جنگ در یمن نیابتی است/ اعلام آمادگی ایران برای رسیدن به آتش بس

احمد کیایی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا، در خصوص تشریح بحران یمن در حالت فعلی ابراز داشت: شروع این مبحث در حقیقت با‌‌ همان بیداری اسلامی بوده و زمانی که حکومت‌های دیکتاتوری حس کردند که این حرکت‌ها ممکن است دامن خودشان را بگیرد، برای جلوگیری از این موج فعال شدند.

این کار‌شناس مسائل خلیج فارس اظهار کرد: در یمن شاهد درگیری‌هایی هستیم که یک طرف نیروهای مردمی و طرف دیگر حکومت‌های دیکتاتوری متحد غرب وجود دارند، به گونه‌ای که آن‌ها نمی‌خواهند تغییری در منطقه ایجاد شود.

هدف اصلی، فرقه ای نشان دادن درگیری های یمن است 

وی ادامه داد: حکومت‌های دیکتاتوری برای اینکه بتوانند حمایت‌های خارجی و افکار عمومی را برای جنگی که آغاز کرده‌اند، جلب کنند سعی دارند این جنگ را یک درگیری فرقه‌ای و مذهبی جلوه دهند. در حالی که این جنگ فرقه‌ای و مذهبی نیست، نکته‌ای که اینجا وجود دارد این است که به هر حال واقعیت منطقه نشان می‌دهد که ما سال‌ها چنین درگیری‌ها و جنگ‌هایی را در منطقه خواهیم داشت؛ یعنی فکر می‌کنم اگر با واقع ‌بینی به این مسائل نگاه کنیم بهتر می‌توانیم خودمان را آماده کنیم تا با تحرکات در منطقه رویارو شویم. واقعیت این است که برای سال‌های آتی که بعضی‌ها ده سال توصیف کرده‌اند باید برنامه‌هایمان را در مقاطع میان‌مدت و بلندمدت برای نوعی تعامل با این درگیری‌ها تنظیم کنیم.

این تحلیلگر مسائل منطقه با تاکید بر شفاف سازی در مسائل یمن از سوی ایران بیان کرد: در قدم اول فکر می‌کنم ما باید سعی کنیم چهره واقعی این مدل از درگیری‌ها را نشان دهیم و از هر اقدامی که باعث می‌شود این مناقشات را جنگ فرقه‌ای و مذهبی جلوه دهد؛ پرهیز کنیم. لذا ما چه در صحنه داخلی کشورمان چه در صحنه بین‌المللی باید از هر گونه اظهار نظر و اقدامی که باعث می‌شود این درگیری‌ها را جنگ مذهبی و فرقه‌ای ظاهر کند و خوراکی برای حکومت‌های دیکتاتوری تامین ‌کند تا به اهداف خود برسند و اقدام‌شان را توجیه می‌کنند پرهیز کنیم.

جنگ در یمن، جنگ نیابتی است

وی افزود: در برابر این موضوع باید طرح‌ها و برنامه‌هایی را به اجرا دربیاوریم که ماهیت واقعی آن را نشان بدهد. می‌بینیم که غربی‌ها در خصوص یمن در تحلیل‌ها و مطالب‌شان به این نکته اشاره می‌کنند که برخلاف ادعای عربستان، این جنگ یک مساله یا بحران مذهبی نیست و آنها تعبیر می‌کنند که این یک جنگ  نیابتی است در واقع باید گفت که آل‌سعود در پرونده یمن برای توجیه اقدام خود با مشکل مواجه شده و این جنگ را جنگی می‌دانند که عربستان برای حفظ نفوذ و سلطه سنتی خودش بر شبه جزیره آغاز کرده است.

کیایی در توصیف اقداماتی که می تواند ایران در حل و فصل بحران یمن به عنوان یک بازیگر منطقه ای صورت دهد عنوان کرد: فکر می‌کنم اقدامی که باید جمهوری اسلامی ایران انجام دهد این است که از هر گونه اقدام و موضع‌گیری که باعث می‌‌شود این درگیری تشدید شود خودداری کند. حرکت به سمت نظامی‌گری و افزایش خشونت و درگیری‌ها تنها به ایجاد درگیری های بیشتر دامن می‌زند و کمک می‌کند تا گروهکهای تروریستی برای جذب نیرو فعال شوند و در نهایت به ضرر منطقه و مسلمانان کل منطقه خواهد بود.

گام اول،شفاف سازی در انعکاس اخبار

وی درباره انعکاس اخبار صحیح اوضاع یمن از سوی جمهوری اسلامی ایران خاطر نشان کرد: ایران باید در سطح رسانه‌ای و افکار عمومی جهان تلاش کند جنایت‌هایی که در یمن صورت می گیرد به صورت صحیح منعکس کند. اعتقادم  این است که راه‌حل فوری برای حل ماجرای یمن و قطع درگیر‌ی‌ها مقداری دور از ذهن باشد چرا که عربستان از قدرت گرفتن نیروهای مردمی احساس خطر جدی کرده و ترجیحش این است که حکومت‌های دیکتاتوری و وابسته و زیر سلطه خودش در منطقه را به وجود آورد. بنابراین از یک طرف عربستان مصمم است تا اجازه ندهد که نیروهای مردمی در منطقه قدرت بگیرند و از سوی دیگر نیروهای مردمی به این راحتی‌ها از خواسته‌های خودشان عقب‌نشینی نمی‌کنند. لذا این درگیری ادامه خواهد داشت و اینکه شما تصور کنید با صدور بیانیه و یا موضع‌گیری می‌توان این بحران را متوقف کرد  به نظرم امری بعید خواهد بود.

این کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به اینکه آیا صدور قطعنامه می تواند در کند کردن و یا جلوگیری از ادامه درگیری ها مثبت ارزیابی شود یا خیر، عنوان کرد: در فضای بین‌المللی به دلیل اینکه طرف‌های غربی از عربستان حمایت می‌کنند اینکه بخواهد قطع‌نامه‌ای برای جلوگیری از حملات در یمن تصویب شود احتمالی بسیار ضعیف خواهد بود. راهی که در این بین باقی خواهد ماند این است که ایران تلاش کند از طریق واسطه‌ها و یا میانجی‌هایی که مقبولیت بیشتری در جهان عرب دارند مانند کشور عمان، اقداماتی را صورت دهد. مثلاً سعی کند با طرف‌های ائتلاف وارد مذاکره و ارتباط شود که البته بعضی از این اقدامات هم اکنون در حال انجام است تا از روند کنونی  به گونه‌ای جلوگیری شود. موضوع دیگر اینکه به نظرم اقدامی که ایران می‌تواند انجام دهد این است که جبهه‌ای برای کمک‌رسانی و ارسال کمک‌های انسان دوستانه به مردم یمن تشکیل دهد. به هر حال مردم این کشور تحت فشار هستند و به نوعی تحت محاصره قرار گرفته اند و از نظر دارویی و غذایی با مشکلاتی مواجه خواهند بود لذا ایران می‌تواند با کمک روسیه، چین و برخی کشورهای همسایه یک جبهه‌ای را تشکیل دهد و فعالیت کمک‌رسانی و امدادرسانی را به صورت سازماندهی شده و جمعی صورت دهد. بطوریکه طرف‌های مقابل نتوانند در این موضوع اخلال ایجاد کنند.

گام دوم، پیش گرفتن مشیء تعاملی

وی با تشریح مدل دیگری از اقدامات ایران در خصوص آرام کردن بحران یمن اظهار داشت: شیوه دیگر این است ایران، چین و روسیه که با انصارالله رابطه خوبی دارند او را تشویق کنند تا اینکه یک مشیء تعاملی پیش گیرد. البته اینطور که از تمامی شواهد و قرائن پیداست انصارالله سعی داشته و دارد که از طریق گفت و گو مسائل حل و فصل شود اما به هر حال این شیوه را نباید کنار گذاشت و همواره باید به عنوان راهکار تعاملی از طریق گفت و گو درباره مسائل داخلی یمن سعی در عملی کردن آن داشته باشیم و این حرکت نیز توسط مردم و احزاب در یمن طراحی می‌شود که نشان دهنده یک حرکت گروهی نیست و حرکت مردمی تلقی می‌شود.

ایران آمادگی حل و فصل بحران یمن را دارد

کیایی در پایان با پاسخ به این سوال که آیا جمهوری اسلامی ایران و دستگاه دیپلماسی کشورمان گامی برای پایان بحران یمن برداشته است، عنوان کرد: اعلام آمادگی برای چنین تلاش‌هایی از سوی مقامات وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است اما چیزی که در این بین مطرح است این خواهد بود که عربستان سعودی فعلاً تمایلی برای مذاکره و پیدا کردن یک راه حل مسالمت آمیز از خود نشان نمی‌دهد و شروطی که قرار بوده برای توقف این حملات و کشته‌ شدن مردم یمن گذاشته شود شروطی است که برای عملیاتی نشدن و  عدم خاتمه این درگیری‌ها مطرح می‌شود و عربستان همچنان فکر می‌کند که می‌تواند با حملات هوایی تغییراتی در یمن ایجاد کند. البته آنچه مسلم است و در گزارش‌های تحلیلی در سطح بین‌المللی می‌بینیم این است که در هیچ جنگی، حملات هوایی نتوانسته معادلات را به صورت جدی تغییر دهد لذا سعودی ها باید متوجه باشند که چنین حملاتی راه به جایی نخواهد داشت. ایران همواره آمادگی‌اش را اعلام کرده که اگر می‌تواند در بحران یمن به عنوان کمک ظهور کند و اقدامی انجام دهد، وارد خواهد شد اما به نظر می‌رسد طرف‌های مقابل تمایل چندانی نسبت به گفت و گو ندارند و همین موضوع بحران یمن را در هاله ای از ابهام قرار می دهد.

گفت و گو: فرشاد گلزاری