صف‌آرایی دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان کنگره در برابر کاخ سفید
کنگره آمریکا متشکل از مجلس نمایندگان و سنای این کشور، به دنبال جای دادن خود در توافق احتمالی میان ایران و ۱+۵ است. در همین حال رئیس‌جمهوری رنگین‌پوست ساکن کاخ سفید، تصمیم دارد توافقی خارج از کنترل دستگاه قانون‌گذاری به دست بیاورد.
پس از نامه ۴۷ سناتور جمهوری‌خواه خطاب به مقام‌های ایران که در آن، توافق بدون تصویب کنگره توافق بی‌ارزش اعلام شده بود، دموکرات‌های مجلس نمایندگان دست به قلم شده و نامه‌ای خطاب به «باراک اوباما» امضا کردند. نامه مذکور، توسط «اد رویس» رئیس‌جمهوری‌خواه کمیته روابط خارجی این نهاد و «الیوت انگل» دموکرات که از اعضای ارشد این کمیته محسوب می‌شود، تنظیم شده است. مضمون کلی نامه اشاره به آن دارد که در صورت حصول توافق، رئیس‌جمهوری برای لغو تحریم‌ها به کنگره مراجعه و از نمایندگان نظرخواهی کند.
کنگره به دنبال نقش اول در مذاکرات
خلاف آن‌که اوباما تاکید می‌کند که برای امضای توافق هسته‌ای نیازی به رد یا تائید کنگره نیست، قانون‌گذاران کنگره همواره بر نقش کلیدی خود در حاصل شدن توافق احتمالی با ایران تاکید می‌کنند. رئیس‌جمهوری آمریکا تهدید می‌کند که در صورت حرکت کنگره خلاف فعالیت‌های کاخ سفید در مورد مذاکرات با ایران، مصوبات را وتو می‌کند.
سخنان اوباما باعث خشم قانون‌گذاران آمریکایی و تلاش آن‌ها برای تخریب فعالیت‌های کاخ سفید شد. دعوت خودسرانه و یک‌طرفه از نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی برای سخنرانی در کنگره، نامه ۴۷ سناتور جمهوری‌خواه و بعد از آن تنظیم نامه ۲۵۰ عضو مجلس نمایندگان از جمله اقدام‌های سیاست‌مداران مخالف نظر اوباما بوده است.
نامه ۴۷ سناتور آمریکایی به مقام‌های جمهوری اسلامی ایران که اقدامی از جانب جمهوری‌خواهان بود، دور از ذهن نمی‌نمود. زیرا فیل‌های سرخ آمریکایی از زمان پیروزی در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره فعالیت خود علیه اقدام‌های اوباما را تشدید کردند. اما نامه جدید اعضای مجلس نمایندگان را که باز هم توسط رئیس جمهوری‌خواه کمیته روابط خارجی تنظیم شده، تعداد زیادی از دموکرات‌ها امضا کردند.
با توجه به اینکه دولت فعلی آمریکا در دست دموکرات‌ها قرار دارد، اقدام نمایندگان این حزب کمی عجیب به نظر می‌رسد. شاید اوباما انتظار داشت که که هم‌حزبی‌هایش در رویارویی کاخ سفید و کنگره از وی پشتیبانی کنند اما، دموکرات‌های مجلس‌نشین با امضای نامه مذکور خطاب به رئیس‌جمهوری نشان دادند که خواستار ایفای نقش اول توسط کنگره در توافق احتمالی هستند.
اوباما، ساکن تنهای کاخ سفید
برخی تحلیل‌ها نشان از آن دارد که تنظیم‌کنندگان این نامه در انتظار هستند تا به محض حصول توافق احتمالی، آن را به نهاد قانون‌گذار ارسال کنند. هر قدر که اوباما سعی دارد تا امضای توافق را در حیطه اختیارات ریاست‌جمهوری تعریف کند، قانون‌گذاران این کشور بیان می‌کنند که در صورت کنار گذاشتن کنگره توسط اوباما، توافق نهایی بیش از دو سال دوام نیاورده و در دولت آینده ایالات متحده لغو می‌شود.
وجه تمایز نامه اخیر و نامه ۴۷ سناتور، در خطاب آن است. نامه سناتورهای جمهوری‌خواه بدون آن‌که شخص خاصی را مخاطب قرار دهد، خطاب به رهبران جمهوری اسلامی ایران نوشته شد. پس از انتشار نامه و بازخوردهای منفی آن در داخل و خارج آمریکا، برخی از امضاکنندگان از عمل خود ابراز پشیمانی کردند. هفت سناتور جمهوری‌خواه از امضای نامه قبلی خودداری کرده و آن را عملی نادرست دانستند. البته نکته جالب درباره این هفت سناتور این است که آن‌ها با اصل نامه مشکلی ندارند. به نظر این افراد، نامه سناتور‌ها باید خطاب به اوباما نوشته می‌شد؛ نکته‌ای در نامه اخیر اعضای مجلس نمایندگان لحاظ شده است.
شرایط امروز حاکی از آن است که اوباما در صورت حاصل شدن توافق، در برابر کنگره تنها می‌ماند. ایران خواستار لغو تمام تحریم‌های اعمال شده در سال‌های گذشته است و کنگره آمریکا می‌خواهد که در لغو احتمالی تحریم‌ها نقش داشته باشد. با توجه به وضعیت حاکم در آمریکا، اگر اوباما به دنبال رسیدن به توافق هسته‌ای باشد، باید با تمام کنگره بجنگد.
گزارش: محسن صالحی‌خواه