دیگ یا بویلر چدنی چیست و چرا در موتورخانه به آن نیاز داریم؟

دیگ چدنی به عبارت ساده یک مخزن تحت فشار است که با آن، گرمایش ساختمان، آب گرم مصرفی، آب گرم مورد نیاز برای استخر و... تامین می‌شود. دیگ‌های چدنی این کار را با ایجاد احتراق داخل دیگ و انتقال حرارت این احتراق به سیال انجام می‌دهند. خرید دیگ چدنی برای عموم موتورخانه‌های قدیمی یا امروزی در ساختمان‌ها ضروری است.

پیش از اینکه به سراغ قیمت دیگ چدنی و مشخصات آن برویم، شاید بخواهید با جزییات بیشتری درباره نحوه عملکرد این نوع از دیگ بدانید. در دیگ‌های چدنی محفظه‌ای وجود دارد که انرژی گرمایشی حاصل‌شده از احتراق مشعل را، به سیالی که درون محفظه است انتقال می‌دهد؛ به عبارت دیگر، دیگ‌های چدنی با این کار آب را گرم می‌کنند. آب گرم‌شده با استفاده از پمپ‌ها به مدار گرمایشی وارد می‌شوند و نهایتا، انتقال حرارت را از طریق یک سیستم گرمایشی مشخص (مانند شوفاژ، فن کویل و...) انجام می‌دهند. دیگ از نوع چدنی، یک سطح گرمایشی و یک کوره دارد؛ سطح گرمایشی، آن مساحتی است که در معرض احتراق مشعل قرار می‌گیرد و کوره، فضای اصلی شکل گرفتن احتراق است. محدوده فشار کاری در دیگ‌های چدنی، 3 تا 5 اتمسفر است و همچنین، پیش از خرید دیگ چدنی، توجه کنید که این دیگ‌ها هم با گاز و هم با گازوئیل امکان کار دارند.

خرید دیگ چدنی یک خرید هوشمندانه برای تامین سرمایش فضا و آب مصرفی است؛ چرا که استفاده از چدن در تولید این دیگ سبب شده است که سطح انتقال حرارت و تبادلش با آب افزایش پیدا کند و همین مسئله به ظاهر ساده، راندمان دیگ را بالا برده است. جنس محصول، تاثیر اولیه را بر روی قیمت دیگ چدنی می‌گذارند و همینطور که می‌بینید، این جنس (چدن) مزایای مخصوص خودش را دارد.

اجزای دیگ چدنی

برای اینکه خرید دیگ چدنی شما هوشمندانه شکل بگیرد، باید با اجزای اصلی دیگ آشنا باشید؛ اجزای اصلی این دیگ، پره‌های آن هستند.

• پره‌ها: این پره‌ها متناسب با ظرفیت دیگ انتخاب می‌شوند و قابل جداسازی هستند. می‌توانید پره‌ها را در موتورخانه با مغزی یا بوشن، جمع و آب‌بندی کنید. ظرفیت دیگ بسته به تعداد پره‌ها دارد و برای خرید دیگ چدنی، باید بدانید برای چه ظرفیتی نیاز به آن دارید.
• اتصالات رفت‌وبرگشتی آب
• شیر انبساط
• ترموستات
• دماسنج
• فشارسنج
• بدنه اصلی

قیمت دیگ چدنی عمدتا به کیفیت این قطعات برمی‌گردد.

از نکات مهم در خصوص قطعات و نگهداری دیگ‌های چدنی، توجه به پر بودن دیگ از آب است. اگر هنگام استفاده شما در دیگ آبی وجود نداشته باشد، ممکن است در بدنه و دیگ ترک ایجاد شود. همچنین، باید بدانید که چدن خاصیت شکنندگی دارد. پس از خرید دیگ چدنی و به هنگام انتقال آن به موتورخانه، دقت کنید که آسیبی به دیگ نرسد.

نکات مهم مونتاژ و خرید دیگ چدنی

دیگ‌های چدنی عموما چندین و چند قطعه دارند که باید به هم متصل شوند. در این مرحله (اتصال و مونتاژ) باید به نکاتی توجه کنید؛ قیمت دیگ چدنی هرچقدر هم که بوده باشد، مونتاژ بادقت به عنوان یک مرحله مهم از کار باید رعایت شود.

1. برای رسیدن به حداکثر راندمان دیگ، باید لوله رفت یا لوله خروج آب را به قسمت انتهایی دیگ و لوله ورود آب یا لوله برگشت را در قسمت پایینی دیگ نصب کنید.
2. برای اجتناب از تنش‌های حرارتی‌ای که به خاطر انبساط طولی دیگ ناشی می‌شوند، پایه بتنی خود را به ارتفاع 10 سانتی‌متر از کف موتورخانه و به شکل کاملا تراز مونتاژ کنید.
3. ظرفیت مشعل دیگ، باید با ظرفیت دیگ شما برابر یا 10 درصد از آن کمتر باشد.
4. دقت کنید که طول شعله مشعل، باید سه‌چهارم از طول دیگ چدنی را پوشش بدهد. همچنین، همیشه باید یک چهارم انتهایی از دیگ، خالی از شعله مشعل باشد.
5. مشعل باید کاملا افقی و در مرکزیت کوره نصب گردد؛ در غیر این صورت، پره ترک می‌خورد.
6. قبل از اسمبل کردن پره‌ها، با پارچه‌ای تمیز همه بخش‌های پره‌ها را تمیز کنید.
7. در محل اتصال پرده‌ها از نخ نسوز و همچنین پوشش ضد زنگ (قبل از مونتاژ) استفاده کنید.
8. برای جلوگیری از نشتی، بوش‌ها را درست نصب کرده و برای آب‌بندی کردن تجهیزات، حتما از نوار تفلون استفاده کنید. در زمان اسمبل کردن، همه پره‌های دیگ باید با گل نسوز درزبندی شوند.
9. سطح آب و گردشش در منبع انبساط را بررسی کنید و قبل از راه‌اندازی اصلی و بعد از اسمبل کردن، یک تست اولیه با فشار کاری مدنظرتان انجام دهید.

همانطور که گفته شد، فارغ از قیمت دیگ چدنی یا برند انتخابی شما هنگام خرید دیگ چدنی، مهم‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین نکته در استفاده از این محصول، به کارگیری بالاترین دقت هنگام مونتاژ کار است. برای خرید دیگ چدنی نیز باید به نکاتی توجه کنید.

تفاوت دیگ چدنی و دیگ فولادی

به جز قیمت دیگ چدنی که از دیگ فولادی ارزان‌تر و پایین‌تر است، تفاوت‌های عمده دیگری هم میان این دو دیگ وجود دارد:

• مقاومت مثال‌زدنی در برابر خوردگی و زنگ‌ زدن
• حمل‌ونقل آسان‌تر به دلیل جدا شدن پره‌ها
• ظرفیت حرارتی متغیر به دلیل امکان کم یا زیاد کردن پره‌ها
• نگهداری آسان‌تر این دیگ نسبت به دیگ فولادی

خریداران بویلرها معمولا ویژگی‌های دیگ‌های چدنی و فولادی را نزدیک می‌دانند؛‌ با این همه، قیمت دیگ چدنی و پایین‌تر بودن آن نسبت به قیمت دیگ فولادی دلیلی برای در اولویت قرار دادن دیگ‌های چدنی است.

مزایای دیگ چدنی

مزایای دیگ، تعیین‌کننده قیمت دیگ چدنی و تضمین‌گر استفاده بهینه شما از آن هستند:

• حمل‌ونقل آسان با قابلیت جداسازی قطعات
• امکان تعویض و تعمیر پره‌ها در صورت آسیب
• قیمت دیگ از نوع چدنی از دیگ‌ فولادی ارزان‌تر است
• هزینه کمتر تعمیر و نگهداری
• امکان تغییر ظرفیت گرمایشی دیگ با تغییر تعداد پره‌ها
• مقاوم در برابر زنگ زدن، خوردگی و دمای بالا
• دارای قابلیت نصب مشعل گازوئیل‌سوز، گازسوز یا دوگانه‌سوز

معایب دیگ چدنی

همانطور که گفته شد، قیمت دیگ چدنی عموما نقطه عطف و مهم در خرید دیگ چدنی است؛ اما این به این معنا نیست که این دیگ‌ها نقطه ضعفی ندارند:

• ترک برداشتن پره‌ها و ایجاد رسوب در آن‌ها در اثر تنش‌های حرارتی یا فشار زیاد سیستم
• مقاومت نسبتا کم در برابر برخوردهای مستقیم شعله
• نامناسب برای مناطق بسیار سرد (به دلیل وجود امکان شوک حرارتی در این مناطق)
• نصب و جمع‌آوری آن‌ها نسبت به دیگ فولادی بیشتر است

قیمت دیگ چدنی

دیگ‌های چدنی در ظرفیت‌های مختلفی تولید می‌شوند. قیمت دیگ چدنی نیز بسته به ظرفیت و البته نوسانات قیمت متریال یک قیمت ثابت نیست؛ به همین دلیل، برای استعلام قیمت دیگ چدنی پیش از خرید آن، بهتر است با یک فروشنده معتبر در ارتباط باشید.