قادر باستانی در گفت‌وگو با ایلنا:
واحد مرکزی خبر به خانه‌تکانی جدی نیاز دارد
واحد مرکزی خبر به بلندگوی یک اقلیت کوچک از نظام تبدیل شده به همین خاطر نخبگان جامعه و گروه‌های مرجع و به تبع آن، بخش بزرگی از اقشار تاثیرگذار جامعه، منبع دریافت اخبار و اطلاعات خود را تغییر داده‌اند.
ایلنا؛: واحد مرکزی خبر، به عنوان بازوی خبری رسانه ملی، در سال‌های اخیر رویکردی را در پیش گرفته که با انتقاد و اعتراض احزاب و گروه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و صنفی مواجه بوده است. کار‌شناسان، ریشه‌ی نارضایتی از واحد مرکزی خبر را در عملکرد غیرحرفه‌ای این سازمان خبری می‌دانند.
قادر باستانی(مدرس علوم ارتباطات اجتماعی و کار‌شناس رسانه) در این‌باره به خبرنگار ایلنا گفت: از دید ارتباطات، واحد مرکزی خبر و سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا)، بنگاه‌های خبری رسمی و حاکمیتی جمهوری اسلامی محسوب می‌شوند و اصولی را در رویکرد خبری خود، لزوماً رعایت می‌کنند. به طور معمول انتظار از این رسانه‌ها، حرکت در مسیر امنیت ملی، سیاست‌های کلان نظام، همگرا و قدرتمند ساختن نیروهای سیاسی فعال درون نظام، پوشش اختلافات درونی و نمایان کردن وحدت و انسجام نظام است.
وی افزود: واحد مرکزی خبر، دست‌کم در هشت سال گذشته، چنین رویکردی را نداشته است. در طول این سال‌ها از اهداف و اصول یک رسانه رسمی در بازوی خبری سازمان صدا و سیما، انحراف ایجاد شده و امروز به مرز بحران رسیده است. در کجای دنیا، رسانه رسمی نظام، با خبر معاون رییس‌جمهور، مانند یک خبر اپوزیسیون برخورد می‌کند. خبری که از دریافت جایزه بین‌المللی محیط زیست توسط خانم ابتکار، در بخش‌های مختلف خبری و غیرخبری پخش شد، نشان دهنده چیست؟
باستانی گفت: از آقای ضرغامی خواهش می‌کنم، کل اخباری را که راجع به این موضوع تهیه و پخش شده، به همراه رییس واحد مرکزی خبر دوباره مرور کنند و کلاه خود را قاضی کنند که آیا اینگونه خبرنویسی، با رویکرد واحد خبری رسمی نظام تطبیق می‌کند، یا فرسنگ‌ها با اصول بدیهی خبرنویسی فاصله دارد؟ مگر بنگاه خبری رسمی، می‌تواند نقش اپوزیسیون را برای دولت مستقر قانونی ایفا کند؟
این کار‌شناس رسانه با ذکر نمونه‌های دیگری از نحوه‌ی تدوین و پخش خبر در رسانه ملی تاکید کرد: امروز واحد مرکزی خبر به بلندگوی یک اقلیت کوچک از نظام تبدیل شده است و به همین خاطر نخبگان جامعه و گروه‌های مرجع و به تبع آن، بخش بزرگی از اقشار تاثیرگذار جامعه، منبع دریافت اخبار و اطلاعات خود را تغییر داده‌اند و متاسفانه رسانه‌های خبری فارسی زبان بیگانه، از این خلاء بزرگ به خوبی استفاده برده‌اند و جایگاه آن را اشغال کرده‌اند.
وی اضافه کرد: اینکه آمار می‌دهند ۷۰ درصد خانواده‌ها در شهرهای بزرگ ماهواره دارند، بخشی از آن حاصل بحران اعتماد در اخبار واحد مرکزی خبر است. مردم تا کی می‌توانند اخبار جهت‌دار، غیرحرفه‌ای، گاه مغرضانه و عقده‌گشایانه را تحمل کنند، آن هم جایی که تهیه منبع آلترناتیو، به راحتی آب خوردن است؟ این‌ها مردم را چه فرض کرده‌اند که انتظار دارند اخبار غلط، دستکاری شده، جهت‌گیرانه و بی‌تنوع این سازمان خبری را بپذیرند و دم برنیاورند؟
باستانی خاطرنشان کرد: اینکه مرتب به مردم بگوییم، همه بدند و ما خوبیم، تا کی می‌تواند در این دنیای ارتباطات مثمرثمر باشد. مگر می‌توان مانند کبک سر خود را زیر برف کرد و کار خود را انجام داد؟ در این رقابت دهشتناک رسانه‌ای، چنین رویکردی می‌تواند امنیت ملی را بر باد دهد. بنابراین لازم است نهادهای بالادستی، مانند شورای عالی امنیت ملی، خطرات رویکرد نادرست واحد مرکزی خبر و تبعات بعدی آن را در گزارش‌های خود به مقامات تصمیم‌گیر منعکس کنند.
وی با اشاره به پایان دوره ریاست عزت الله ضرغامی بر سازمان صداوسیما، تصریح کرد: رییس جدید صدا و سیما، رسیدگی به وضعیت بازوی خبری رسانه ملی را در اولویت اول کاری خود قرار دهد. واحد مرکزی خبر به یک خانه تکانی جدی نیاز دارد. اصلاح رویکرد این سازمان خبری، می‌تواند در یک فرجه زمانی معقول، اعتماد مردم را به تدریج بازیابد و آن را از ورطه سقوط اعتبار نجات دهد.
باستانی افزود: در واحد مرکزی خبر، نیروهای خوش فکر، کاربلد و حرفه‌ای کم نیستند، اما سیاست‌های کلان رسانه ملی که در اخبار پخش شده صدا و سیما، نمود پیدا می‌کند، دارای اشکال است و با سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی در بخش فرهنگی و سیاسی که مبتنی بر جذب حداکثری و دفع حداقلی است، مغایرت جدی دارد و دقیقاً معکوس آن عمل می‌کند. بهتر است شورای سیاستگذاری سازمان صدا و سیما، با استقرار یک تیم مجرب و حرفه‌ای، رویکرد درست و مبتنی بر امنیت ملی را که زیبنده یک بنگاه خبری رسمی است، طراحی و آماده کند تا به محض استقرار تیم مدیریتی جدید در صدا و سیما، بدون فوت وقت، رویکرد‌ها اصلاح شود.
وی پیشنهاد کرد: یکی از دانشکده‌های ارتباطات و یا مراکز مطالعاتی رسانه و ارتباطات، پیش‌قدم شود و نشست علمی برای نقد و بررسی عملکرد واحد مرکزی خبر را برگزار کند تا دیدگاه‌های صاحبنظران جامعه جمع‌بندی شود و در اختیار شورای سیاستگذاری قرار بگیرد. نخبگان نباید در این مورد بی‌تفاوت باشند و فکر کنند که گوش شنوایی وجود ندارد. این موضوع با امنیت نظام ارتباط دارد و یکایک صاحب نظران در قبال امنیت جامعه مسئول هستند.
باستانی در پایان گفت: آنها که از اخبار صدا و سیما برای تسویه حساب سیاسی با مخالفان خود استفاده می‌کنند، تاریخ بخوانند و بدانند که این کار در نهایت به ضرر خود و افکارشان تمام می‌شود. این رسم ارتباطات در دنیاست که به ابزار رسانه، در یک افق بلندمدت نگاه می‌کنند و برای اهداف راهبردی مورد استفاده قرار می‌دهند.
