وابستگی قیمت خرید تضمینی برق تجدیدپذیر به سوخت فسیلی؛ عامل کاهش سرمایه گذاری در این حوزه

یادداشت- سید مسعود احمدی- کارشناس ارشد انرژی- علی رغم ظرفیت بالای تولید برق تجدیدپذیر در کشور و تدوین برنامه‌های تشویقی وزارت نیرو برای خرید تضمینی برق تجدیدپذیر، نبود ثبات سیاست‌گذاری در قیمت خرید و وابستگی خرید برق تجدیدپذیر به قیمت سوخت فسیلی حضور سرمایه‌گذاران در این حوزه را کند کرده است.

درلایحه برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور ساخت 26 هزارمگاوات نیروگاه جدید برنامه ریزی شده است که 16 هزار مگاوات آن با تبدیل نیروگاههای گازی موجود به سیکل ترکیبی، سه هزار مگاوات آن با ساخت نیروگاه‌های تولید پراکنده،DG(نیروگاه تولید پراکنده) وCHP (تولید همزمان برق وحرارت) و پنج هزار مگاوات دیگر آن با ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر بادی و فوتوولتائیک (خورشیدی) تامین خواهدشد.

با هدف متنوع کردن سبد تولید برق، سند توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر تصویب و به اجرا درآمده است که در آن رسیدن به ظرفیت 5 هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر تا افق 1400 هدف‌گذاری شده است.در حال حاضر بیش از 95% از برق تولیدی کشور از سوخت فسیلی تهیه می‌شود و اتکای این حجم از تولید برق کشور به یک منبع تامین برق  می‌تواند به لحاظ امنیتی برای کشور مساله ساز شود. یکی از راهکارهای کاهش سهم سوخت فسیلی برای تولید برق در کشور توسعه انرژی تجدید پذیر است.

 بررسی‌ها نشان داده است که کشور ایران جایگاه ویژه ای برای تولید برق تجدیدپذیر خصوصا انرژی باد و خورشید دارد به گونه‌ای که حسین بنکداری مدیر کل آموزش،تحقیقات و فناوری وزارت نیرو اعلام کرده است که ایران با داشتن۳۰۰ روز آفتابی رده‌های بالای دنیا را در قابلیت تولید انرژی خورشیدی دارد. در حوزه انرژی باد نیز یوسف آرمودلی مدیر عامل سازمان انرژی های نو ایران اظهار داشته است که بیش از ۱۵ هزار مگاوات توان اقتصادی و افزون بر ۴۰ هزار مگاوات ظرفیت فنی در کشور در زمینه انرژی بادی شناسایی شده است.

با وجود ظرفیت بالای تولید برق تجدیدپذیر در کشور هوشنگ فلاحتیان  معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی از سهم 6% تولید برق کشور از نیروگاههای برق آبی و تجدیدپذیر خبر داده است که اگر سهم نیروگاه‌های آبی را نادیده بگیریم میزان تولید برق تجدیدپذیر در کشور کمتر از 1% از میزان تولید برق در کشور است. با این وجود خبرها حاکی از آن است که حمایت‌های دولت از تولید برق تجدیدپذیر در حال حذف شدن است.

چیت‌چیان وزیر نیرو اخیرا از کاهش قیمت خرید تضمینی برق تجدیدپذیر سخن گفته است. وی اعلام کرده است که «هوشمندی دولت باعث شد تا نرخ خرید برق تولیدی از انرژی‌های تجدیدپذیر از تیرماه سال 94 تا اردیبهشت 95 کاهش پیدا کند و لذا این کاهش قیمت، اطمینان و تضمین بیشتری برای سرمایه‌گذاری در این بخش را در پی خواهد داشت و سرمایه‌گذاران نیز روی این کار صحه گذاشته‌اند.»

علاوه بر این وابستگی قیمت خرید برق تجدیدپذیر به قیمت سوخت فسیلی با توجه به نوسانات شدید قیمت نفت و فرآورده های نفتی اطمینان سرمایه گذار برای حضور در این بخش کمتر شده است.

جدای از اینکه کاهش قمیت خرید تضمینی برق تجدیدپذیر چگونه باعث اطمینان و تضمین بیشتر برای سرمایه‌گذار خواهد شد، اقدام اخیر وزارت نیرو می‌تواند سرمایه‌گذاری آتی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر را تحت تاثیر قرار دهد. مهم‌تر از کاهش سوددهی این واحدها با نرخ‌های جدید، نگرانی سرمایه‌گذاران در مورد بی‌ثباتی سیاست‌های کشور در این زمینه است.

بنابراین با توجه به ظرفیت بالای تولید برق تجدیدپذیر در کشور و لزوم کاهش استفاده از سوخت فسیلی در سبد تامین برق و حرات مورد نیاز کشور، لازم است که سیاست‌های بلند مدت در این حوزه تعریف شود. در این صورت علاوه بر افزایش انگیزه سرمایه‌گذاران برای حضور در این حوزه، سهم سوخت فسیلی در تولید برق کشور کاهش پیدا خواهد کرد.