خبرگزاری کار ایران

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگوی تفصیلی با ایلنا مطرح کرد:

از غیر اوپکی‌های پیشتاز در نفت تا جایزه به گازوئیل برای آلایندگی بیشتر

محمد چگینی، رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگوی تفصیلی با خبرنگار ایلنا مباحثی پیرامون لزوم انفکاک وظایف شرکت ملی نفت از حوزه ستادی وزارت نفت،تولید صیانتی، اوپک و آینده تصمیم گیری در این سازمان، ادغام وزارت خانه های نفت و نیرو، نفت در بورس، دو نرخی شدن بنزین و... مطرح کرد.

وی در این گفت وگو بر لزوم جداشدن وظایف شرکت نفت از وزارت نفت تاکید کرد.

چگینی در بخش دیگری از سخنان خود به مباحث مربوط به اوپک و اتفاقاتی که در نشست 169 خواهد افتاد اشاره کرد.

وی اوپک را درشرایط کنونی سازمانی موثر و تاثیرگذار ندانست و گفت: ما باید ارزیابی کنیم که تداوم حضور ما در اوپک چه منافعی برای ما می تواند داشته باشد.

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین اظهار داشت که امریکا بیش از عربستان در غصب بازار نفت ایران نقش داشته است.

وی به بحث شکل گیری وزارت خانه جدید انرژی در عربستان در پی تصمیم این کشور برای خروج از اقتصاد نفتی اشاره کرد و تصمیم گیری مسئولین ایران برای ادغام دو وزارت خانه نفت و انرژی را نیز ضروری خواند.

وی خواستار استفاده مسئولین از تجربیات کشورهای موفق نیز شد و در این زمینه با ذکر مثالی از شرکت های نفتی موفق در کشور نروژ پیاده سازی سیستم مالیات بر نفت را از جمله مسیرهایی عنوان کرد که ایران نیز باید آن را بپیماید تا موفقیت حاصل کند.

به اعتقاد رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام به جای نرخ بنزین، قیمت گازوئیل باید اصلاح شود.

به نظر این فعال حوزه انرژی صادرات گاز به همسایگان باید در صدر برنامه های صادراتی باشد ضمن اینکه مسئولین را از این اندیشه که صادرات نفت خام ایران می تواند حاشیه امن سیاسی به لحاظ وابسته کردن به انرژی ایران بر حذر کرد و البته صادرات گاز بوسیله خط لوله را از این قاعده مستثنی کرد.

در ادامه گفت وگوی ایلنا را با محمد چگینی می خوانید:

وی در ابتدا با تاکید بر لزوم جدا شدن شرکت ملی نفت از وزارت نفت گفت:  شرکت نفت باید از وزارتخانه جدا شود تا بتواند نقش نظارتی وسیاست گذاری  ایفا کند زیرا وقتی ارشد ترین مقام وزارت نفت خودش هیات مدیره شرکت ملی نفت است چطور می توان سوال کرد که آیا می توان تولید صیانتی داشت یا خیر؟ اکتشاف و توسعه داشته ایم یا خیر؟

چگینی در ادامه اظهار داشت: در اساسنامه شرکت ملی نفت مانعی برای تفکیک شرکت ملی نفت از وزارت نفت نیست الا اینکه وزیر نفت بعنوان رئیس هیات مدیره شرکت ملی نفت معرفی می شد که ما به دلیل تضاد منافع مخالفت کردیم زیرا شان وزیر نفت از این مسئله اجل است و باید نقش نظارت داشته باشد و مقام ناظر نمی تواند نقش مجری و یک طرف بازی  باشد.

وی خاطرنشان کرد: اکنون  اساسنامه شرکت ملی نفت بعد از اصلاحات انجام شده نسبت به قبل بهتر است و می تواند زمینه تفکیک مدیریتی شرکت ملی نفت از وزارت خانه را برای اجرای سیاست های بهتر در زمینه انرژی فراهم کند. 

نمی‌گوییم شرکت نفت خصوصی شود

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام یادآور شد: ما نمی گوییم که شرکت نفت خصوصی شود، می تواند شکل دولتی خودش را ادامه دهد اما مدیریتش از ستاد وزارت نفت تفکیک شود که وزارت نفت بتواند نظارت موثر داشته باشد و از شرکت نفت بعنوان فعال در حوزه نفت بازخواست کند.

چگینی تاکید کرد: شرکت نفت باید دولتی باقی بماند اما می تواند برای اینکه حساب ها شفاف شود در صدی از سود را در بازار بورس شناور کند.

وی با انتقاد از درهم تنیدگی مدیریت شرکت نفت با ستاد وزارت نفت اظهار داشت: در ابتدای انقلاب شورای انقلاب تصمیم گرفت وزارت نفت تشکیل شود با این هدف بود که وظایف حاکمیتی را شرکت نفت انجام ندهد و این شرکت فقط فعالیت های عملیاتی را انجام دهد تا مورد بازخواست نیز قرار گیرد.

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: در برنامه سوم توسعه گفته شده بود که  اگر دولت بخواهد شرکتی را هم در زیرمجموعه خود داشته باشد باید حتما از وزارتخانه های سیاستگذار در آن حوزه تفکیک شوند مثلا وزارت اقتصاد و یا ستادی در ریاست جمهوری آن را اداره کند. 

چه تعداد تاجر داریم که توان تجارت نفت داشته باشند

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: آنچه مسلم است ما همواره نمی خواستیم نفت را دولتی کنیم و بدنبال این بودیم نفت بعنوان ابزاری در اختیار مردم باشد که توانایی اقتصادی را شکوفا کنیم، اما باید پاسخ دهیم الان بعد از 110 سال نفت فروختن بجز اداره ای درشرکت نفت چه تعداد تاجر داریم که توانایی تجارت نفت داشته باشند؟

وی با ذکر مثالی از تجربه موفق شرکت استات اویل نروژ اظهار داشت: استات اویل شرکت نفت دولتی نروژ33 درصد سهام را در بازارهای بورس اروپا شناور کرده است تا به این ترتیب اولا حساب و کتاب های شرکت شفاف شود و از محل فروش 33 درصد سهام دولت در آمد جذب کند و از طرفی جهانی عمل کند.

چگینی ادامه داد: استات اویل قبل از تحولات فقط در نروژ فعالیت می کرد الان در اکثر کشورهای نفت خیز دنیا فعالیت می کند و در کنار این شرکت بیش از 50 شرکت نفتی در نروژ فعالیت می کند.

وی تصریح کرد: با این اوصاف نمی گوییم که شرکت نفت کنار گذاشته شود زیرا مسلما بزرگترین فعال حوزه نفت است اما باید دستش باز باشد  و ابزار در اختیار داشته باشد که نه تنها در سطح ملی کارامد باشد بلکه بتواند در کشورهای جهان نیز فعالیت کند.

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: چرا باید شرکتی که فقط 10 سال در دبی فعال است در عراق کار کند اما شرکت نفت ایران با سابقه 60 سال خارج از مرزها فعالیتی ندارد دلیل این کار این است که دستش رابسته ایم و وظایف دولتی را بر دوشش گذاشته ایم در حالی که وظایف دولتی را باید ستاد وزارت نفت انجام دهد نه شرکت نفتی که خودش تولیدکننده و بهره بردار است.

لزوم ادغام وزارت نفت و نیرو با شرط صفر شدن تصدی‌گری دولت

وی در ادامه با تاکید بر لزوم ادغام وزارت خانه های نفت و نیرو گفت: از منظر الزامات و سیاست های وحدت بخش، مدیریت و فرماندهی واحد لازم است اما اینکه  چگونه اجرا شود به دولت بستگی دارد.

چگینی گفت: راحت ترین راه ایجاد وزارت خانه واحد است با این شرط که حتما تصدی گری دو وزارت خانه به سمت صفر میل کند  ولی اگر قرار باشد وزارت نیرو تصدی گری نیروگاه ها را حفظ کند و وزارت نفت هم تصدی گری گسترده را در بخش بالادستی و پایین دستی حفظ کند ادغام معقول نیست.

 رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: بنابراین ادغام الزاماتی دارد یعنی اگر حتی واگذاری به بخش خصوصی صورت نمی گیرد باید مدیریت بنگاه های دولتی را به بخش دیگری از دولت واگذار کنند تا بخش های سیاست گذار دولت بتوانند تعامل کنند و اگر قصوری صورت می گیرد بازخواست شوند و گزارش کار واقعی ادائه شود و کار نظارتی با درجه بهتری انجام شود.

پا بر جای پای کشورهای موفق بگذاریم، راه‌های نرفته را تجربه نکنیم

چگینی در ادامه در مورد لزوم اجرایی شدن قرارداهای جدید نفتی اظهار داشت: ما ابتدا باید بدانیم چه کشورهایی در دنیا در مدیریت منابع نفتی موفق بوده اند، باید بدانیم این کشورها چه مکانیزم مالی بین دولت و نفت تعریف کرده اند و وقتی مطالعه می کنیم می بینیم عمده این کشورها مثل نروژ، استرالیا و کانادا و زمینهای آفشور امریکا ضمن حفظ مالکیت نفت توسط دولت نظام پترولیوم تکس یا مالیات بر نفت را پیاده کرده اند و این رویه روشی ساده که از فساد جلوگیری می کند و شرکت دایم در حال حسابرسی است و هزینه ها نیز برآورد و در نتیجه بیشتر با جهان مرتبط می شود.

وی تصریح کرد: اجرایی کردن این رویه در کشور ما نیز می تواند بستری باشد که شرکت های ایرانی سرمایه گذار در حوزه اکتشاف توسعه و تولید را هم گسترش دهیم چیزی که ماده 12 سیاست های برنامه ششم بعنوان طرح انقلابی و تحول گرایانه و طرحی که ملی شدن صنعت نفت و آنچه را در سال 29 دنبال آن بوده ایم را واقعی می کند و همچنین توانایی آحاد مردم را در مدیریت منابع نفتی بالا می برد.

وی با اشاره به عدم تاثیر خصوصی سازی های نادرست بر عملکرد مثبت سازمان ها اظهار داشت: تا زمانی که دولت خودش ذینفع اصلی است اگر خصوصی سازی هم اتفاق بیفتد بخش خصوصی رشد نمی کند چون خود دولت بزرگترین رقیب است.

چگینی ادامه داد:  فرض کنیم که می خواهیم شرکت های سرمایه گذار نفت برای توسعه و تولید میادین نفتی بدون انتقال مالکیت داشته باشیم و اجازه دهیم مردم نیز در آنها مشارکت داشته باشند کما اینکه این مقوله در ماده 12 برنامه ششم توسعه برای اولین بار بعد از ملی شدن صنعت نفت که شرکت های سرمایه گذار به این منظور تاسیس شدند ابلاغ شده اما مانع بزرگی دارد و آن اینکه رقیب اینها شرکت نفتی است که مالکی بنام وزارت نفت دارد و مدیر ارشد آن وزیر نفت است حال چگونه می توان عدالت را رعایت کرد کما اینکه در قانون ماده 129 برنامه پنجم اجازه را به دولت داده بودیم ولی وزارت نفت به این سمت حرکت نکرد.

وی در ادامه به بحث تولید صیانتی پرداخت و گفت: تولید صیانتی یعنی بیشترین بهره را از مخزن ببریم که با شاخص ریکاوری فکتور و یا ضریب برداشت سنجیده می شود و بند دو سیاست کلی انرژی هم خواستار افزایش تولید صیانتی است.

چگینی تصریح کرد: ما از قبل 4 میلیون بشکه در روز ظرفیت تولید داشتیم که که خالی شده بود و اکنون در حقیقت شرایط بازگشت به وضعیت قبلی را بدست آورده ایم و سیاست این است که از این به بعد اگر بخواهیم پروژه های جدید اجرا کنیم باید تولید صیانتی باشد یعنی پروژه های جدید باید منجر به این شود که ضریب برداشت و ریکاوری فکتور بالاتری از مخازن کشور داشته باشیم و نیم نگاهی هم باید به میادین مشترک داشته باشیم یعنی اگر قرار باشد دنبال کار افزایش تولید باشیم اولویت اول باید میادین مشترک باشد چون میادین داخلی در اختیار ماست و اگر هم برداشت نکنیم ضرر نمی کنیم.

وی با بیان اینکه باید در کمبود منابع تعادل ایجاد کنیم اینکه آیا می خواهیم زنجیره ارزش را در حوزه نفت و گاز بالا ببریم و یا تولید نفت خام را بالا ببریم، تاکید کرد: در تخصیص منابع نفت و گاز باید اولویت تکمیل زنجیره ارزش و کامل کردن زنجیره پالایشگاهی و پتروشیمیایی کشور باشد.

بود و نبود ما در اوپک فرقی ندارد

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه در پیش بینی تصمیمات نشست آتی اوپک با توجه به طرح فریز نفتی و همچنین سیگنالهایی که برکناری النعیمی در پی خواهد داشت، گفت: اوپک به نظر من بعد از انقلاب اسلامی سازمان موثری نبوده است و حضور ما در این سازمان نتوانسته  در تامین منافع ملی نقش پررنگی داشته باشد.

وی ادامه داد: بودن و یا نبودن ما در اوپک با توجه به وضعیت فعلی اثرگذار نیست زیرا می بینیم که کشورهای غیر اوپک کار خودشان را می کنند و تعهدی هم ندارند و مواقعی که قیمت نفت بالا می رود کشورهایی مثل روسیه، مکزیک و کانادا هم منفعت می برند.

چگینی خاطرنشان کرد: باید مطالعه کنیم که این کشورها از نبودن در اوپک چه زیانی کرده اند تا ما بتوانیم ارزیابی کنیم که باید به عضویت در این ساختار 40-30 ساله ادامه دهیم یا خیر.

وی در ادامه به نقش عربستان در تولید و بازگشت نفت ایران به بازار اشاره و اظهار داشت: عربستان در افزایش تولید نفت و کاهش قیمت ها بدنبال این بود که هم ایران را تحت فشار قرار دهد و هم جلوی ازدیاد تولید غیر متعارف آمریکا را بگیرد تا وابستگی غرب به خاورمیانه بویژه عربستان سعودی و مجموعه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس با درجه اهمیتی باقی بماند و به نظر می رسد که نمی خواهد در کوتاه مدت این سیاست را تغییر دهد.

نقش پررنگ تر امریکا در ایزوله کردن نفت ایران/عربستان بازیگر نقش دوم

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: در برهه ای که ما تحریم شدیم برخلاف تصور بسیاری که می گویند عربستان تولید اضافی داشت بیشترین افزایش از جانب امریکا بود و در کنار آن مقداری نیز عربستان و عراق و روسیه افزایش تولید داشتند که جایگزین نفت ایران و انتقال نفت تولیدی به بازار شدند لذا وقتی امریکا تولید نفت خود را افزایش می دهد عملا تقاضا را از خاورمیانه بیرون می کشد و این مسئله باعث شد مشتریان ایران به سمت این کشور بروند.

سیگنالهایی که برکناری النعیمی برای بازار آتی نفت فرستاد

وی در ادامه درباره تغییر النعیمی و تاثیر آن بر بازار آتی نفت اظهار داشت: برکناری النعیمی  به اجرای سیاست های نوین در عربستان در چارچوب چشم انداز ادغام وزارت آب و برق و تغییر نام وزارت نفت به وزارت انرژی صنعت و منابع زیرزمینی بوده است تغییری که در کشور ما هم سالهاست کارشناسان ارشد حوزه روی این نکته تاکید می کنند که باید در حوزه انرژی وحدت فرماندهی داشته باشیم تا بخش انرژی بدرستی مدیریت شود.

چگینی ادامه داد: برکناری النعیمی بعید است که تغییر چشمگیری در کاهش تولید در عربستان و یا اصلاح قیمت ها داشته باشد.

وی یادآور شد: اگر قیمت ها بین 40 تا 50 دلار باقی بماند و نفت غیر متعارف از بازار خارج شود و به مرور زمان قیمت ها شروع به رشد می کنند.

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین گفت: رشد اقتصادی چین و هند هم از بزرگترین عوامل تاثیر گذار روی بازار و تقاضای نفت است چرا که می بینیم الان رشد اقتصادی چین از 12 درصد به زیر6 درصد  رسیده است بنابراین طبیعی است که تقاضا کند شود.

وی توضیح داد: عربستان بیشتر این تغییرات را در وزارت نفتش بوجود آورد  تا بر بحران ناشی از کاهش درآمدها در کنار موضع گیری های سیاسی در منطقه غلبه کند چون صراحتا در این چشم انداز می گوید که دنبال اقتصاد کمتر وابسته به نفت است بنابراین این سیگنال را دریافت کرده که نفت نمی تواند تکیه گاه مناسبی برای کشورش باشد.

فریز نفتی زمانی موفق است که ایران به حقش برسد

چگینی گفت: در بحث فریز نفتی نیز کشورهایی مثل عربستان دنبال این بودند که جلوی ایران را از اینکه به بازار نفت برگردد، بگیرند اما اگر عربستان بپذیرد ایران باید حق قانونی خود مبنی بر تولید قبل از تحریم را داشته باشد سیاست فریز نفتی می تواند از جهت اجرایی شدن موفق باشد ولی اگر نپذیرد با موفقیت همراه نخواهد بود ولی در هر صورت احتمال می رود که طرفین به موافقت نسبی برسند و وقتی با واقعیت مواجه شوند و ببینند که ایران به بازار نفت بازگشته شاید در تصمیم عقلانی شان تاثیر گذار باشد.

وی در ادامه درباره صادرات گاز و اینکه آیا با وجود صادرکنندگان قدری مثل روسیه امکان رسیدن گاز ایران به اروپا وجود دارد یا خیر؟ توضیح داد: ما افزایش خوبی در تولید گاز داشته ایم اما در صادرات نفت و گاز باید مدل ذهنی مان تغییر کند ما همیشه دنبال این هستیم که خام بفروشیم بهره ببریم و زندگی مان را اداره کنیم در حالی که این مدل فکری باید تغییر کند و تا زمانی که این مدل تغییر نکند همچنان مشکل وجود دارد.

چگینی افزود: اولین چیزی که در حوزه نفت و گاز به ذهن مان می رسد اینکه چگونه می توانیم افزایش تولید زنجیره ارزش را در داخل کشور تکمیل کنیم در کنار آن درصدی را نیز برای اینکه در تجارت کسب و کار در دنیا حضور داشته باشیم، صادر می کنیم.

وی تصریح کرد: در حوزه صادرات اولا باید گاز را تبدیل به برق و بعد صادر کنیم و یا اینکه تبدیل به محصولات پتروشیمی و یا ال ان جی کنیم و یا از طریق خط لوله صادر کنیم و به این ترتیب هم امنیت ملی و هم به نوعی افزایش درآمد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی را می تواند تضمین کند.

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: در حوزه صادرات گاز اولویت اصلی همسایگان هستند تا با همسایگان ارتباط مستحکم اقتصادی نداشته باشیم و نتوانیم موفق عمل کنیم در دور دست هم نمی توانیم موفقیت حاصل کنیم.

وی یادآور شد: ما بابت صادرات گاز نگرانی نداریم چون امکانات زیربنایی برای صادرات به عراق ایجاد کردیم که منتظر هماهنگی نهایی است با پاکستان نیز بخش عمده ای از فعالیت انجام شده و این کشور با جمعیت 200 میلون نفری که از فقر شدید انرژی نیز رنج می برد می تواند بازار خوبی برای کشور ما باشد.

چگینی با بیان اینکه ما به عنوان کشور همسایه باید دنبال حداکثر کردن مبادلات اقتصادی با همسایگان باشیم، افزود: ما نگران صادرات گاز به اروپا نیستیم زیرا مسلما با امکاناتی که برای صادرات در اختیار داریم اگر همین مسیر ادامه پیدا کند خود این کشورها برای تامین انرژی گاز استقبال می کنند کما اینکه چین یک میلیارد و 300 میلیون نفری از 100 کیلومتری مرز ما بوسیله 3 خط لوله بزرگ از مسیر ترکمنستان ازبکستان قزاقستان گاز می برد که ما نیز می توانیم بازار بزرگی در این مسیر داشته باشیم اما الزاما نیاز نداریم که این مسیر را طی کنیم بلکه امکان این را داریم که از مسیر نزدیکتر یعنی شمال افغانستان که امنیت نسبی دارد و همچنین کشور تاجیکستان به چین متصل شویم.

وی یادآور شد: البته اگر تصور کنیم که نفت و گاز به دنیا صادر کنیم تا حاشیه امنیت داشته باشیم تجربه تحریم نشان داد که نمی تواند موفق شود چون سهم ما در تامین انرژی دنیا زیاد نیست. اگر بخواهیم در حوزه نفت و یا گاز تاثیر امنیتی داشته باشیم باید به اندازه ذخیره ظرفیتی دنیا ظرفیت داشته باشیم که در حال حاضر نداریم.

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: الان دنیا در حدود 10 میلیون بشکه ظرفیت ذخیره تولید نفت دارد اگر 10 میلیون تولید داشتیم که (خطای راهبردی است چون خام فروشی عظیم است) می توانستیم دنیا را به این فکر بندازیم که اگر ما را تحریم کند دچار آسیب می شود اما وقتی در دنیا ظرفیت ذخیره 10 میلیون بشکه ای وجود دارد  ایران 2 میلیون بشکه  ای را به راحتی می توان حذف کرد لذا در صادرات گاز اگر این تصور را داشته باشیم که اروپا را به خودمان وابسته کنیم تحلیل درستی نیست و تجربه تحریم نیز این مسئله را نشان داد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: در بازار معمولی و بازاری که حاد نیست و مناقشات سیاسی رخ می دهد خط لوله بر ال ان جی ارجح است چون ال ان جی قابلیت انعطاف بالایی دارد امروز می تواند از ایران بخرد و فردا نیاز خود را از کشور دیگر تامین کند اما در خط لوله این امکان وجود ندارد بنابراین در توسعه صادرات باید تاکید بیشتری بر خط لوله داشته باشیم اما این به معنای حذف ال ان جی نیست بلکه باید سبد و حد معینی داشته باشد که باعث تنوع در منابع فروش می شود اما در هر صورت در شرایط تحریم هم کشوری که از ما از طریق خط لوله گاز خریده بود، دریافت می کرد و ضربه پذیری آن مثل فروش با کشتی نبود.

وی درباره عرضه نفت خام در بورس نیز گفت: راه بورس راه پاک و شفافی است چرا نباید این راه را برویم قیمت ها و مکانیزم را اعلام کنیم و هر کس عادلانه با ضمانت معین وارد می شود همانگونه که در دنیا نیز این رویه دنبال می شود و نفت در بورس معامله می شود.

چگینی تصریح کرد: بورس جایی است که کالا در آنجا عرضه و متقاضی نیز می تواند آن را تهیه کند و انتقادها نیز شفاف مطرح می شود ولی وقتی معاملات در پستوها و اتاق در بسته و با یکی دو نفر خاص صورت گیرد اتفاقاتی مثل بابک زنجانی نمودار می شود ضمن اینکه مجاری فروش نیز باید متعدد شود زیرا اگر فروش نفت فقط از مسیر امور بین الملل صورت گیرد براحتی امکان تحریم خواهد داشت اما اگر 100 مرکز فروش داشته باشیم ضربه پذیری کم می شود.

وی در ادامه توضیح داد: من معتقدم که اگر می خواهیم شرکت های بخش خصوصی موفق داشته باشیم اولا ماده 12 سیاست های کلی برنامه ششم را اجرایی کنیم و آنهم تاسیس شرکت های ایرانی سرمایه گذار در حوزه اکتشاف توسعه و تولید بدون حق مالکیت است و بعد بدانیم بستر فعالیت اینها چیست  و روابط مالی شان با دولت چگونه می تواند باشد.

مالیات بر نفت مدلی که باید الگوبرداری شود

چگینی خاطرنشان کرد: تجربه موفق دنیا نشان داده که مدل مالیات بر نفت بهترین مدل است بدون انتقال حق مالکیت و بصورت اجاره، این مدلی بوده که در دنیا جواب داده است.

وی ادامه داد: مدل یاد شده (مالیات بر نفت) در نروژ اجرایی شدو این کشور ظرف 25 سال توانست بیش از 50 شرکت موفق داشته باشد بطوری که ضریب برداشت نفت در این کشور به طور میانگین بیش از 45 درصد است در حالی که ما هنوز ضریب 24 درصدی برداشت را داریم.

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: هر یک درصد افزایش ضریب برداشت در ایران معادل 6 میلیارد بشکه نفت است یعنی نزدیک 600 تا 700 میلیارد نفت در جا داریم که شناخته شده و اکتشاف نشده و از این میزان فقط 25 درصد را توانایی روی زمین آوردن داریم در حالی که در نروژ به 45 درصد رسانده حتی میدانی در این کشور وجود دارد که بازدهی 60 درصدی دارند.

وی اظهار داشت: وقتی کشورهای موفق دنیا مثل سیستمی که در اسکاندیناوی پیاده شده مطالعه می کنیم می بینیم که نیاز تامین اجتماعی کشور را از همین درآمدها تامین کرده یعنی صندوق جهانی بازنشستگی تاسیس کرده اند که وظیفه دارد درآمد اضافی حاصل از فروش نفت را به این صندوق واریز کند و به این ترتیب پول مستقیما در بخش صنعت صرف نمی شود بنابراین مدلی جامع است که ما نیز می توانم آن را بومی کنیم لذا باید ببینیم چه کشورهایی موفق بوده ناد و از تجربیات آنها استفاده کنیم.

چگینی در ادامه درباره گازهای فلر و دلیل عدم استقبال از آنها در مزایده ها گفت: سالهاست که 40 میلیون متر مکعب در روز گازبه اندازه 2 فاز پارس جنوبی  روی چاه ها می سوزد وزیر دستور لازم جهت فروش آنها را می دهد اما می بینیم که در بدنه گیر می کند و فقط فراخوان آن 2 سال طول می کشد و به این ترتیب هم محیط زیست و هم ثروت ملی از دست می رود.

وی با بیان اینکه ما که دغدغه توسعه پارس جنوبی را داریم چرا فلرها را مدیریت نمی کنیم؟ گفت: باید اجازه دهیم مردم سرمایه گذاری کنند، باید مسیر را باز کنیم که پتروشیمی ها آن را تبدیل به خوراک کنند.

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: سازمان های سنتی مسیر را باز نمی کنند و مشکل ساختارهای سنتی و دید بسته است اگر می خواهیم مشکل حل شود باید تحول ایجاد کنیم همانگونه که در برجام و هسته ای و صنایع دفاعی نیز اراده کار را داشته ایم.

وی در ادامه به بحث بنزین دونرخی پرداخت و گفت: ابتدا باید ببینیم که این مبحث افزایش قیمت بنزین از کجا نشات می گیرد چه تکلیف قانونی وجود دارد که دنبال این کار هستیم.

چگینی تصریح کرد: در سیاست های کلی واقعی شدن قیمت و هدفمند کردن یارانه ها سیاستی است که ابلاغ شده و این مسئله فقط در مورد بنزین نیست مربوط به کل حامل های انرژی اعم از ال پی جی بنزین و نفت سفید گازوئیل و نفت کوره و گاز  وبرق است و ما باید در متعادل کردن قیمت ها عدالت را بین حامل های انرژی رعایت کنیم.

وی ادامه داد: در حال حاضر اختلاف قیمت بنزین با فوب خلیج فارس اندک است ولی گازوئیل و نفت گاز 4 تا 5 برابر کمتر از فوب و یک پنجم رقم منطقه است که بصورت فله فروخته می شود، در خرده فروشی ترکیه هر لیتر گازوئیل 4 تا 5 هزار تومان بفروش می رسد در حالی که ما هر لیتر نفت گاز را با نرخ فقط  300 تومان می فروشیم لذا اگر قرار است کار تعدیلی انجام دهیم ترجیح این است که قیمت گازوئیل واقعی و بهبود یابد تا اینکه قیمت بنزین را دستکاری کنیم ضمن اینکه بنزین با آحاد مردم سرو کار دارد و در حال حاضر ضرورتی هم به تعدیل قیمت نیست چون هم قاچاق به صفر رسیده و هم تولید داخل رو به افزایش است ولی در حوزه گازوئیل چالش داریم هم درجه آلایندگی از نظر ذرات معلق بسیار بالاتر از بنزین است و از طرفی هم کمترین پرداخت را نیز مصرف کنندگان این فرآورده دارند و این یعنی جایزه دادن به کسانی که آلودگی بیشتری تولید می کنند.

رئیس کمیته انرژی مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: بنابراین در حال حاضر نه تنها دو نرخی کردن در بنزین موضوعیت ندارد حتی افزایش قیمت هم در شرایط فعلی موضوعیت ندارد اما اگر به قیمت های منطقه ای نزدیک شدیم قیمت ها باید پویا وشناور شود و سیاست مناسبی می تواند باشد مشروط بر اینکه مردم متوجه باشند بابت زیادتر مصرف کردن باید هزینه بیشتری پرداخت کنند اما این مسئله نیز در شرایطی است که درآمد مردم هم اصلاح شود.

 وی با بیان اینکه در مرحله فعلی قیمت گازوئیل و نفت گاز جاماندگی بزرگی دارد وضمن اینکه با تعداد محدودی هم سروکار دارد، اظهار داشت: الان از محل فروش گازوئیل که حدود بیش از 100 میلیون لیتر در روز است 8 هزار میلیارد تومان درآمد داریم در حالی که از محل فروش با 72 میلیون لیتر در روز بنزین 25 هزار میلیارد تومان درآمد داریم بنابراین آنچه باید باید اصلاح شود گازوئیل است.

کد خبر : ۳۷۶۱۷۸