قطعنامه شورای امنیت، سندی برای ویرانی یمن

بر اساس قطعنامه صادر شده، همه گروه‌های یمنی به ویژه انصارالله ملزم به ترک درگیری و از سرگیری مذاکرات صلح هستند. رهبری این مذاکرات به عهده سازمان ملل خواهد بود. گمانه‌زنی‌های قبلی مبنی بر دخالت روسیه و استفاده از حق وتو با رای صادر شده توسط نماینده این کشور، اشتباه از آب درآمد. در این قطعنامه از حوثی‌ها و متحدان آن‌ها خواسته شده است که مناطقی را که اخیر تصرف کرده‌اند، تخلیه کنند و از جامعه جهانی نیز خواسته شده تا رهبران این گروه را مشمول تحریم تسلیحاتی و سفر خارجی قرار دهند.

 «ویتالی چورکین» نماینده روسیه در سازمان ملل متحد پس از تصویب قطعنامه گفت: «راهی به جز یافتن یک راه حل سیاسی برای پایان دادن به درگیری‌ها در یمن وجود ندارد. ما خواستار یک تلاش فعال توسط سازمان ملل متحد برای انجام مذاکرات صلح بین تمامی طرف‌های درگیر در یمن هستیم.»

شورای امنیت و اعمال نفوذ در یمن

تصویب قطعنامه شورای امنیت علیه نیروهای انقلابی یمن موضوعی دور از انتظار نبود. پس از آغاز خیزش‌های اعراب منطقه، یمن نیز از موج انقلاب‌های عربی در امان نماند و مردم این کشور نیز برای سرنگون کردن نظام حاکم انقلاب کردند. شورای همکاری خلیج فارس و شورای امنیت در‌‌ همان برهه از زمان، نبض انتقال قدرت را دست گرفتند و با طرحی موسوم به ابتکار خلیجی، انقلاب مردن یمن را به نفع خود مصادره کردند.

اردن به عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت نقش زیادی در تصویب این قطعنامه داشت. اردن هاشمی، یکی از هم‌پیمانان اصلی عربستان سعودی بوده و اهرم مناسبی برای اعمال فشار بر شورای امنیت محسوب می‌شود. از طرف دیگر، آمریکا نیز یار قدیمی آل سعود است و به عنوان یکی از دارندگان حق وتو، نقش زیادی در این باره ایفا کرد. رای ممتنع روسیه و جلوگیری نکردن از تصویب قطعنامه پیشنهادی اعراب حاشیه خلیج فارس، باعث تعجب برخی نظاره‌گران شد اما بعضی کار‌شناسان از ابتدای مطرح شدن بحث تصویب قطعنامه، اعتقادی به دخالت روسیه در این باره نداشتند.

پیش از صدور قطعنامه شورای امنیت، گفت‌وگویی با «حسن هانی‌زاده» کار‌شناس مسائل خاورمیانه داشتیم. وی در صحبت‌های خود احتمال صدور قطعنامه را قوی دانست و عنوان کرد که دخالت روسیه در قطعنامه علیه انقلابیون یمن، تعدیل برخی بند‌ها خواهد بود و تاکید کرد که این کشور از حق وتو استفاده نمی‌کند. این تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه دلیل وتو نکردن قطعنامه ضد یمن را، بی‌علاقگی مسکو به درگیری دور از مرزهای خود دانست. وی معتقد است که روسیه به دنبال سهم‌خواهی است و تنها در صورتی که سهمی عایدش شود، ‌ در موضوعاتی مانند یمن دخالت می‌کند.

اواخر سال گذشته، قطعنامه دیگری نیز علیه انصارالله صادر شده بود. پیش‌نویس قطعنامه مذکور توسط انگلستان و اردن ارائه و بدون رای مخالف به تصویب رسید. شورای امنیت در این قطعنامه خواستار عقب‌نشینی انصارالله از مواضع و پایان دادن به محاصره کاخ ریاست‌جمهوری یمن شد. این شورا در قطعنامه خود از عبارت «حبس خانگی رئیس‌جمهوری» استفاده کرد.

قطعنامه شورای امنیت، ابزار کسب مشروعیت برای عملیات «طوفان اراده»

قطعنامه صادر شده توسط شورای امنیت در کنار بمباران خبری رسانه‌های وابسته به آل سعود، راه را برای مشروعیت بخشیدن به عملیات «طوفان اراده» باز می‌کند. رسانه‌هایی که با دلارهای نفتی عربستان فعالیت می‌کنند و نیروهای انقلابی این کشور را شورشیان یمن نامیده‌اند. قطعنامه صادر شده، راه تجاوز را برای عربستان باز می‌کند و به تحرکات القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی سرعت و وسعت می‌بخشد.

نیروهای مردمی و ارتش یمن در سه جبهه مختلف در حال مبارزه هستند. جبهه اول، مبارزه با هواداران منصور هادی، رئیس جمهوری فراری این کشور است. دوم، درگیری‌های مرزی با سربازان سعودی در مرز مشترک دو کشور و مورد سوم، نبرد نیروهای انقلابی با تروریست‌های القاعده است. در حال حاضر استان حضرموت یمن در تصرف شبه‌نظامیان القاعده قرار دارد و آ‌ن‌ها در تلاش هستند تا مناطق دیگر را نیز تصرف کنند.

شورای امنیت از انصارالله خواسته است تا از مواضع و مناطقی که در اختیار دارد، عقب‌نشینی کند. این درخواست شورا، راه را برای پیشروی القاعده در مناطق مختلف یمن باز می‌کند. نبود یک حکومت مرکزی و وجود گروه‌های مسلح مختلف در یمن اوضاع این سرزمین را آشفته‌تر کرده و جنگ داخلی تمام عیاری را رقم می‌زند.

گزارش: محسن صالحی خواه