صالحی امیری:
کتابخانه باید به محل‌ها برود
تهران بزرگ در کنار حجم عظیم فروشگاه ها و نمایشگاه‌ها و نیاز به کتابخانه دارد. باید روی این موضوع سرمایه گذاری شود. کتابخانه باید به محل‌ها برود. این نکته بسیار حیاتی است.
صالحی امیری رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی معتقد است که تهران بزرگ در کنار حجم عظیم فروشگاه ها و نمایشگاه‌ها نیاز به کتابخانه دارد. باید روی این موضوع سرمایه گذاری شود. کتابخانه باید به محل‌ها برود. این نکته بسیار حیاتی است.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در نشست خبری امروز(۳ شهریور) با گرامیداشت هفته دولت گفت: هفته دولت زمانی است که کار دولت را در طول یک سال گذشته بررسی کنیم. نقاط ضعف را بشناسیم و سعی در کم‌کردن این ضعف کنیم و نقاط قوت را بشناسیم که بتوانیم آن‌ها را تقویت کنیم.
وی ادامه داد: در همه جای دنیا کتابخانه ملی مرکز حضور پژوهشگران برای تأسیس منابع خاص است. مردم عام باید به کتابخانه های محلی مراجعه کنند. به عنوان یک واقعیت با توجه به ظرفیت کشور تعداد زیادی از عزیزان مراجعه می‌کنند و آمار نشان داده حداقل هزار و بعضی روزها بالای سه هزار نفر رفت و آمد دارند و ما بیش از این ظرفیت نداریم. به همین دلیل تعریف محدودیت کردیم برای لیسانس به بالا. ما خیلی دوست داریم شرایطی فراهم شود که بتوانیم پذیرای همه عزیزان باشیم اما امروز نمی‌توانیم این شعار را مطرح کنیم. ما امکان سرویس‌دهی بیش از سه هزار نفر را نداریم. تعدادی پژوهشگر بیایند و در کنار این‌ها امکانات رفاهی نیز برای پژوهشگران قرار می‌گیرد.
وی افزود: این سازمان بنا به وظایف ذاتی‌اش تلاش می‌کند تا در عرصه فرهنگی به عنوان یک نهاد فرهنگی در جهت آگاهی و دانش جامعه قدم بردارد.
صالحی امیری ادامه داد: چیزی که در یک سال گذشته ارزیابی کردم حداقل ۱۲ اتفاق در ۱۲ماه صورت گرفت. از این جمله می‌توان به ثبات و آرامش در سطح ملی اشاره کرد که نتیجه آن ایجاد فضا و بستر لازم برای تحقق برنامه‌های دولت در عرصه اقتصادی، عرصه سیاسی، عرصه اجتماعی و عرصه فرهنگی، تداوم و ثبات در سطح ملی است.
او اظهار داشت: دوم حاکمیت اخلاق و گریز از بداخلاقی‌های دوره‌ی قبل در دستور کاری دولت قرار گرفته است. اخلاق به عنوان جوهر فرهنگی ما باید در همه نهادها جاری باشد. اتفاق بعدی رسیدن به یک نظام کارشناسی است. یک نظام قانونمند و قانوندار که این برای تداوم حیات دولت ضروری است. دولت در هر شرایطی قانونمند است.
او با بیان اینکه اتفاق بعدی استفاده از خرد جمعی در سطح جامعه است گفت: جامعه نیاز به همه فرهیختگان و نخبگان اهل فکر و قلم و اندیشه دارد. توجه جدی به کرامات انسانی و حقوق شهروندی در دستور کار دولت قرار گرفته است. مثلاً در همین حادثه ناگوار هواپیمایی ایران، دولت تلاش کرد با شفاف‌سازی بدون کتمان واقعیات جامعه را بیان کند.
صالحی امیری اضافه کرد: جامعه بدون برنامه‌ریزی به ناکجا آباد خواهد رفت. ایجاد یک ساز و کار برنامه‌ریزی شده و مدیریت آن و ایجاد زمینه برای برنامه‌ریزی در دستور کار قرار دارد. همچینین از تصمیمات سلیقه‌ایی، لحظه‌ایی و احساسی به شدت پرهیز می‌شود.
وی ادامه داد: اتفاق بعدی درک لازم از منافع علمی در عرصه خارجی است. دولت در یک سال گذشته به جای استفاده از ادبیات خش و بی‌منطقی که در دوره‌ی قبل استفاده می‌شد با دنیا ارتباطی درست برقرار کند.
وی همچنین از تلاش در زمینه انساجم و وحدت سخن گفت، او در این باره اظهار داشت: انسجام و وحدت ملی در درون نظام با پذیرش همه سلایق سیاسی تلاش کرد همه ظرفیت ملی را در عرصه مدیریتی و کارشناسی به کار بگیرد. انسجام و وحدت با قوا، استفاده از ظرفیت نظام کارشناسی برای توسعه ملی است. دولت به تنهایی نمی‌تواند لوکوموتیو توسعه را به مقصد برساند. به همین دلیل دولت در تلاش است تا در همه حوزه‌ها همکاری مردم را جلب کند.
صالحی امیری با بیان اینکه در جامه مظلوم‌ترین قشر فرهنگیان هستند گفت: مؤلفین و ناشران کمترین درآمد را دارند. انصافاً آن‌هایی که تلاش می‌کنند جز علاقه مندی به حوزه چیزی قانعشان نمی‌کند. هزینه در حوزه فرهنگی هزینه نیست بلکه سرمایه گذاری است. باید مؤلف و نویسنده مورد توجه قرار گیرد. آقای جنتی تلاش‌هایش را به طور جدی آغاز کرده است.
صالحی امیری گفت: مسئله دیگر مسئله معیشت است که دولت آن را در دستور کار خود قرار داد. دیگری توجه اساسی به فرهنگ و هنر است. فرهنگ بن مایع توسعه و رودجاری است که همه از آن سیراب می‌شوند. جامعه بدون فرهنگ جامعه‌ایی مرده محسوب می‌شود. تلاش برای مشارکت جویی مردم، سرمایه بزرگی به نام جوانان، زنان و شبکه‌های بزرگ رسانه‌ایی که حامی دولت هستند. ما، شما و همه باید تلاش کنیم جامعه را به سمت زیست فرهنگی سوق دهیم. وقتی از زیست فرهنگی حرف می‌زنیم منظور اخلاق است. اخلاق در سیاست، اقتصاد و فرهنگ ضروری است. وقتی اخلاق در اقتصاد فراموش شود رانت، ربا و… به وجود می‌آید. وقتی اخلاق از سیاست دور شود، انگ‌زنی و افراط جایگزین می‌شود. رسالت اساسی متوجه همه ما و شماست که مصرف فرهنگی افزایش یابد. مصرف فرهنگی ما نسبت به کشورهای توسعه یافته بسیار پایین است. یکی از ضروروت‌های حرکت به سمت توسعه مصرف فرهنگی است.
وی ادامه داد: از دیگر اتفاقات در دولت ارتقای سطح فضیلت و معرفت در جامعه ایران است. جامعه بدون معرفت خشک و بیمار است. جامعه بدون فضیلت راه به جایی نخواهد برد. یکی از شاخص‌های فرهنگی نوع دوستی است. ایران کشوری است که از هر ملیت و قشر در آن زندگی می‌کنند. ایران باید به یک جامعه ملی تبدیل شود. نوع دوستی و هم‌نوایی و همزیستی مسالمت آمیز راهی است که ما می‌توانیم به سمت یک جامعه ملی حرکت کنیم.
صالحی امیری در راستای استفاده از خرد جمعی گفت: از ابتدا بر این شدیم که با خرد جمعی پیش برویم. از آن روز تا همین حالا شورا فعال بوده است. در این سطح که به دستور مقام معظم رهبری باید به صورت جدی پیگیری شود ما هشت برنامه را تعریف کردیم. اول اینکه بتوانیم بستری ایجاد کنیم که همه افراد از این میراثبزرگ که در کتابخانه ملی نگه‌داری می‌شود استفاده کنند. محور دوم به عنوان سیاست جدی توسعه بین‌المللی است. تفاهم نامه‌ایی با میراثفرهنگی و مجموعه نهاد‌های ذیربط قرار شد توریست‌هایی که وارد ایران می‌شوند برنامه‌ایی تنظیم شود که دست کم بتوانند نیم ساعت را در کتابخانه ملی بگذرانند.
او اضافه کرد: تاکون هفت اثر از کتابخانه ملی در حافظه جهانی به ثبت رسیده است. سطح اول، سطح حافظه، اثر در سطح ملی و سطح دوم سطح منطقه‌ایی و سطح سوم ثبت آثار و منابع فرهنگی است. ما جزو کشورهای پیشرو در ثبت آثار فرهنگی هستیم.
صالحی امیری در مورد نسخ خطی که میراثی عظیم و بزرگ از تاریخ و فرهنگ ایران است اظهار داشت: امروز در ایران حجم زیادی از نسخ خطی وجود دارد که تلاش ما در به دست آوردن آن‌ها به هر شکل و شیوه است.
او ادامه داد: به عنوان اولین حرکت در سال جاری دانشنامه نویسی فرهنگ را آغاز کردیم. در حال تدوین یک اساسنامه هستیم از طریق تعامل و تبادل تجارب خود را در اختیار یکدیگر قرار دهیم. درحال حاضر دبیرخانه مهتاب را در مرکز اسناد ایجاد کردیم که جایی است برای تبادل نظر اندیشه نخبگان و فرهیختگان و اندیشمندان. توجه اساسی به تاریخ شفاهی است و اصولاً جامعه ایران میل به شفاهی بیشتر از کتبی دارد.
او همچنین با گله از وضعیت معیشتی کارکنان کتابخانه ملی گفت: آخرین محور، توجه به کرامات و معیشت این سازمان است. کتابخانه ملی علی رغم جایگاهی که دارد کارکنانش در فقر معیشتی به سر می‌برند. بخش زیادی از ما در شرایط سختی کار می‌کنند و حقوق خاصی برایشان در نظر گرفته نشده. در این مورد جلساتی داشتیم و پیگیر این وضعیت هستیم.
وی در مورد برپایی شیفت شب افزود: نکته این است که در طول چند ماه گذشته مراجعین در هر شب زیر ۱۰نفر بودند و هزینه‌ایی که به سازمان تحمیل می‌شد خیلی زیاد بود. در شورای سازمان به این نتیجه رسیدیم که این به صرفه و صلاح سازمان نیست که برای۱۰ نفر سازمان را روشن نگه داریم. اما اگر تقاضا برای شیفت شب زیاد باشد قطعاً استقبال می‌کنیم.
در ادامه «فریبرز خسروی» سخنگوی سازمان اسناد کتابخانه ملی گفت: برای تدوین دانشنامه فرهنگی ۳۰ گروه تشکیل خواهد شد. پیش بینی سه میلیون کلمه در که در سه یا چهار جلد ظرف سه سال صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: دیپلماسی سیاسی ناپایدار و دیپلماسی فرهنگی پایدار است. تصویر ایران فرهنگی تصویری بسیار زیباست که رسانه‌های غربی سعی می‌کنند تصویر ایران را سیاسی کنند نه فرهنگی. اصرار رسانه‌های غربی کتمان ایران فرهنگی است. برای مقابله با این تصویر باید کتابخانه ملی را به مرکزی برای حضور دایمی توریست‌هایی که به ایران می‌آیند تبدیل کنیم.
خسروی در رابطه با دیجیتال شدن کتابخانه ملی گفت: در هیچ جای دنیا کتابخانه ملی به صورت صد‌درصد وجود ندارد. این تصور یک تصور رویا گونه است. ولی کتابخانه باید در این زمینه گام بردارد. مصوب فرهنگستان در سال گذشته هفده میلیون و امروز به سی میلیون رسیدیم. این تصور پیش نیاید که کل اطلاعات دیجیتال شود. مسئله کپی‌رایت مطرح است. برای دیجیتال کردن، یک اثر باید از انواع حفاظت‌ها برخوردار باشد. مدعی هستم که فعلاً در سطح کشور کتابخانه دیجیتال نداریم.
صالحی امیری ادامه داد: تا زمانی که مسئله کپی‌رایت مطرح است امکان دسترسی به یک نظام دیجیتالی وجود ندارد ما امانتدار کتبی هستیم که در کشور منتشر شده است حقوق معنوی متعلق به مؤلف و ناشر باید در نظر گرفته شود.
خسروی اضافه کرد: تملک کتب خطی در کشور قانون ندارد و خارج کردنش مشکل دارد. ما آمادگی داریم هم به شکل امانت و با دادن سند معتبر، هم به شکل وقف هم به شکل فروش نسخ خطی موجود در کشور را نگه‌داری کنیم. لازم به ذکر است که نسخ خطی در خانه‌ها بیش از ۵۰سال عمر نمی‌کنند و در کتابخانه ملی با توجه به شرایطی که وجود دارد بیش از پانصد سال عمر می‌کند. به هر نوعی که شخص بخواهد توافق انجام می‌گیرد تا این نسخ به عنوان یک مجموعه مستند تحت شرایطی خاص حفظ و نگه‌داری شود. در اینجا استانداردها و امنیت بسیار بالاست.
