مدیریت فرآیند کسب و کار با رویکرد مبارزه با فساد

 به گزارش ایلنا، جهان اقتصاد نوشت: از دیرباز تفکر و تعمق در علل رشد و پیشرفت اقتصادی اجتماعی و فرهنگی برخی کشور‌ها در مقابل عقب‌ماندگی و یا آهنگ کند رشد برخی دیگر، همواره ذهن قاطبه‌ی مردم، بلأخص دغدغه‌مندان جوامع کم‌تر توسعه یافته را به خود مشغول داشته است. از مهم‌ترین جنبه‌‌های مورد اشاره، عدم حصول موفقیت در پیشبرد تلاش‌‌های ضد فساد و ارتقای سطح سلامت اداری و اقتصادی در جوامع در حال توسعه است که علی‌رغم خواسته عموم و خواست عمده رهبران سیاسی نتیجه مطلوب را در پی نداشته است. جستجو در کنه مؤلفه‌‌های موفقیت‌ساز در جوامع توسعه‌یافته با سطح شفافیت بالا، ما را به استفاده از ابزار‌‌های نوین علمی هر چند با چاشنی فرهنگ فساد گریزی همه‌گیر رهنمون‌‌ می‌شود که از اصلی‌ترین این ابزارها می‌توان به استفاده علمی، صحیح و کاربردی از مدل‌‌های مدیریت فرآیند کسب و کار(BPM)   Business  Process  Management با رویکرد مبارزه با فساد به صورت کاربردی اشاره کرد.

مدل‌هایی ساختاریافته که با تفکیک عملکرد‌ها، ایجاد نگاهی فراگیر به ساختار سازمانی، ضعف‌‌های ساختاری، خلاء‌‌های موجود  و گردش کارها؛  نگاهی صحیح، واقع‌گرایانه و فراگیر را نه تنها به مدیران سازمان‌ها بلکه به کارمندان و ارباب رجوع‌ها‌‌ می‌دهد که با استفاده از آن ‌‌ می‌توان به ارتقای سطح سلامت سازمان و اصلاح و بهبود سیستم پرداخت. بهبود مستمر نظام سازمانی در کنار تسهیل آموزش کارکنان، مدیران میانی و سایر پرسنل در هم‌راهی افزایش انگیزه شغلی حاصل از شناخت صحیح و واقعی جایگاه و عملکرد فرد در سازمان، همه از مزایای استفاده و اجرای صحیح  ابزار فوق الذکر است. پیچیدگی روز افزون مناسبات اقتصادی و تجاری، شرکت‌ها و مؤسسات تجاری را به طور روز افزون لاجرم به استفاده از این ابزار‌ها‌‌ می‌کند و این در حالی است که بدون نگاه مقابله‌گر با فساد در تعریف و ترسیم مدل‌‌های تجاری و فرایند‌ها نمی‌توان به پر کردن خلاءهای موجود و نقاط حساس درگردش امور سازمانی امیدوار بود.

در مواجهه با واقعیت روز کشور که همانا تقلا برای کاهش رخداد مصادیق مفاسد اداری است، یادگیری و به‌کار‌گیری این ابزار از اهمیت به‌سزایی برخوردار‌‌ می‌شود. آشکار است که صرف ترسیم نمودار سازمانی و قراردادن رویه‌‌های اداری امور در بنری مقابل دید ارباب رجوع و پرسنل سازمان نمی‌توان به استفاده از ثمره‌ی این ابزارهای مدیریتی و علمی امیدوار بود.

به تصویر کشیدن رویه‌‌های سازمانی، تعریف‌سازی فعالیت‌ها و اسناد مکتوب و غیر‌مکتوب مورد استفاده در هر روند، شاخص‌‌های اصلی عملکرد سازمانی، ترسیم رویه‌‌های متقاطع سازمانی و حلقه‌‌های چرخ‌وار گردش امور که هر چند در بدو امر فرآیندی پیچیده را نمایان‌‌ می‌شود  اما با تکمیل، ساده‌سازی و مدل‌‌های‌های کامپیوتری بسیار روان می‌شود، مزایایی بی‌شمار را برای هر شرکت و سازمان بزرگ و کوچک اقتصادی و غیراقتصادی فراهم‌‌ می‌کند.  نکته قابل اشاره در این میان نشانه گذاری آسان نقاط محمل یا محل  فساد در فرایندها و رویه‌‌های سازمان به جزئی ترین شکل ممکن است؛ تشخیصی که امر بهبود و یا ایجاد مکانیزم کنترلی را در آن نقطه خاص امکانپذیر و ضروری‌‌ می‌نماید.

علی‌رغم این که یادگیری و به کارگیری ابزار مشروح و سایر علوم و ابزار مدیریتی در ابتدا امری نامانوس و دشوار برای مدیران مانوس با روش‌‌های سنتی مدیریتی به نظر‌‌ می‌رسد، لیکن یادگیری و به کارگیری این علوم کاربردی چه در اوان امر و چه از پس نتایج مثبت آن، کام هر مدیر، مسوول و دلسوزی را شیرین ساخته و ورای آن با افزایش بهره‌وری و کاهش فساد ناشی از شناسایی تصویری و روشن خلاء‌ها و مشکلات، جامعه و کشور را نیز از ثمرات آن به سهم خود بهره‌ور‌‌ می‌سازد. به طور مثال  وقتی با افزایش چابکی سازمان و کاهش زمان گردش امور ناشی از اجرای صحیح مدیریت فرآیند کسب و کار‌‌ می‌توان به برطرف‌سازی عامل اصلی رشوه در آن سازمان نوعی که همانا تسریع غیرعادی انجام امور است اقدام کرد، این وسیله آشکارا خودنمایی‌‌ می‌کند. هر چند توضیح یک فن مدیریتی با رویکرد مبارزه با فساد شامل جداول و الگوهای مختلف در این مقال کوتاه نمی‌گنجد اما انتظار‌‌ می‌رود مدیران و تصمیم‌گیران سازمان‌‌های مختلف اقتصادی اعم از دولتی و خصوصی با ایجاد واحد‌‌های درون سازمانی ویژه برای این منظور و تهیه سیستم‌‌های مورد نیاز اطلاعاتی و تکنولوژیک  شامل واحدIT  آموزش دیده و پیش‌رفته، نسبت به این مهم اهتمامی دو چندان ورزند تا با به ثمر نشستن فواید آن به فهم یکی از مهم‌ترین علل این آهنگ کند رشد و وضع موجود به لحاظ سطح مفاسد اقتصادی نائل آییم و در عین حال به برطرف‌سازی این یکی از مهم‌ترین کاستی‌‌های موجود در سازمان‌هایمان دست یافته باشیم.

شاهین نقاشیان-کارشناس ارشد مبارزه با فساد اقتصادی