گفتگوی جالب روزنامه قانون با علی مرادخانی و مجید ملانوروزی
گفتگوی قانون با معاون هنری وزارت ارشاد و مدیر موزه هنرهای معاصر پیرامون بحث انتقال آثار موزه به اروپا را که در آن این دو مدیر اعلام کردند از آثار گنجینه اطلاعی ندارند را در زیر بخوانید.
اردیبهشت ماه امسال بود که خبر کوتاهی از واگذاری یکی از مهم‌ترین موزه‌های کشور به بنیادی خصوصی آمد و اعلام شد که قرار است «موزه هنرهای معاصر» به «بنیاد رودکی» که تحت مدیریت خصوصی اداره می‌شود، واگذار شود.همین خبر کافی بود تا چندصد تن از مخالفان این واگذاری در مقابل ساختمان این موزه در تهران تجمع کنند و خواستار لغو این انتقال شوند. بعد از واکنش‌های زیاد به این انتقال سرانجام مدیریت این مجموعه نسبت به این خبر واکنش نشان داد و اعلام کرد که چنین انتقالی صورت نخواهد گرفت. اما موضوع واگذاری موزه هنرهای معاصر باعث شد تا سوالی که سال‌هاست ذهن دوست داران هنرهای تجسمی را به خود مشغول کرده بار دیگر مطرح شود که:«چرا لیست مخزن موزه هنرهای معاصر اعلام نمی‌شود؟» موضوعی که همواره مورد بحث بوده و هیچکس علت دقیق آن را نمی داند. موزه‌ی هنرهای معاصر تهران شامل جامع‌ترین و مهم‌ترین گنجینه‌های هنر مدرن در خارج از اروپا و آمریکای شمالی و دارای یکی از ۵ تا ۱۰ مجموعهٔ اول هنر نوگرا در دنیاست و آنطور که در معرفی این موزه آمده در گنجینهٔ دائمی موزه بیش از ۳۰۰۰ اثر ارزشمند از نخبگان هنرهای تجسمی ایران و جهان نگهداری می‌شود که نزدیک به ۴۰۰ عدد از آنها ارزش استثنایی دارند.
از جمله آثار موزه می‌توان به کارهای بسیار شاخصی از گوگَن، رُنوار، پیکاسو، ماگریت، ارنست، پولاک، وارهول، لُویت، و جاکومتی اشاره کرد.آثاری که هیچوقت به صورت رسمی کتابچه‌ای از آنها منتشر نشد و در حقیقت کسی نمی داند که در قلب مخزن ارزشمند این موزه چه گنجی نهفته است. موضوع وقتی پییچیده‌تر می‌شود که بنا بر نظر بعضی از کارشناسان تجسمی لیست اموال این موزه تا سال‌ها وجود داشته و بعد به صورت تعمدی از بین رفته.از اردیبهشت ماه که ملانوروزی- مدیر موزه هنرهای معاصر- در جمع معترضان قول داد که لیست اموال و کتابچه مخزن این موزه اعلام شود تا همین امروز مشتاقان هنرهای تجسمی چشم انتظارند تا مدیریت این موزه و در مقام بالاتر از آن :معاونت هنری وزارت ارشاد به قول خود عمل و لیست مورد نظر را اعلام کنند. این موضوع وقتی پیچیده‌تر شد که حدود یک ماه قبل اعلام کردند قرار است 60 اثر از گنجینه این موزه به اروپا فرستاده و بعد از برپایی نمایشگاهی باز پس گرفته شوند.کدام آثار؟ هیچکس از نام و مشخصات آثار ارسالی حتی خبر ندارد و نمی داند که چه آثاری قرار است مسافر اروپا شوند. در این بین مرادخانی و مولانوروزی از اعلام جزییات بیش‌تر طفره می‌روند و تنها پاسخشان به پرسش‌های هزاران نفر نگران میراث این مرز و بوم این است که اتفاق بدی نخواهد افتاد که اگر هم بیافتد پاسخ مولانوروزی خیلی از مسائل را روشن می‌کند:«من مسئولیتی در قبال آثار موزه قبول نمی‌کنم».مهم ترین بیمی که در خصوص فرستادن این آثار به خارج از کشور می‌رود بحث شناسنامه آنهاست. بسیاری بر این باورند که این آثار دارای شناسنامه‌ی حقیقی متعلق به خاندان پهلوی بوده که در صورت خروج آنها از کشور با یک ادعانامه ساده از سوی آنان و طرح شکایت در یکی از دادگاه‌های اروپا قابل بازپس‌گیری است. موضوعی که اگر صحت داشته باشد ایران را وارد دعوای حقوقی پیچیده‌ای می‌کند که برنده شدنش در آن خیلی روشن نیست و ممکن است و حتی ممکن است سال‌ها به طول انجامد. آنچه که امروز مهم است نیاز توجه مسئولان ارشاد به خواست عمومی نسبت به ثبت اموال موزه هنرهای معاصر است. ثبتی که باید بصورت رسمی در وزارت ارشاد سند شود و یک فهرست از آن هم به مجلس شورای اسلامی،بانک مرکزی،رسانه‌ها و اساتید و فعالان هنرهای تجسمی تقدیم شود.
گفت‌وگوی قانون را با معاون هنری وزارت ارشاد و مدیر موزه هنرهای معاصر می خوانید:
مرادخانی: خب چرا در این 35 سال لیست آثار موزه را نمی خواستید؟ ملانوروزی: من هیچوقت موزه را تحویل نگرفتم!اتفاقی بیافتد پاسخگو نیستم!
چرا لیست گنجینه موزه اعلام نمی‌شود؟
مرادخانی: می‌شود،چرا نباید اعلام شود؟
از اردیبهشت ماه و بعد از ماجرای واگذاری موزه آقای مولانوروزی قول داد که لیست آثار موزه هنرهای معاصر به زودی اعلام شود پس چرا تا کنون چنین اتفاقی نیفتاده است؟
ملانوروزی: ما آن زمان قول دادیم که لیست آثار را به صورت کتابچه منتشر کنیم و این کار را می کنیم.
بله گفتید اما تا به امروز انجام نشده است...
مرادخانی: خب چرا در این 35 سال چنین لیستی را نمی خواستید و الان می‌خواهید؟
بالاخره لیست آثار وجود دارد یا ندارد؟
ملانوروزی: مگر می‌شود که اثری وارد گنجینه شود اما لیستی از آن وجود نداشته باشد؟
پس چرا اعلام نمی‌شود؟
مولانوروزی: چرا باید اعلام شود؟
چون مردم می‌خواهند که بدانند چه آثاری در گنجینه موزه وجود دارد!
ملانوروزی:مردم؟
بله مردم چون جزو اموال عمومی‌ست و متعلق به کل مردم کشور است.
مولانوروزی: این جزو سیاست‌های موزه است که هر زمان خواست کتابچه چاپ کند و اعلام کند.
سیاست های موزه؟ چه‌کسی این سیاست‌ها را تعیین می‌کند؟
ملانوروزی: هیج موزه‌ای تمام سیاست‌هایش را اعلام نمی‌کند!
مرادخانی: کشوری که قرار است این آثار به آنها ارسال شود هیچوقت نمی‌آید کاری کند که به اعتبار جهانی‌اش لطمه وارد شود.ما نباید به کشورهایی که از در دوستی می‌خواهند با ما همکاری کنند توهین کنیم.
چه تضمینی هست که این آثار به کشور بازگردند؟
مرادخانی: تمام تضمین‌ها را خود کشورها می دهند.حتی وزیر امورخارجه آلمان به جناب دکتر ظریف نامه نوشته و تضمین‌های لازم را داده.این کارها همه‌چیزش به قاعده انجام می‌شود.
بحث مهمی هم در خصوص مالکیت بخشی از گنجینه موزه مطرح است و آن این است که شناسنامه آثار ممکن است مربوط به آثار حقیقی باشد و بعد از خروج آنها از کشور در خصوص مالکیتشان ادعا شود و از کشور بازپس گرفته شوند..
ملانوروزی: شما بگویید کدام آثار شناسنامه حقیقی دارند؟
آقای مولانوروزی ما که حتی نمی دانیم چه آثاری در گنجینه وجود دارند!
ملانوروزی:من به شما می‌گویم که هیچ‌کدام شناسنامه حقیقی ندارند.
مرادخانی: من خیلی خوشحال هستم که حوزه خاموش هنرهای تجسمی به وسیله این ماحرا به صدر اخبار آمده!
آقای مرادخانی حداقل از اردیبهشت که افکار عمومی و رسانه‌ها به دنبال منتشر شدن لیست مخزن موزه هنرهای معاصر هستند این حوزه اصلا خاموش نبوده و نیست. چرا این کار (اعلام لیست گنجینه موزه) تا به امروز انجام نشده است
مرادخانی:این اتفاق نشان می‌دهد که کارهایی که در این حوزه انجام شده بسیار مهم بوده و اخبار این حوزه داغ شده است.
آقای مرادخانی من صراحتا از شما به عنوان مدیرهنری وزارت ارشاد سوال می‌کنم که فهرست آثار موزه کی منتشر می‌شود؟
مرادخانی: به زودی!
به زودی یعنی چه زمانی؟
مرادخانی: اجازه بدهید لیست آثار را ببینم و بعد.
یعنی معاون هنری ارشاد نمی داند که کیفیت فهرست گنجینه این موزه چطور است؟
مرادخانی: این خیلی طبیعی است.
آقای مرادخانی شما هم تایید می‌کنید که هیچ‌کدام ازین آثار شناسنامه شان متعلق به افراد حقیقی نیست؟
مرادخانی: بله هیچ‌کدام را افراد حقیقی نخریده‌اند و آن زمان هم سازمانی به نام بنیاد فرح پهلوی آنها را خریداری کرده بوده که برای موزه هنرهای معاصر تهیه شده بود.
آقای ملانوروزی من کمد لباس خواهرم را می‌خواهم تحویل بگیرم از او در مورد اموالش سوال می‌کنم که فردا ادعایی در خصوص اموال آن نداشته باشد. شما چطور یک موزه را تحویل گرفتید بدون آنکه از گنجینه آن مطلع باشید؟
ملانوروزی: من هیج‌وقت موزه را تحویل نگرفتم!
یعنی چی؟
ملانوروزی: یعنی این‌ها جمع دار اموال دارد و او از اموال موزه خبر دارد.
یعنی شما در جریان نیستید؟ اگر فردا اتفاقی افتاد شما به عنوان مدیر موزه پاسخگو نخواهید بود؟
ملانوروزی: خیر!