مهتدی: پذیرش رسمیت اسرائیل از سوی مقاومت، هدف اصلی قاهره/ ارائه اسناد نظامی حماس از سوی فتح به اسرائیل

«محمدعلی مهتدی» تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل در تحلیل نقش مصر در آشتی حماس و فتح در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا بیان کرد: مصالحه میان حماس و فتح دارای نقاط و ابعاد پیچیده‌ای است که در آینده و به مرور زمان آشکار خواهد شد. قبل از هر چیز باید توجه داشت که جدایی میان تشکیلات خودگردان فلسطین و حماس نتیجه دو استراتژی جدا از یکدیگر است. فتح برای رسیدن به دولت مستقل به مذاکره با اسرائیل تلاش می‌کرد اما در مقابل، حماس دست به مبارزه با تل‌آویو زده بود؛ از این جهت شاهد هستیم که یک دوقطبی متضاد به وجود آمده بود که نهایتاً آشتی ملی به بن بست کشیده شد. لذا توافق اخیر نشان می‌دهد که امتیازهایی از سوی دو طرف به یکدیگر داده شده است.

وی ادامه داد: در طول ۱۰ سال اخیر، اداره غزه توسط حماس صورت می‌گرفت و این منطقه در محاصره کامل بود. یکی از بازیگرانی که در این محاصره شرکت داشت «قاهره» بود؛ به صورتی که سوخت و انرژی از سوی مصر محدود شد و در ادامه، تشکیلات خودگردان حقوق کارمندان حاضر در نوار غزه را قطع کرد. لذا اینکه دیده می‌شود توافق میان حماس و فتح در قاهره امضا شده است به نوعی ابتکار عمل این کشور را نمایان می‌کند. به عبارتی دیگر باید بگوییم که آشتی ملی ابتکار عملی از سوی مقام‌های مصر به حساب می‌آید.

محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان، مدتی ارتباطات خود با قاهره را قطع کرده بود؛ چراکه وی بر اثر گفت‌وگو با جریان‌های مختلف به این نتیجه رسیده بود که بعد از روی کار آمدن ترامپ در کاخ سفید، حمایت‌هایی از آنها و آن هم از طریق اسرائیل صورت می‌گیرد که بعد از گذشت زمان مشخص شد چنین حالتی اتفاق نخواهد افتد. حتی در برهه‌ای از زمان مصری‌ها اقدام به گفت‌وگو با «محمد دحلان» برای سر و سامان دادن اوضاع غزه کردند و محمود عباس از این موضوع احساس خطر کرد که نهایتاً مجبور شد به آغوش مصر برگردد.

این کارشناس مسائل اعراب و منطقه با بیان اینکه تهیدات امنیتی مصر باعث نزدیک شدن قاهره به سمت حماس خواهد شد، اظهار کرد: یکی از دلایلی که مصر به عنوان میانجی در این پرونده حضور پیدا کرده استفاده ابزاری از حماس است؛ اگر به اخبار یک سال گذشته توجه کنیم می‌بینیم که جریان‌های تروریستی همانند داعش در صحرای سینا و مسیرهایی که در امتداد گذرگاه رفح قرار دارد عملیات‌های گوناگونی صورت دادند و از این جهت مصر امنیت ملی خود را در خطر می‌بیند. لذا اینکه دیده می‌شود رئیس دستگاه اطلاعاتی مصر شخصاً در توافق میان فتح و حماس حضور دارد، نشان می‌دهد که قاهره به دنبال استفاده و به کارگیری  حماس برای دفع تهدیدات تروریستی در رفح و سینا خواهد بود. اما آنچه که مهم‌تر از هر مساله دیگر است، سرنوشت مقاومت فلسطین، موشک‌ها و تونل‌هایی است که در آنجا به کار گرفته شده و موجود است.

وی افزود: اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس هفته‌های گذشته از «رامی حمدالله» نخست‌وزیر فلسطین درخواست کرده بود که اوضاع را سر و سامان دهد و نهایتاً بازگشت فتح تا حدودی مهیا شد. از این نظر بازگشت تشکیلات خودگردان فلسطین به غزه تسلیحات، نقشه‌ها و اسرار نظامی که در طول سال‌های گذشته در اختیار حماس بوده را به خطر می‌اندازد. چراکه تفاهم مشخص بر اساس هماهنگی‌های امنیتی میان محمود عباس و اسرائیل صورت گرفته و از این منظر احتمال می‌رود که جنبش فتح بخواهد از طریق مطرح کردن برخی مسائل امنیت اسرائیل را تامین و افزایش دهد.

با توجه به سوابق و با عنایت به اینکه تمامی گذرگاه‌ها توسط تشکیلات خودگردان اداره خواهد شد؛ خطر جدی، رخنه و نفوذ اسرائیل در غزه برای بررسی اسناد نظامی و همچنین تسلیحات و تونل‌هایی است که حماس در طول سال‌های گذشته از طریق آن با اسرائیل مبارزه می‌کرده است. در حالت فعلی شاهد هستیم که بعد از انعقاد توافق فتح و حماس بسیاری از شخصیت‌های تشکیلات خودگردان فلسطین اعلام کردند که تنها سلاحی که در غزه وجود خواهد داشت «سلاح فتح» است که این به معنای تهدید تسلیحات، استحکامات و اسناد نظامی - امنیتی حماس است که اسرائیل در سال‌های اخیر از آن ناحیه مورد اصابت قرار گرفته بود.

مهتدی در پایان با اشاره به سناریوی مطلوب و مد نظر اسرائیل گفت: مصر گرداننده صحنه در توافق اخیر بوده و نشان می‌دهد که همکاری‌های قاهره و تل‌آویو با یکدیگر هماهنگ است و به نظر می‌رسد سناریوی بعدی که به سفارش اسرائیل و توسط مصر پیگیری خواهد شد، مذاکره با حماس برای پذیرش توافق‌نامه اسلو و نهایتاً پذیرش رسمیت رژیم صهیونیستی خواهد بود. در این بین همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، دستبرد و سرقت اسناد نظامی و طرح‌های مقابله با دستاوردها و استحکامات نظامی حماس توسط اسرائیل از نگرانی‌هایی است که باید در این پرونده مورد توجه قرار گیرد.