر مسکونی توام	11397	13971
غیر مسکونی	13734	9569
کل مسکونی و توام 1393	143897	187370
مسکونی	28796	31340	140917	3.74
مسکونی و غیر مسکونی توام	3310	6339
غیر مسکونی	3144	2485
کل مسکونی و توامنیمه اول 1394	32106	37679

بانک مرکزی، اداره آمارهای اقتصادی

با توجه به جدول فوق، طی سال‌های بعد از سرشماری سال 90 تا نیمه اول سال 94، حدود 2.7 میلیون واحد مسکونی در مناطق شهری کشور تکمیل شده(به دلیل انجام سرشماری در آبان 1390، آمار سال 90 در اندازه گیری واحدهای مسکونی تکمیل شده طی سال های پس از 90 تا نیمه اول 94، به صورت نصف مورد محاسبه قرار گرفته است) و برآورد می‌شود با در نظر گرفتن نسبت 25.6 درصدی واحدهای مسکونی روستایی از کل واحدهای مسکونی در کشور، حدود 940 هزار واحد مسکونی نیز در مناطق روستایی طی این سال­ها تکمیل شود. در مجموع، 3.6 میلیون واحد مسکونی به بازار مسکن طی سال های بعد از سرشماری سال 90 تا نیمه اول 1394 در کشور عرضه شده است.

تعداد واحدهای مسکونی تکمیل شده	بعد از سرشماری 90 تا نیمه اول 94
مناطق شهری	2,729,766
مناطق روستایی	939,274
کل کشور	3,669,040

 

از آنجایی که درصدی از خانه های موجود در سرشماری سال 1390 و تعدادی از خانه های ساخته شده در مناطق شهری و روستایی در قالب مسکن مهر به بازار مسکن کشور عرضه شده اند، لذا لازم است عمکرد این بخش نیز مورد توجه قرار گیرد.لازم به ذکر است طبق آمار دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، از میزان موجودی مسکن در سرشماری سال 1390 که حدود 20 میلیون واحد مسکونی در کشور به ثبت رسیده، حدود 330 هزار واحد مسکونی مسکن مهر می‌باشد که تولید مسکن مهر از بعد از سرشماری سال 90 تا پایان سال 93، چیزی در حدود  1.38 میلیون برآورد می‌شود.

موجودی مسکن مهر در پایان سال 93 در حدود 1.7 میلیون واحد می‌باشد که از میزان حدود 2.1 میلیونی واحد مسکونی هدف گذاری شده در برنامه، در حدود 440 هزار واحد مسکونی کمتر می‌باشد. در واقع در پایان سال 93، حدود 400 هزار واحد مسکونی مهر طبق اهداف برنامه مسکن مهر، ساخته نشده که می‌توانست در صورت ساخت، میزان عرضه مسکن را افزایش دهد.

عملکرد مسکن مهر در مناطق شهری کشور	موجودی تا پایان سال 88	موجودی تا پایان سال 89	موجودی تا پایان سال 90	موجودی تا پایان سال 91	موجودی تا پایان سال 92	موجودی تا پایان سال 93
برنامه	904,913	937,372	1,872,861	2,180,000	2,155,600	2,155,600
تعداد واحدهای تکمیل شده	21,726	195,174	658,405	1,240,098	1,504,010	1,709,400
درصد تحقق برنامه	2.40	20.82	35.16	56.89	69.77	79.30
عقب ماندگی تولید مسکن مهر از برنامه	883,187	742,198	1,214,456	939,902	651,590	446,200

پورتال وزارت راه و شهرسازی، دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن

مطابق آمار ارائه شده از تولید مسکن مهر در مناطق شهری کشور، در سال 90 حدود 4.37 درصد از مسکن موجود در کشور، از نوع مسکن مهر بوده است که این درصد در سال 93، به حدود 10 درصد رسیده است که نشان از حجم بالای این نوع مسکن از مسکن کل کشور دارد.تحقق کامل برنامه وزارت راه و شهرسازی در ساخت مسکن مهر و جبران عقب ماندگی از اهداف برنامه تولید مسکن مهر، می‌تواند این تعداد را به حدود 2.15 میلیون (در حدود 12.4 درصد)برساند.

عملکرد مسکن مهر (مناطق شهری کشور)	موجودی تا پایان سال 90	موجودی تا پایان سال 91	موجودی تا پایان سال 92	موجودی تا پایان سال 93
تعداد واحدهای تکمیل شده مسکن مهر	658,405	1,240,098	1,504,010	1,709,400
کل مسکن تولید شده در کشور	15,064,495	15,818,325	16,652,402	17,370,963
درصد مسکن مهر از کل مسکن تولیدی در کشور	4.37	7.84	9.03	9.84

پورتال وزارت راه و شهرسازی، دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن

تعداد خانه های خالی از سکنه

یکی از نکات مهم در سرشاری واحدهای مسکونی در سال 1390، سرشماری از واحدهای مسکونی دارای سکنه می‌باشد. به عبارتی در این سرشماری علاوه بر واحدهای مسکونی دارای سکنه، تعدادی از واحدهای مسکونی خالی از سکنه نیز می‌باشند که طبق روش های شناسایی مرکز آمار کشور به عنوان واحدهای خالی از سکنه در نظر گرفته شده اند. هر چند روش های مرکز آمار در تشخیص منازل مسکونی خالی از سکنه دارای شبهات و اشکالاتی است؛ اما می‌توان این میزان آمار ارائه شده از واحدهای مسکونی خالی از سکنه را به نوعی برآوردی نزدیک به واقع از واحدهای مسکونی خالی از سکنه در نظر گرفت. طبق آمارهای مرکز آمار ایران، حدود 1.7 میلیون واحد مسکونی خالی از سکنه در کل کشور وجود دارد که برآورد می‌شود 20 درصد از این میزان در مناطق روستایی و مابقی در مناطق شهری موجود باشد. از این رو می­توان به اندازه 1.3 میلیون واحد مسکونی خالی از سکنه در مناطق شهری و حدود 330 هزار واحد مسکونی خالی از سکنه در مناطق روستایی برآورد کرد که به نوعی عرضه پنهان مسکن در بازار مسکن کل کشور محسوب می‌شوند. از سوی دیگر طبق نظر کارشناسان حوزه مسکن، ضریب استاندارد خانه‌های خالی از سکنه حدود 4 تا 6 درصد(به طور متوسط 5 درصد) بوده که برای پاسخگویی به جابجایی، گردشگری و ... می‌باشد که این نوع خانه‌های خالی از سکنه به دلیل نداشتن ظرفیت ورود به بازار مسکن به عنوان عرضه مسکن، از این محاسبات کنار گذاشته می‌شوند و با توجه به ضریب استاندارد خانه های خالی(در حدود 83 هزار واحد مسکونی در کل کشور که حدود 66 هزار واحد مسکونی در مناطق شهری و حدود 16 هزار واحد در مناطق روستایی قرار دارند)، حدود 1.6 واحد مسکونی در کل کشور (حدود 1.3 در مناطق شهری و 300 هزار در مناطق روستایی) قابلیت عرضه به بازار مسکن را خواهند داشت که لازم است دولت و شهرداری ها، سیاست های مناسبی برای عرضه این واحدهای مسکونی به بازار مسکن در کشور تدبیر کند.

	واحدهای خالی از سکنه تا سال 1390	سهم 4 تا 6 درصدی واحدهای خالی از سکنه (متوسط 5 درصد)  تا سال 1390	عرضه بالقوه مسکن ناشی از خانه های خالی از سکنه تا سال 1390
مناطق شهری	1,330,730	66,536	1,264,194
مناطق روستایی	332,682	16,634	316,048
کل کشور	1,663,412	83,170	1,580,242

            مرکز آمار ایران

عرضه منفی ناشی از تخریب جهت ساخت واحد مسکونی

یکی از نکات مهم در تخمین دقیق میزان عرضه مسکن در نقاط شهری و روستایی کشور، توجه به میزان ساختمان های تخریبی جهت ساخت واحدهای مسکونی نوساز می‌باشد. در واقع به ازای ساخت تعدادی از واحدهای مسکونی، تعدادی تخریب می‌شوند. از این رو باید به نسبت تخریب ساختمان های مسکونی و واحدهای مسکونی نیز توجه شود و با برآوردی از میزان واحد مسکونی تخریب شده، این آمار به عنوان عرضه منفی در بازار مسکن کشور در نظر گرفته شود. در واقع بعد از سرشماری سال 1390، برخی از واحدهای مسکونی حاوی سکنه مورد سرشماری قرار گرفته، تخریب شده اند که لازم است این تعداد استخراج شوند.طبق آمار ارائه شده توسط مرکز آمار ایران، طی سال های 90 تا نیمه اول 94، درصد بناهای تخریبی در پروانه های صادره به ترتیب 17.8، 20.6، 26.8، 19.7 و 24.8 بوده است که به طور متوسط حدود 21 درصد از پروانه های ساختمانی صادر شده، جهت ساخت ساختمان جدید با تخریب بنای قبلی بوده است.

درصد توزیع پروانه های احداث ساختمان بر حسب مکان احداث	زمین بایر	باغ/ مزرعه	بناهای تخریبی
1390	81.3	0.9	17.8
1391	78.5	0.9	20.6
1392	73.2	26.8
1393	79	1.3	19.7
نیمه اول 1394	75.2	24.8

مرکز آمار ایران

نکته مهم و قابل توجه در ارزیابی بناهای تخریبی در کشور، این است که برخی از پروانه های صادر شده فرآیند ساخت را شروع نکرده و در نهایت تبدیل به ساختمان شروع شده نشده اند و همچنین ممکن است برخی از ساختمان های شروع شده، در سالهای قبل پروانه ساختمانی تهیه کرده باشند. از این رو مناسب است به جای تعداد پروانه های صادر شده جهت تخریب، تعداد ساختمان های شروع شده در نظر گرفته شود. در واقع می‌توان گفت در فرآیندِ ساختِ ساختمان های شروع شده ای که پروانه ساخت در بنای تخریبی داشته، حتما ساختمان قدیمی تخریب و ساختمان جدید بنا شده است و از این جهت تعدادی از ساختمان هااز بازار ساختمان کشور کنار گذاشته شده اند.از سوی دیگر به دلیل اینکه درصدی از ساختمان های تخریب شده، مسکونی و یا مسکونی توام بوده اند، لازم است تعداد ساختمان های مسکونی و توام شروع شده در نظر گرفته شود.

	تعداد پروانه های احداث ساختمان در نقاط شهری	تعداد ساختمان های مسکونی و توام شروع شده	درصد پروانه های صادر شده جهت ساخت در بناهای تخریبی	ساختمان های مسکونی و توام تخریب شده در فرآیند ساخت ساختمان جدید
1390	213,148	188080	17.8	33,478
1391	206,372	214829	20.6	44,255
1392	206,395	185027	26.8	49,587
1393	120,408	143897	19.7	28,348
نیمه اول 1394		32106	24.8	7,962
مجموع				163,630

بانک مرکزی و مرکز آمار

طبق آمار جدول فوق، در سال 90 حدود 33 هزار ساختمان تخریب شده است و طی سال های 90 تا نیمه اول 94، در مجموع 163 هزار ساختمان مسکونی و یا مسکونی و غیرمسکونی توام تخریب شده اند. برای تبدیل تعداد ساختمان های مسکونی تخریب شده به تعداد واحدهای مسکونی تخریب شده، از متوسط تعداد واحد مسکونی در هر ساختمان (نسبت تعداد واحدهای مسکونی تکمیل شده به تعداد ساختمان های مسکونی تکمیل شده) استفاده می‌شود. در واقع برآورد این تحقیق از تعداد واحدهای مسکونی تخریب شده برابر است با ضرب ساختمان های مسکونی و توام تخریب شده در فرآیند ساخت ساختمان جدید در متوسط تعداد واحد مسکونی در هر ساختمان. طبق آمار طی سال های 90 تا نیمه اول سال 94 حدود 624 هزار واحد مسکونی تخریب شده است که عرضه منفی واحد مسکونی در کشور محسوب می‌شود.

	ساختمان های مسکونی و توام تخریب شده در فرآیند ساخت ساختمان جدید	تعداد ساختمان های مسکونی و توام تکمیل شده	تعداد واحدهای مسکونی تکمیل شده	متوسط تعداد واحد مسکونی در هر ساختمان	متوسط تعداد واحدهای مسکونی تخریب شده
1390	33,478	160,485	564,761	3.52	117,812
1391	44,255	197,166	753,830	3.82	169,201
1392	49,587	208,335	834,077	4.00	198,523
1393	28,348	187,370	718,561	3.83	108,714
نیمه اول 1394	7,962	37,679	140,917	3.74	29,777
مجموع	163,630	791,035	3,012,146	--	624,028

با توجه به مطالب عنوان شده در قسمت عرضه مسکن در بازار مسکن کشور، می‌توان کل عرضه مسکن در مناطق شهری در کشور را طبق جدول ذیل برآورد نمود.

عرضه مسکن	واحدهای مسکونی موجود در کشور در سرشماری نفوس و مسکن سال 1390	مجموع مسکن شهری تکمیل شده طی سال های 90 تا نیمه اول 94	عرضه بالقوه مسکن ناشی از خانه های خالی از سکنه تا سال 1390	عرضه (منفی) ناشی از تخریب واحدهای مسکونی	عرضه کل مسکن
مناطق شهری	14,782,114	2,729,766	1,264,194	624,028 -	18,152,046
مناطق روستایی	5,172,594	939,274	316,048	214,719 -	6,213,197
کل کشور	19,954,708	3,669,040	1,580,242	838,747 -	24,365,243

تحلیل مازاد عرضه(مازاد تقاضا) واحدهای مسکونی در کشور

بعد از برآورد عرضه و تقاضای مسکن در مناطق شهری کشور لازم است در خصوص میزان مازاد تقاضا و یا مازاد عرضه مسکن شهری برآوردی صورت بگیرد تا متناسب با نتایج، سیاست‌های صحیح در خصوص بازار مسکن شهری از سوی مسئولان اتخاذ شود. از این رو میزان عرضه واحدهای مسکونی در کشور طی سال های 1390 تا نیمه اول سال 1394 مطابق آمارهای موجود در جدول ذیل ارائه می‌شود. عرضه مسکن در هر سال مجموع واحدهای مسکونی موجود، واحدهای مسکونی تکمیل شده در سال مورد نظر و عرضه بالقوه مسکن ناشی از خانه های خالی باشد که از این مقدار میزان واحدهای تخریب شده جهت ساخت واحدهای مسکونی جدید نیز کسر می‌شود. واضح و مبرهن است که میزان عرضه بالقوه ناشی از خانه های خالی از سکنه در صورتی می­تواند به فعلیت برسد که سیاست‌های صحیح مالیاتی و نظارتی دقیقی جهت شناسایی واحدهای خالی از سکنه و نیز عرضه آنها به بازار مسکن اتخاذ شود.

طی آمارهای جدول ذیل، 16.2 میلیون واحد مسکونی در سال 90 در مناطق شهری کشورعرضه شده که این ارقام طی سال های 91، 92، 93 در حدود 18، 19.9 و 21.8 میلیون واحد بوده است. طبق آخرین آمارهای موجود، در نیمه اول سال 94 بیش از 23.2 میلیون واحد مسکونی در کشور عرضه شده است. طبق آمار جدول ذیل، به دلیل اینکه در خصوص خانه های خالی از سکنه در کشور هیچ تدبیر مؤثری از سوی نهادهای سیاست‌گذاری شهری و دولتی انجام نگرفته است، پیشبینی می‌شود میزان خانه های خالی از سکنه در مناطق شهری کشور به میزان آمار ارائه شده در سرشماری سال 90 باشد.

عرضه مسکن شهری در کشور	واحدهای مسکونی حاوی سکنه موجود در کشور	مجموع مسکن شهری (تکمیل شده) اضافه شده طی 1 سال	عرضه (منفی) ناشی از تخریب واحدهای مسکونی	عرضه بالقوه مسکن ناشی از خانه های خالی از سکنه	عرضه کل مسکن
سرشماری 1390	14,782,114	282,381	117,812	1,264,194	16,210,877
1391	16,210,877	753,830	169,201	1,264,194	18,059,700
1392	18,059,700	834,077	198,523	1,264,194	19,959,448
1393	19,959,448	718,561	108,714	1,264,194	21,833,489
نیمه اول 1394	21,833,489	140,917	29,777	1,264,194	23,208,823

داده های جداول فوق

از سوی دیگر میزان تقاضای مسکن در مناطق شهری در کشور طی سال های 1390 تا نیمه اول 1394نیز در جدول ذیل ارائه شده است. طبق این جدول، میزان تقاضای مسکن در هر سال مجموع تقاضای ناشی از تعداد خانوارهای موجود، میزان ازدواج های صورت گرفته و نیز تقاضای ناشی از تعویض واحدهای مسکونی بدون امکانات رفاهی ضروری می‌باشد. از سوی دیگر واحدهای مسکونی قدیمی نیز جزء تقاضای پنهان مسکن در کشور محسوب می‌شود که در بلند مدت و یا طی سیاست های تشویقی و یا بازدارنده دولت می‌تواند به میزان تقاضای مسکن در کشور افزوده شود. از آنجایی که طی سال های 90 تا 94 سیاست خاصی در خصوص واحدهای مسکونی بدون حداقل های رفاهی ضروری اتخاذ نشده، میزان واحدهای مسکونی بدون امکانات ضروری طی این سال ها برابر با آمار سرشماری 1390 در نظر گرفته شده است. از سوی دیگر واحدهای مسکونی قدیمی و فرسوده نیز به دلیل مذکور طی سال های 91 تا 94 برابر با آمار سرشماری 1390 در نظر گرفته شده است. طبق آمار جدول ذیل، میزان تقاضای مسکن در سال 90 برابر با 20.1 میلیون واحد بوده که طی سال های 91، 92، 93 این میزان به 21.1، 21.7 و 22.2 میلیون واحد مسکونی رسیده است. در نیمه اول سال 1394 میزان تقاضای مسکن در حدود 22.6 میلیون واحد مسکونی می‌باشد.

تقاضای مسکن شهری در کشور	تقاضای ناشی از تعداد خانوارها در سال 1390	مجموع تقاضای مسکن ایجاد شده بسبب ازدواج	تقاضای ناشی از واحدهای مسکونی بدون امکانات رفاهی ضروری	تقاضای پنهان ناشی از نوسازی واحدهای مسکونی ضعیف بلحاظ فنی	تقاضای اصلی و پنهان مسکن در کشور
سرشماری 1390	15,365,892	624,514	280,246	4,281,680	20,552,332
1391	15,990,406	592,514	280,246	4,281,680	21,144,846
1392	16,582,920	552,925	280,246	4,281,680	21,679,771
1393	17,135,845	517,095	280,246	4,281,680	22,214,866
نیمه اول 1394	17,652,940	368,024	280,246	4,281,680	22,582,890

برای محاسبه میزان مازاد عرضه در بازار مسکن شهری در کشور لازم است میزان عرضه و تقاضا در تقابل با یکدیگر دیده شوند.برای برآورد میزان مازاد عرضه مسکن از دو سناریو استفاده شده است. در سناریوی اول مازاد عرضه مسکن در حالتی محاسبه شده که برای عرضه واحدهای خالی از سکنه به بازار مسکن شهری تدبیر اندیشیده نشده و از این رو از میزان عرضه مسکن حذف شده اند. از سوی دیگر در این سناریو، میزان تقاضای مسکن ناشی از نوسازی بافت های قدیمی نیز حذف شده اند.در سناریوی دوم میزان عرضه و تقاضای کل در نظر گرفته شده است و فرض اصلی در این سناریو این است که میزان واحدهای خالی از سکنه عرضه مسکن در مناطق شهری و نیز میزان تقاضای ناشی از نوسازی واحدهای مسکونی قدیمی، میزان تقاضای مسکن شهری را طی سال های 90 تا 94 متاثر کرده است.

	عرضه مسکن بدون در نظر گرفتن خانه های خالی از سکنه	تقاضای مسکن بدون در نظر گرفتن واحدهای قدیمی	مازاد عرضه مسکن (سناریوی اول)	عرضه کل مسکن	تقاضای کل مسکن	مازاد عرضه مسکن (سناریوی دوم)
سرشماری 1390	14,946,683	16,270,652	1,323,969-	16,210,877	20,552,332	4,341,455-
1391	16,795,506	16,863,166	67,660-	18,059,700	21,144,846	3,085,146-
1392	18,695,254	17,416,091	1,279,163	19,959,448	21,697,771	1,738,323-
1393	20,569,295	17,933,186	2,636,109	21,833,489	22,214,866	381,377-
نیمه اول 1394	21,944,629	18,301,210	3,643,419	23,208,823	22,582,890	625,933

طبق برآورد مازاد عرضه مسکن در سناریوی اول، میزان مازاد عرضه طی سال های 90 تا 94 افزایش داشته است به طوری که از 1.3 میلیون واحد در سال 90 به حدود 3.6 میلیون واحد مسکونی در سال 94 رسیده است. در سناریوی دوم نیز میزان مازاد عرضه سیر صعودی داشته و محاسبه مسکن خالی از سکنه و نیز واحدهای مسکونی قدیمی در این شاخص، باعث افزایش مازاد عرضه از 4.3 میلیون در سال 90 به 620 هزار واحد در سال 94 رسیده است. در واقع آمارهای فوق نشان از کاهش کمبود مسکن شهری درکشور و حتی مازاد عرضه در کشور می‌باشد.