کارشناس تحقیق و پژوهش اداره کل آموزش و پرورش استان زنجان:
تربیت انسان متفکر، یکی از مهم‌ترین چشم اندازهای تربیتی است
هدف از انجام تحقیق این است که دانش آموزان لحظاتی روی مسأله‌ای فکر کنند، اگر تحقیقی فاقد این پشتوانه فکری باشد ارزش تربیتی نخواهد داشت.
کارشناس تحقیق و پژوهش اداره کل آموزش و پرورش دراستان، گفت: در رویکرد جدید آموزش و پرورش و مطابق سند تحول بنیادین، تربیت انسان متفکر، یکی از مهم‌ترین چشم اندازهای تربیتی است. هدف از انجام تحقیق این است که دانش آموزان لحظاتی روی مسأله‌ای فکر کنند، اگر تحقیقی فاقد این پشتوانه فکری باشد ارزش تربیتی نخواهد داشت.
به گزارش ایلنا از زنجان، علی حیانی، کارشناس تحقیق و پژوهش اداره کل آموزش و پرورش استان زنجان، گفت: در رویکرد جدید تربیتی، انباشتن ذهن دانش آموزان از انبوه اطلاعات و یافته‌های علمی دیگران، معیار موفقیت علمی محسوب نمی‌شود. در این نگاه به مفهوم «تفکر» به عنوان زیر بنای تربیت انسان متفکر و خلاق توجه ویژه شده است. در چنین نگاهی اندیشه ورزی یکی از مهم‌ترین چالشهای پیش روی آموزش ما در کلاس‌های درس است.
این محقق و پژوهشگر، مهم‌ترین تکلیف معلمان و اولیای دانش آموزان را خلق موقعیت‌های تفکر برانگیز دانسته و افزود: با چنین دیدگاهی، مؤثر‌ترین و ماندگار‌ترین اوقات کلاس درس برای دانش آموزان لحظاتی است که به همراه معلمان خود درباره مسأله‌ای فکر می‌کنند، به تدوین اطلاعات علمی مبادرت می‌کنند و نهایتا با جمع بندی و استنتاج علمی و عملی خود به یافته‌های جدیدی می‌رسند که محصول تفکر خود آنهاست.
وی ادامه داد: این یافته برای دانش آموزان بسیار ارزشمند بوده و منجر به ایجاد لذت یادگیری در آنان می‌شود حتی اگر یافته‌های آن‌ها با اصول و قوانین علمی موجود همخوانی چندانی نداشته باشد. همین که دانش آموزان لحظاتی فکر می‌کنند و با قدرت اندیشهٔ خود به استنتاج می‌پردازند، در پرورش تفکر و مهارت پژوهشی آنان بسیار تاثیرگذار می‌باشد.
حیاتی گفت: آنچه که ما امروزه در مدارس، شاهد آن هستیم، این است بین اهداف و رسالت تعیین شده در رابطه با تحقیق و پژوهش در کتب درسی و عملکرد متولیان یک سری خلا‌ها و کاستی‌هایی وجود دارد و این امر سبب بروز مشکلاتی جدی در این زمینه شده است.
کارشناس پژوهش و تحقیقات آموزش و پرورش استان، مراجعه مستقیم دانش آموزان به اینترنت و حتی کافی نت‌های سطح شهر و اخذ نوشته‌های دیگران بدون حفظ امانتداری علمی، انجام تکالیف تحقیقی دانش آموزان از طرف والدین و بدون همراهی دانش آموزان، خواست تحقیق از دانش آموزان بدون اینکه ساختار و فرایند آن آموزش داده شود، عدم بازخورد مناسب به تحقیقاتی که توسط دانش آموزان ارائه می‌شود را از جمله پدیده‌هایی دانست که علاوه بر تحمیل هزینه‌های مالی و روانی برای اولیا و دانش آموزان پیامدهای اخلاقی و آموزشی منفی نیز در پی دارد.
این مقام مسئول و محقق حوزه تحقیقات دانش آموزی، بالا بودن سطح انتظارات معلمان و اولیا از دانش آموزان بدون در نظر داشتن علاقه‌ها، توانایی‌ها و امکانات محیطی، عدم آموزش ساختار، فرایند و مهارت انجام تحقیق را از عوامل تاثیر گذار در بوجود آمدن چنین فضایی بر تحقیقات دانش آموزان دانسته افزود: گروه تحقیق و پژوهش اداره کل آموزش و پرورش استان زنجان، یکی از برنامه‌هایی که دنبال می‌کند مدیریت و سازماندهی تحقیقات دانش آموزی است که ساختار واحدی برای تحقیقات تعیین و تعریف کرده و برنامه‌هایی نیز برای آموزش معلمان و اولیا در نظر گرفته است.
وی از معلمان فرهیخته استان خواست تا در انتخاب موضوعات تحقیق به علاقه دانش آموزان توجه کرده و به حق انتخاب آن‌ها توجه کنند، همچنین معلمان محترم می‌توانند قبل از دادن تکالیف تحقیقی، یک تحلیل محیطی علمی داشته باشند که آیا امکانات محیط، توان و استعداد دانش آموزان، با تحقیق خواسته شده مطابقت دارد یا دشواری انجام آن برای اولیا و دانش آموزان اثر منفی و بازدارنده خواهد داشت؟ ضمن اینکه بازخورد تحقیقات دانش آموزان نیز بسیار مهم است.
این پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت، توصیه‌هایی نیز برای والدین داشت: اینکه، هرگز بدون همراهی و کمک دانش آموزان حضوراً یا در غیاب فرزندان خود تکالیف تحقیقی آن‌ها را انجام ندهند و یا خدای ناکرده از بیرون تهیه نکنند. بلکه صادقانه و بدون هیچ واهمه‌ای معلم کلاس و مدیر آموزشگاه را در صورتیکه توان انجام آن توسط دانش آموز وجود ندارد در میان بگذارند.
