۳ سناریوی مسکو برای واگنر پس از اخراج از سوریه و لیبی/ ابعاد درگیری پریگوژین با وزارت دفاع روسیه

«حسن بهشتی‌پور» کارشناس ارشد مسائل روسیه با اشاره به ضرب‌الاجل اعلام شده از سوی ارتش روسیه برای خروج عناصر واگنر از سوریه و لیبی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اخیرا جانشین وزیر دفاع روسیه با سفر به سوریه و لیبی خواستار اخراج عناصر گروه واگنر از مسئولان این دو کشور شده است. واقعیت این است که خارج شدن واگنر از لیبی باعث می‌شود که موقعیت دولت طرفدار روسیه در شرق این کشور تضعیف شود اما مسأله این است که واگنر یک نوع ارتش پوششی برای مسکو به حساب می‌آمد تا ارتش کلاسیک روسیه مستقیماً وارد مجادلات منازعات منطقه‌ای و بین‌المللی نشود. باید متوجه باشیم که اختلاف میان واگنر و وزارت دفاع روسیه افزایش پیدا کرده بود و مسکو به دنبال آن بود که این جریان به یک گروه نظامی نظم‌پذیر تبدیل شود و یکی از راه‌های پیشنهادی آنها، انعقاد قرارداد میان وزارت دفاع روسیه با عناصر واگنر بود اما یوگنی پریگوژین، رییس این جریان با اقدام مذکور مخالف بود.

وی ادامه داد: پریگوژین بارها اعلام کرده بود که به هیچ وجه زیر بار انعقاد چنین قراردادی نخواهد رفت و حتی اعلام کرد که فرماندهی و سازماندهی تمامی اقدامات وزارت دفاع روسیه در قبال واگنر باید مستقیماً با هماهنگی وی و زیر نظر او انجام شود. به هر ترتیب این مواضع برای مسکو و وزیر دفاع روسیه غیرقابل هضم بود و حتی در این میان پوتین از وزیر دفاع روسیه حمایت کرد و همین مساله موجب عصبانیت رئیس واگنر شد. حالا و با توجه به کشته شدن پریگوژین، واگنر تحت فشار قرار گرفته که باید در سوریه و لیبی سلاح خود را تحویل دولت این دو کشور دهند و در نهایت به ارتش روسیه بپیوندند. این اقدام روسیه نشان می‌دهد که آنها از سوی واگنر احساس خطر کرده‌اند و می‌خواهند با سازماندهی این جریان هر شورشی در آینده را کنترل کرده یا آن را خنثی کنند.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: مسکو با این اقدام به دنبال مدیریت واگنر است و از سوی دیگر وزارت دفاع روسیه هم به دنبال آن است تا بتواند فرماندهی این جریان را به عهده بگیرد و معتقدم به صورت کلی در این پرونده سه سناریو وجود دارد. سناریوی نخست آن است که عناصر واگنر به همراه فرماندهان خود مطابق میل مسکو به ارتش روسیه بپیوندند. سناریوی دوم هم بحث شورش در شهرهایی است که واگنر در آنها نفوذ خوبی دارد. در نهایت سناریوی سوم هم بحث عدم پذیرش توافق نیروهای سطح پایین واگنر با فرماندهان است که می‌تواند باعث به وجود آمدن یک بحران منطقه‌ای و حتی بین‌المللی شود. طی سال‌های اخیر که واگنر در سوریه، لیبی و حتی اوکراین مشغول به سرویس‌دهی به نفع کرملین بوده، بارها وزارت دفاع روسیه از سوی آنها منفعل خوانده شده و آنها معتقدند هر دستاوردی که در میدان اوکراین برای مسکو کسب شده، واگنر در آن دخیل بوده است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: این جماعت هر ساله بودجه‌های کلانی را از ساختار امنیتی روسیه دریافت می‌کردند بدون آنکه پاسخگوی دلایل و ابعاد مصرف شدن این بودجه باشند که البته خروجی آن هم چندان مطلوب نبوده است. به هر ترتیب باید منتظر ماند و دید که کدام یک از سه سناریوی مذکور عملیاتی می‌شود. حتی ممکن است که بعداً واگنر پس از مدتی منحل شود و یا فرماندهی آنها به وزارت دفاع روسیه سپرده شود و در نهایت این جریان به عنوان یک تیپ یا گردان نظامی در چهارچوب وزارت دفاع روسیه به حیات خود ادامه دهد، اما به هر ترتیب این اقدامات روسیه علیه جریانی مانند واگنر را باید نوعه تسویه حساب دانست.