روسیه پای ناتو و آمریکا را به حوزه نفوذش باز کرد/ بازگرداندن کریمه توسط گروه مینسک در حد رویاست

«افشار سلیمانی» تحلیلگر مسائل روسیه در تشریح فاز جدید تنش‌ آمریکا و روسیه بر سر فروش تسلیحات به اوکراین در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا بیان کرد: فروش تسلیحات از سوی ایالات‌ متحده به اوکراین مربوط به سال‌های اخیر نیست بلکه قبل از انقلاب سال ۲۰۱۴ فروش تسیلحات به این کشور ادامه داشت. از این منظر اقدام اخیر واشنگتن دقیقاً رویارویی با روسیه تلقی می‌شود. به گونه‌ای که آمریکا به دنبال آن است تا از کارت جدید خود در اوکراین علیه مسکو استفاده کند و بتواند این کشور را تحت فشار قرار دهد. در مقابل، روس‌ها با توجه به ابزاری که از گذشته تاکنون در اختیار دارند، سعی کرده‌اند تا اروپا و آمریکا را از اوکراین دور کنند و از این جهت آمریکا به دنبال هشدار دادن به روسیه است که فروش تسلیحات به اوکراین یکی از این محورها به حساب می‌آید.

وی ادامه داد: بخش دیگری از ناراحتی روسیه، مربوط به پیشروی ناتو است. حضور ناتو و حمایت آن از کشورهایی که روزی به عنوان جمهوری‌های شوروی به حساب می‌آمدند، دقیقاً منافع سنتی روسیه را تحت فشار قرار می‌دهد. تا جایی که اوکراین به دنبال پیوستن به ناتو بوده و در مقابل همچنان شاهد واکنش سخت مسکو هستیم. باید توجه داشت که آمریکا و روسیه دو کشور بزرگ در عرصه فروش تسیلحات به حساب می‌آیند و از این جهت یک رقابت مشهود در این خصوص وجود دارد. لذا طبیعی است که اگر حوزه نفوذ فدراسیون روسیه توسط تسلیحات آمریکایی تامین شود، مسکو نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد. چراکه در گذشته اوکراین و بلاروس از کشورهایی بودند که تسلیحات آنها توسط مسکو تامین می‌شد.

در زمان ریاست‌جمهوری ویکتور یانکوویچ (رئیس‌جمهوری سابق اوکراین) تمامی تسیلحات اوکراین توسط روسیه تامین می‌شد اما در حالت فعلی و با به روی کار آمدن «پترو پوروشنکو» این حالت تغییر پیدا کرده و آمریکا به عنوان واسطه تسلیحاتی اوکراین مطرح شده است. لذا این‌که رئیس جمهوری روسیه دو روز قبل اعلام می‌کند که در صدد تقویت ارتش و جوان‌سازی آن است، نشان از ادامه تقابل میان واشنگتن و مسکو دارد.

نماینده پیشین کشورمان در اوکراین با اشاره به موضع‌گیری روسیه علیه راهبرد امنیت ملی ترامپ، گفت: پس از انتشار سند امنیت ملی ایالات متحده، پوتین در اظهارات خود به بحث پتانسیل هسته‌ای کشورش به عنوان یک عامل بازدارنده اشاره کرد. واقعیت این است که در حالت فعلی در چند محور شاهد تقابل روسیه و آمریکا هستیم و این اظهارات دقیقاً از همین پرونده‌ها نشات می‌گیرد. به عنوان مثال تقابل در سوریه و به دنبال آن تنش میان دو کشور در اوکراین و حتی در افغانستان به علاوه پیشروی ناتو نشان می‌دهد که با وجود تمجید ترامپ و پوتین از یکدیگر، این دو کشور دارای اختلاف‌های زیادی هستند.

وی افزود: مساله‌ای که باید به صورت جدی و واقع بینانه به آن نگاه کنیم، اقدام‌هایی است که از سوی روسیه موجب شده تا آمریکا و ناتو در حوزه نفوذ سنتی مسکو پیشروی کند. مساله اصلی این است که اگر روسیه مسائل اطراف و کشورهای مشترک المنافع خود را به صورت صریح با دولت‌های آنها در میان می‌گذاشت و آنها را در حل و فصل مشکلاتشان شریک و حمایت می‌کرد، آمریکا تا به این حد نمی‌توانست وارد حوزه نفوذ سنتی روسیه شود. برای مثال اگر اوکراین توسط مسکو تقویت می‌شد و مشکلات آنها با مشارکت همین کشور مرتفع می‌شد، امروز شاهد فروش تسیلحات آمریکایی در این کشور نبودیم. اما در وضعیت فعلی شکل قضیه این است که آمریکا به دنبال دفاع از حاکمیت اوکراین برآمده است.

مشکل این است که روسیه از سیاست ایجابی استفاده نمی‌کند و مشکلات خود و کشورهای که روزی جههوری‌های آن بوده را از طریق سیاست سلبی پیگیری می‌کند. این امر موجب شده تا فضای مانور ناتو و آمریکا در خارجِ نزدیک روسیه مهیا شود.

سلیمانی در پایان خاطرنشان کرد: خروجی نشست‌های گروه مینسک تا به امروز مثبت نبوده به همین دلیل اگر پرونده شرق اوکراین هم حل و فصل شود، موضوع شبه‌جزیره کریمه همانند پرونده گرجستان، اوستیا و حتی قره‌باغ مفتوح خواهد ماند و از این نظر چشم‌انداز حل‌و‌فصل آن در آینده نزدیک مقدور نیست. لذا روسیه قصد دارد از موقعیت ژئوپلیتیک و امنیتی خود استفاده کرده و پرونده را بر اساس راهبرد خود هدایت کند. اما به هر ترتیب شاهد نبرد سخت یا هسته‌ای میان روسیه با آمریکا نخواهیم بود و البته فروش سلاح توسط آمریکا به اوکراین هم موجب حل و فصل مشکل نخواهد شد.