دود تندروی‌ها به چشم پرورش‌دهندگان آنها خواهد رفت
رییس پیشین دانشگاه علامه و تربیت مدرس با بیان اینکه دود تندروری‌ها به چشم پرورش‌دهندگان آنها خواهد رفت٬ گفت: آثار آن هم امروز پیدا شده است.
با نجفقلی حبیبی همان روزی دیدار کردیم که مجلس طرح صیانت از دستاوردهای هسته‌ای را تصویب کرده بود؛ در خلال مصاحبه هم به آن اشاره کرد؛ از برنامه‌های اصلاح‌طلبان می‌گفت و از وابستگی آنها به انقلاب. در گفتوگو با ایلنا از آخرین وضعیت اصلاح‌طلبان صحبت کرد و نکته جالب اینکه نجفقلی حبیبی پیش از شروع مصاحبه٬ در گفت‌و‌گویی دوستانه٬ احتمال کاندیداتوری در انتخابات مجلس دهم را رد نکرد:
پیش‌بینی شما از نتایج انتخابات مجلس دهم چیست؟
با وضعیتی که امروز ما مشاهده می‌کنیم٬ امکان تغییر در مجلس بسیار زیاد است. مردم در انتخابات به گرایش دیگری رو آوردند و قاعدتا مجلس نیز تغییر اساسی خواهد کرد. نمی‌گویم صددرصد٬ اگر اتفاق عجیب و غریبی نیفتد٬ ترکیب فعلی مجلس دستخوش تغییرات خواهد شد؛ مجموعه‌هایی وارد مجلس خواهند شد که به فضای کشور برای پیشرفت و همدلی با دولت کمک کنند و در اهداف دولت مثل تعامل با جهان و پیشرفت در داخل، دوری از افراط و تفریط٬ یاری‌رسان دولت باشند و در تدوین قوانین جنبه شرعی و عقلانیت بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
برنامه اصلاح‌طلبان برای انتخابات مجلس دهم چیست؟ به نظر می‌رسد اصولگرایان برنامه‌های بیشتری برای ورود به انتخابات دارند. چه حزب یکتا و چه دیگر گروه‌ها
حزب یکتا نمی‌تواند آنقدر چشم پرکن و تاثیرگذار باشد. مجموعه آقای احمدی‌نژاد آنقدر به این کشور خسارت زده و ضعف نشان داده و به سرمایه‌های ملی را آسیب رسانده که بعید می‌دانم دیگر مردم حاضر باشند اقبالی به این جریان داشته باشند. اینکه آنها تلاش می‌کنند٬ خب باید تلاش کنند تا دوباره به قدرت بازگردند و اگر تلاش نکنند٬ عجیب است. تلاش و دور هم جمع شدن آنها ملاک نیست.
اما یک نکته هم هست که اصلاح‌طلبان هم هنوز با محدودیت‌ها و سختگیری‌ها و دشواری‌هایی روبه رو هستند. با توجه به جمیع این شرایط فکر نمی‌کنم اصلاح‌طلبان عقب باشند. تا آنجایی که می‌دانم بیشترین کاری که اصلاح‌طلبان انجام می‌دهند٬ تلاش برای حفظ وحدت و انسجام سیاسی و یافتن بهترین راه حل‌هاست. البته سخنگوی اصلاح‌طلبان نیستم٬ اما تا جایی که می‌دانم تلاش‌ها در این راستا انجام می‌شود.
این وحدتی که از آن صحبت می‌کنید تا کجا ادامه دارد؟ آیا ممکن است نمایندگان اصولگرایی که در این دوره سعی کردند به دولت کمک کنند٬ در لیست‌های اصلاح‌طلبان برای انتخابات مجلس دهم قرار بگیرند؟
ببینید اصلاح‌طلبان با همه کسانی که خردمند و عاقل باشند٬ مخالفت نخواهند کرد. حتی اگر آن فرد ریشه اصولگرایی داشته باشد. ممکن است از چنین افرادی حمایت کنند. خردمندی و اعتدال برای اصلاح‌طلبان خیلی مهم است و اصلاح‌طلبان با هر نیرویی که کارآمد و معتدل باشد٬ درگیر نخواهند شد. امروز توجه به وحدت ملی و رسیدن به یک مجلس کارآمد و عقل‌گرا از واجبات جریان اصلاح‌طلبی است. آن طور که من از مواضع اصلاح‌طلبان برداشت می‌کنم٬ این است که حساسیت اصلاح‌طلبان روی گرایش سیاسی نیست و خردمندی و اعتدال در اولویت بالاتری برای اصلاح‌طلبان قرار دارند.
مجلس ششم تحت تاثیر موفقیت دولت هفتم دست اصلاح‌طلبان افتاد. فکر می‌کنید این اتفاق در مجلس دهم هم بیفتد؟ آیا اقشار مردم از دولت روحانی رضایت کامل دارند؟
به هر حال دولت تلاش خود را می‌کند و مردم هم این تلاش را می‌بینند. در عین حال مردم مشکلات باقی مانده از دولت قبل را می‌بینند و می‌فهمند که دولت مشکلات زیادی برای اجرای وعده‌های خود دارد. همین مجلس تکروی‌هایی دارد که به دولت ضربه می‌زند و مردم این بار نمایندگانی را به مجلس خواهند فرستاد که در مسیر اصلاحات باشند و از افراط و تفریط دور باشند. اصولا مردم ایران بیش از هر چیزی به اصلاح و اعتدال گرایش دارند. به خصوص اینکه افراط خطر خود را در منطقه و هم در کشور ما نشان داد. رنج ناشی از وجود افراط در اقتصاد و فرهنگ و اجتماع و ... دیده می‌شو. مردم ایران هم مردم روشنی هستند و با مردم بسیاری کشورها قابل مقایسه نیستند. این مردم هم تحصیلکرده هستند و هم تحلیل سیاسی خوبی دارند٬ با این وصف اتفاقی مثل حمایت مردم از نزدیکان دولت در مجلس ششم رخ خواهد داد٬ مگر اینکه اتفاقاتی بیفتد که کنترل آن از دست مردم خارج باشد.
بر اساس یک نظرسنجی٬ جامعه دانشگاهی در ایران بیشتر از نهادهای دیگر مورد اعتماد مردم است. به نظر شما جنبش دانشجویی امروز آنقدر از دولت رضایت دارد که در انتخابات به عنوان پشتیبان آن وارد عرصه شود؟
آن توقعی که جامعه دانشگاهی و فعالان تشکل‌های سیاسی از دولت داشتند٬ هنوز برآورده نشده و نتوانستند تشکل‌های خود را آنطور که می‌خواستند بازگشایی کنند.
دانشجویان مدام از دولت توقع دارند موانع را برای فعالیت‌های دانشجویی برطرف کند٬ اما معتقد نیستند که دولت اجازه نمی‌دهد؛ باید بین این دو مسئله تفاوت قائل شد. دولت طرفدار آزادی‌های دانشجویی است٬ اما گاهی نمی‌تواند٬ و دانشجویان نیز به خاطر اینکه دولت دچار مشکلات بیشتر نشود٬ با وجود اینکه انتقادهای خود را مطرح می‌کنند٬ اما در بسیاری موارد از خواسته‌های خود صرف نظر می‌کنند تا دولت دچار مشکل نشود. متاسفانه به دلایل متعدد دولت در این زمینه توفیق چندانی نداشته است.
جامعه استادان دانشگاه چه نگاهی به دولت دارند؟
آن سختگیری که قبلا برای استادان دانشگاه وجود داشت٬ در این دولت وجود ندارد و امنیت اجتماعی آنها بیشتر شده و استادان هم قدر این موقعیت را می‌دانند. آنها می‌فهمند موانع سخت است و دولت تلاش دارد موانع را ساده کند. دانشگاهیان چون این را می‌فهمند تلاش دارند با خردمندی فضا را مدیریت کنند.
دولت هم باید تلاش کند این ظرفیت٬ به ناامیدی و احساس سرکوفت بدل نشود که این خیلی خطرناک است. انفعال جامعه دانشگاهی، در هر جناحی که سر کار باشد، برای کشور خطرناک است. دانشگاه جایی است که باید فعال باشد و راه حل‌های بهتر برای پیشرفت کشور ارائه بدهد. همه مدیران از دانشگاه فارغ التحصیل می‌شوند و اگر اینها دچار یاس و ناامیدی شوند٬ بسیار برای همه کشور خطرناک است. افرادی که در امور سیاسی نقشی دارند٬ باید به این مسئله توجه کنند٬ چون اگر دانشگاه منفعل شود٬ جامعه عقب می‌افتد و فقط آدم‌های پست از یک جامعه عقب افتاده بهره‌مند می‌شوند.
دولت چطور می‌تواند با مخالفانی که کنسرت‌ها را به هم می‌زنند و مطهری را کتک زدند و مداحی که به رئیس جمهور فحش می‌دهد برخورد کند؟ اگر برخورد قهری کند که برخلاف شعارهای آزادی خواهانه و اصلاح‌طلبانه خواهد بود و اگر سکوت کند٬ همان انفعال اتفاق خواهد افتاد؟
اینجا یک راه وجود دارد و آن هم حاکمیت قانون است. دولت لازم نیست رفتار قهری داشته باشد٬ اما اگر طرف مقابل به قانون احترام نگذاشت٬ چه؟ دولت می‌گوید کسی که می‌خواهد فعالیت سیاسی کند٬ بیاید مجوز بگیرد. مثل این گروه‌ها که زمان انتخابات به وجود می‌آیند و فردای انتخابات هیچ خبری از آنها نیست. در دوران سابق هم فراوان از این گروه‌ها مشاهده می‌کردید. چندین گروه با کلی شعار و تبلیغات آمدند و بعد هیچ هیچ شدند. رایحه خوش خدمت و گروه‌های مشابه دیگر که شما بهتر می‌دانید. اینها مجوز داشتند یا نه؟ کسی نمی داند.
دولت باید نهادهای مسئول را وادار کند که برای هر فعالیتی مجوز بخواهد. اگر آنهایی که مطهری را در شیراز زدند٬ مجوز داشتند و شناخته شده بودند، دولت با آنها برخورد می‌کرد٬ اما همه چیز دست دولت نیست. دولت نمی‌تواند.
دستگاه قضایی باید جدی وارد شود٬ اما شاید آنها هم مثل دولت نمی‌توانند وارد شود. این تندروها مثل داعش می‌مانند و همانطور که در نهایت دود داعش به چشم کسانی رفت که داعش را پرورش داده بودند، دود این تندروری‌ها هم به چشم پرورش‌دهندگان آنها خواهد رفت و آثار آن هم امروز پیدا شده است. اینطور نیست که برخی فکر کنند اگر چهار جوان را تحریک کنند و اجازه ندهند هیچ دستگاهی به کار آنها رسیدگی کند٬ به نتیجه مطلوب خواهند رسید.
گاهی دولت برخی مسائل را تحمل می‌کند چون تغییر دادن آن ممکن است هزینه‌های بیشتری برای کشور داشته باشد. اما این خبرهایی که هر روز می‌رسد٬ خبرهای خوبی نیست.
همین مسائل موجب نا امیدی می‌شود؟
نه! اینطور نیست که مردم اینها را نشناسند. اینها هم خودسر نیستند و حتما از جایی حمایت می‌شوند که دست دولت نیست. مردم هم اینها را می‌فهمند و از دولت می‌خواهند اقتدار بیشتری اعمال کند. این نمی‌شود که هر کس بلند شود و کاری خلاف قانون انجام دهد و کسی با او کاری نداشته باشد.
البته نقد باید آزاد باشد و اینطور نباشد که کسی دولت را نقد نکند٬ چون در این حالت دولت خود تبدیل به بت می‌شود. دولت باید خود قانون را رعایت کند و مواظب باشد که قانون اجرا شود. به هر حال یک جایی هم دولت زورش نمی‌رسد. مثلا برای بازگشایی دفترهای انجمن اسلامی دانشجویان زور دولت نرسیده است.
وقتی در هیئت سه نفره یک نفر می‌گوید من حق وتو دارم که دیگر صحبتی باقی نمی‌ماند. در صورتی که این حق وتو در هیچ قانونی نیامده است. به هر حال از بعضی فرصت‌های سیاسی و اجتماعی سوءاستفاده می‌شود. دولت باید کوشش کند و مطبوعات و دانشگاه‌ها باید سعی کنند کسانی که این تندروی‌ها را دارند٬ متقاعد شوند.
مگر اینها نمی‌خواهند انقلاب اسلامی چهره مقتدری در جهان داشته باشد؟ مگر نمی‌خواهند رهبری با قدرت کار خود را انجام دهد؟ خوب این کارها اقتدار را لکه‌دار می‌کند. اینها فکر می‌کنند اگر جریان اصلاحات در کشور قدرت بگیرد، به انقلاب ضرر می‌خورد. در صورتی که مصالح انقلاب اسلامی با قدرت گرفتن اصلاح‌طلبان تامین می‌شود. کسانی از حضور اصلاح‌طلبان احساس خطر می‌کنند که از فرصت‌ها سوءاستفاده کردند و این همه اختلاس و دزدی کردند.
چند جوان با احساسات پاک کمک کردند که افرادی در راس کار قرار بگیرند که مشخص نبود از کجا آمده‌اند. مسائلی مطرح شد که منفعت آن به جیب یک عده کلاه‌بردار رفت. جوانان باید خیلی متوجه مصالح انقلاب باشند. اگر یک جوانی فکر کند با شعار مرگ گفتن به مقامات جایگاه نظام را بالا برده٬ باید توجیه شود.
در همین مذاکرات شما حمایت و موافقت رهبری را از تیم مذاکره کننده دیدید. به اعتبار حرف امام هم که وقتی آمریکایی‌ها برای مذاکره آمدند٬ نشان از تغییر برنامه‌های آنهاست. این یعنی آنها یک گام جلو آمده‌اند٬ اما باید مراقبت شود کلاه سر ملت نرود. هم دولت و هم رهبری باید مراقب باشند. این نیست که عده‌ای بخواهند مشکل ایجاد کنند و این طرح «صیانت از دستاوردهای هسته‌ای» را مطرح کنند که مجلس کلی تلاش کرد که این طرح اصلاح شود! اینها فکر می‌کنند فقط خودشان مصالح مملکت را درک می‌کنند. در حالی که کل ملت مراقب انقلاب اسلامی است و اصلا اگر همراهی ملت نباشد که دولت نمی‌تواند کاری انجام دهد. انقلاب و نظام متکی به قدرت مردم است و از این جهت خیالش راحت است و مدام باید به سمتی برود و رفتاری از خود نشان دهد که خیالش از حضور مردم راحت باشد.