کریمه، نقطه آغاز بحران جدید میان شرق و غرب
بحران کریمه و الحاق این شبه‌جزیره به خاک جمهوری فدراتیو روسیه، نقطه آغاز بحرانی جدید روابط میان روسیه و غرب شد. بحرانی که هنوز در اروپا شعله‌ور است و غرب، این اقدام مسکو را تجاوز نظامی به خاک اوکراین تلقی کرده و در برابر کرملین صفآرایی کرده است.
پس از آغاز ناآرامی‌های اوکراین و برکناری دولت روس‌گرای «ویکتور یانوکوویچ»، دولت متمایل به اروپا قدرت را در کی‌یف به دست گرفت. پس از این تغییر و تحولات، مناطق شرق و جنوب اوکراین که محل زندگی روس‌تبارهای اوکراین است، تبدیل به میدان مبارزه استقلال‌طلبانه شد و تا امروز نیز جنگ در برخی از مناطق شرقی ادامه دارد.
در روز ۲۶ فوریه ۲۰۱۴ میلادی، ۱۵۰ هزار نفر از نیروهای ارتش روسیه برای انجام مانور نظامی در مرزهای اوکراین مستقر شدند. یک روز پس از استقرار نیروهای نظامی روس در مرز، گروه‌هایی از افراد مسلح نقاب‌دار با حمله به مراکز حساس کریمه، این نقاط را به اشغال خود درآوردند. پس از اشغال نقاط راهبردی شبه جزیره، پارلمان محلی، دولت خودمختار کریمه را برکنار و «سرگئی آکسینوف» را به عنوان نخست‌وزیر جدید انتخاب کرد.
همه‌پرسی الحاق کریمه به خاک روسیه، نقطه آغاز بحران
۱۶ مارس ۲۰۱۴ میلادی، همه‌پرسی الحاق کریمه به خاک فدراسیون روسیه توسط دولت محلی در این منطقه برگزار شد. بر اساس آمارهای اعلام شده، ۸۱ درصد واجدان شرایط در این همه‌پرسی شرکت کرده و ۹۶ و ۷۷ صدم درصد آنها به الحاق کریمه رای مثبت دادند.
دو روز پس از برگزاری همه‌پرسی در تاریخ ۱۸ مارس ۲۰۱۴ میلادی، «ولادیمیر پوتین» سند الحاق کریمه به خاک روسیه را امضا کرد و این منطقه را بخش جدایی‌ناپذیر کشور خود دانست.
در حالی که دولت جدید کی‌یف و کشورهای غربی همواره بر تجاوز نظامی مسکو به خاک اوکراین تاکید دارند، پوتین سخن دیگری می‌گوید. در آستانه سالگرد الحاق کریمه به روسیه، مستندی در این مورد در مسکو ساخته شد و رئیس‌جمهوری این کشور در این فیلم دلیل الحاق کریمه به خاک کشور خود را، حمایت از روس‌تباران این منطقه در برابر خطر ملی‌گرایان اوکراینی اعلام کرد.
همچنین در بخش دیگری از این مستند، اشغال ۱۹۳ مرکز حساس کریمه توسط نیروهای روسی نیز نشان داده می‌شود که تا چند وقت پیش، از آنها به عنوان نیروهای نا‌شناس یاد می‌شد. به طور کلی، روس‌ها هدف خود از تصرف کریمه را حفاظت از مردم این منطقه در برابر جریان انقلاب اوکراین اعلام می‌‌کنند. پوتین در این ویدئو به طور رسمی اعلام می‌کند که تصمیم الحاق کریمه پیش از برگزاری همه‌پرسی گرفته شده بود اما سرنوشت الحاق به نتیجه نظر مردم شبه جزیره سپرده شد.
جدا شدن کریمه از خاک اوکراین، باعث تحریک روس‌تباران شرق این کشور برای آغاز مبارزه جدایی‌طلبانه شد. این واقعه، نقطه آغازی برای صفآرایی مجدد شرق و غرب در برابر یکدیگر شد. اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا تحریم علیه روسیه را آغاز کرده و شیوه‌ای جدید در برابر مسکو در پیش گرفتند. در کنار تحریم‌های اقتصادی غرب، اخراج روسیه از گروه هشت ( G۸) نیز یکی دیگر از اقدام‌های این کشور‌ها تحت نفوذ آمریکا بود.
پوتین به دنبال استحکام جایگاه روسیه
پس از وقایع اوکراین و تشدید مناقشه میان شرق و غرب، روسیه به دنبال استحکام روابط خود با دیگر کشور‌ها و گروه‌های بین‌المللی رفت. سفر پوتین به بلاروس، چین، مجارستان، ازبکستان، ترکیه، هند و مصر در راستای همین امر ارزیابی می‌شود. در حالی که جبهه مخالف روسیه سعی در منزوی کردن کرملین در پشت مرزهای این کشور می‌کند، پوتین در تلاش است تا با گسترش دیپلماسی، راه را بر انزوای کشور خود ببندد.
ریاست روسیه بر گروه «بریکس» نیز یکی از دیگر از برگ‌های برنده مسکو برای خروج از شرایط فعلی است. پوتین در پیامی به مناسبت آغاز سال ۲۰۱۵ میلادی که خطاب به همتایان خود در این گروه صادر کرد، اعلام کرد که مسکو از تمام ظرفیت‌های خود برای افزایش نفوذ این گروه در عرصه بین‌المللی استفاده می‌کند. گویا مسکو در تلاش است تا با استفاده از ظرفیت کشورهای در حال توسعه عضو بریکس مانند آفریقای جنوبی، چین، برزیل و هند بار دیگر برابر غرب قد علم کرده و جبهه خود را تقویت کند.
گزارش: محسن صالحی‌خواه